PATENA, Vas latum definitur a Columella lib. 12. cap. 43. Unde Walafridus Strabo lib. de Reb. Eccles. cap. 24. ait patenam dictam a patendo, quod patula sit. Joannes de Garlandia in Synonymis :

A pateo dicas patenas, conjunge patellas,

Vas dico Patenam, calicis tectura patenam.

Glossar. Lat. Gall. ann. 1352. ex Cod. reg. 4120 : Patena, covreciaus. Stat. synod. eccl. Castrens. ann. 1358. ex Cod. reg. 1592. A. fol. 76. r° :

Item unam Patenam ferream.

Est autem vas Ecclesiæ ministeriis dicatum, cujus usus in oblatione Corporis Dominici olim fuit, et jam est, δισϰοϰάλυμμα, Germano Patr. in Theoria, δισϰοποτήριον, Nicetæ et auctori Descript. S. Sophiæ. Lex Bajwar. tit. 1. cap. 3 :

Si autem de ministerio ecclesiæ aliquid furaverit, id est, calicem, aut Patenam, vel pallam, etc.

Alcuinus Poem. 3 :

Aureus atque calix gemmis fulgescit opertis,

Ut cœlum rutilat stellis ardentibus aptum ;

Sic lata argento constat fabricata Patena,

Quæ divina gerunt nostræ medicamina vitæ.

Anastasius in S. Silvestro :

Obtulit Patenas aureas 7. quæ pensant singulæ libras 30.

In Nicolao :

Patenam ex auro purissimo misit Michael Imp. cum diversis lapidibus pretiosis, etc.

Vita S. Desiderii Episc. Cadurc. cap. 9 :

Nec desunt Patenæ sacris Propositionis panibus præparatæ.

Helgaudusin Roberto Rege Franc. :

Fecit in ipso sancto calice Patenam ad conficiendum in ea Corpus Redemptoris mundi.

Exstant in Ordine Romano orationes ad Benedictionem Patenæ, quæ ibi appellatur Vasculum in quo Eucharistia reconditur, in Missali Francor. in quo conficitur Corpus D. N. J. C. Vide Card. Bona lib. 1. Liturgicor. cap. 25. num. 3.