« »
 
[]« Patella » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 6, col. 208a. http://ducange.enc.sorbonne.fr/PATELLA1
PATELLA, apud Celsum lib. 8. cap. 1. dicitur
Commissura femorum osse parvo molli et cartilaginoso tecta
. Utitur etiam Sextus Platonicus lib. 1. de Medicina animal. cap. 1. num. 14. ut et Anonymus de Gestis Constantini M. de Zenone Imperat. :
Perhibent de eo quia Patellas in genucula non habuisset, sed mobiles fuissent, ut etiam cursu velocissimo ultra modum hominum haberetur.
Patella. Papias : Arula, patella carbonum, craticula. Charta Alphonsi VI. tom. 3. Concil. Hispan. pag. 284 :
Nullus habeat ibi furno vel Patella, sed ubi fuerit invento, frangatur, et det abbati quinque solidos.
Patella Salis, vel salinarum, Salina, Gall. Saline, Locus in quo sal conficitur.[] Charta Lotharii Imper. ann. 844. apud Marten. tom. 1. Anecd. col. 35 :
Nulla thelonia de illa eorum Patella, quæ est in Mediano vico, hoc est Marsalle dare nec solvere debeant.
Testam. Eddonis Episc. Argent. sub Pippino Rege apud Eccardum in Origin. Habsburgo-Austr. col. 145 :
Dedimus... in Marsalla villa mediam Patellam salis ad prædictam cellam in stipendium ipsorum monachorum.
Charta ann. 1138. apud Calmet. Hist. Lothar. tom. 2. col. 316 :
Jus unius Patellæ apud Marsal, tam in nummis quam in sale in perpetuum damus.
Testamentum Fulradi Abbatis S. Dionysii :
Patellas ad salo faciendum in vico Bodatio seu Marsallo cum sessis eorum.
Annotatio Arnonis Episcopi sub Carolo M. apud Canisium :
Simulque et tradidit jamdictus Dux in eodem pago, in loco qui vocatur Salinas, fornaces 20. et totidem Patellas, et tertiam partem de putiatorio concessit.
Metellus in Quirinalibus :
Fonte salinarum loca viginti Patinarum,
Duobus additis, simul sustulit ille furor.
Chronicon S. Michaelis Virdun. pag. 385 :
Huic Smaragdo auctoritatis suæ præceptum contulit, de prædicta loci libertate : contulit et aliud de libertate carrorum et summariorum et Patellarum in Vico et Marsallo.
Adde pag. 412. Chronicon Reichersperg. ann. 1137 :
Patellam in Halla cum uno curtili in ipsa villa Hallensi. Patella salis,
in eodem Chronico ann. 1141 :
Patellam salis in Halla.
Ann. 1146 :
Patellam salis et alia prædia ab eodem Episcopo donata.
Joannes Abbas in Vita B. Joannis Abb. Gorziensis cap. 10. n. 89 :
Salinas.... exstruere (curabat) ut in loco eodem plures, duas dicunt Patellas, partim ex integro cum ipsis sedibus emptas, partim... reparatas, etc.
Historia Australis ann. 1295 :
Qui combusserunt et destruxerunt Duci Austriæ duas Patellas salis, etc.
Adde Acta S. Quirini Mart. num. 15. et Chartas Caroli Cal. et Mainardi Comitis Morspecensis ann. 1125. apud Doubletum pag. 779. Metropolim Salisburgensem tom. 2. pag. 264. tom. 3. pag. 243. etc.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Patella, Præstationis genus, quæ ex Patellis, percipitur. Charta Narrioti domini de Tuciaco ann. 1110. in Tabular. Floriac. :
Dimisit abbati Floriacensi omnes malas consuetudines quas usurparat, videlicet talliam denariorum, raptum, incendium,.... vaccam ex karro, tripediam, Patellam et cacabum.
Codex MS. Irminonis Abb. Sangerman. fol. 72. v° :
Solvunt de unaquaque Patella omnes in eodem fisco, postquam tres vices ibidem in anno bratsaverint modium i. de avena.
Br. 13. sect. 106. Guerardo Vas in quo cerevisia conficitur.
Patella. Charta Gaufredi Comitis Andegav. ann. 1135. ex Archivo Regio, nunc edita tom. 4. Ordinat. Reg. Franc. pag. 633. :
Quicunque autem voluerit vinum Andegavis adducat, ibique non cum Patella, sed cum lagunculis illud vendat, Comitique suam costumam rectam, scilicet de singulis modiis quinque denarios reddat.
Galli diceremus Vendre à plats et assietes.
Patellæ Coctæ singulis hebdomadis ex micis quæ e mensis monachicis levantur, apud Magistrum in Regula cap. 23. 25.
Patella, Lampadis species, ab ejus forma sic dicta, quæ sebo aliave materia alebatur. Bernardus Mon. in Ord. Cluniac. part. 1. cap. 3 :
Quo ex more expleto extinguit candelam, et ponit eam cum sconsa juxta Patellam illam quæ in [] fenestra dormitorii et necessariorum accensa illuminat utramque.
Ibid. cap. 13 :
Patellas dormitorii, infirmariæ, cellarii cellæque novitiorum, recepto sevo a camerario, ipse implere facit famulis suis, et ponit lychnos de suo.
Et cap. 27 :
Statim accendat Patellam quæ in schola est.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Patella, Objectaculum ligneum, Gall. Bonde. Litteræ Caroli V. Franc. Reg. ann. 1365 :
Si contigerit per diruptionem seu fractionem calceiæ sive Patellæ stagni aquam arrestari, etc.
P. Carpentier, 1766.
◊ Charta ann. 1252. ex Chartul. Campan. fol. 295. v°. col. 1 :
Tenet in feodo ab illustri domino Theobaldo... calceiam et Patellam vinarii (leg. vivarii) sui de Lecheriis, et quod dictæ calceia et Patella dicti vinarii sunt de justitia domini regis (Navarræ) supradicti.
© École des chartes.