PENSA, Glossarium mediae et infimae latinitatis, Du Cange et al.

PENSA, Pensum, Pondus, Poids. Chronicon. Normannor. ann. 869 :

Carolus cum Normannis in 4. millium libris argenti ad Pensam eorum paciscitur.

Edictum Pistense cap. 13 :

Et sine fraude, tam in Pensa, quam in purgatione denarios concambient.

Adde cap. 14. Adhalardus in Statutis Corbeiensib. lib. 1. cap. 6 :

Separet inde primo illos provendarios (panes) qui per Pensas semper æqualiter et habentur et liberantur.

Lib. 2. cap. 8 :

Similiter ut ipsi provendarii eadem qualitate et quantitate cibi et potus, sicut ceteri provendarii nostri sustententur : id est, ut Pensam secundum cæterorum consuetudinem per mensem, similiter panem et potum secundum eorum consuetudinem accipiant.

Lib. 2. cap. 12 :

Ad opus provendariorum qui illas Pensas accipiunt, debet per singulos menses 10. baccones accipere, ad 10. Pensas faciendum, de singulis bacconibus singulas Pensas facere.

Guerardo his locis Pensæ sunt

Porcina, pro cibariis menstruis erogata.

Annona Statuta pro victu quotidiano in Edict. Diocletian. de pret. rerum. Vide Forcellinum. Miracula S. Gengulfii num. 15 :

Cum sui corporis Pensa, et aliis donariis quæ illuc devoverat, venit.

Ubi Bollandistæ Pensam corporis interpretantur tantum frumenti, quantum pendet alicujus corpus ; quod oblationis votivæ genus usitatissimum esse in Belgio observant.

Pensa, Libra, ut Pondo et Pondus. Flodoardus lib. 1. Hist. Remensis cap. 20 :

Et ut picem religiosis annuatim locis Ecclesiæ Remensis administrarent instituit, quibus et Pensam tribuit,... cum qua suum quoque persolvunt debitum.

Idem lib. 2. cap. 3 :

Victus Pensam pauperibus erogabat.

Charta Geraldi Morinensis Episc. ann. 1084. in Chronico Andrensi pag. 809 :

Comes (Gisnensis dedit) sedem molendini cum stagno apud Gisnes, et Pensam caseorum singulis annis.

Teloneum

S. Audomari in Tabul. S. Bertini :

De pensa anguillarum, pensa adipis, pensa caseorum, pensa butiri, pensa ceræ, pensa filorum, etc.

Constitutio Ansegisi Abbatis Fontanell. sæc. 4. Bened. part. 1. pag. 639 :

De prædicta gregaria caseorum Pensas xxx. per libras lxxii.

Charta Leduini Abbat. S. Vedasti ann. 1036 :

De Pensa alarum, ii. den.

Occurrit apud Galbertum in Vita Caroli Comit. Flandr. n. 129. in Charta Caroli Calvi apud Mabillonium tom. 4. SS. Ord. S. Bened. pag. 119. et aliis apud Buzelinum in Gallo-Flandr. pag. 306. 399. in Hist. Guinensi pag. 24. apud Doubletum pag. 740. 793. etc.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

◊ Pensa plerisque in locis libra cum quadrante constare solet ; alicubi vero longe majoris ponderis exstitisse colligitur ex Charta ann. 1345. tom. 3. Gall. Christ. inter Instr. col. 123. ibi enim duæ Pisæ butyri sex libras valere dicuntur, et una Pisa et dimidia casei 45. solidos.

Pensa Auri, crebro occurrit in Decretis Hungaricis Stephani Regis lib. 2. cap. 13. 16. 43. Pensa, nude, in Decretis Ladislai Regis lib. 1. cap. 14. 29. 42. lib. 2. cap. 3. 4. 6. 8. lib. 3. cap. 29. ubi Molnerus ait ita appellari nummum pretii 40. denar. interdum florenum. Pensæ ferri et aquæ, in iisdem Decretis S. Ladislai lib. 1. cap. 28. Poise, eadem notione, in Statutis Scabinor. Maceriarum ad Mosam :

Et de chascune Poise de fer, c'est assavoir de sept cens pesant, xii. den. Paris.

Chartul. Gemmet. tom. 1. pag. 19 :

Pour chacune piece de vin, de harenc, Poise de sel... den. Tour.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Pesa Denariorum, in Testament. Seniofredi Comit. Barcin. ann. 966. Append. Marcæ Hispan. col. 887 :

Et ipsos alodes qui fuerunt de Elderico et fratre suo Argemiro reddere illis faciatis ; et apprehendere faciatis de illos Pesas decem de dinarios Ausonæ aut Barcinonæ aut Gerundæ.

L. Henschel, 1840–1850.

Pesum in Edicto de Monetar. Ital. ann. 1311. apud Pertz. Leg. tom. 2. pag. 517 :

Operarii debent habere de quolibet Peso 20. marcarum et ontiarum duarum, 10. solidos... et de dicto Peso poterint facere, etc.

Pensum Palatii. Charta Dagoberti Regis apud Doubletum pag. 661 :

Auri purissimi decem libras, ac argenti probatissimi pondo viginti ad Pensum nostri Palatii solvere cogatur.

Ubi Charta Ludovici Pii, apud eumdem pag. 736. habet ad pondus nostri Palatii. Libertates Regni Majoricæ MSS. :

Vicarius, bajulus, vel sagio non possit cognoscere de falsitate Pensi vel mensurarum.

Leo Ost. lib. 1. cap. 57 :

Cochlearia argentea 3. Penso libræ unius.

Codex MS. Irminonis Abbatis Sangerm. fol. 72 :

Isti solvunt de ferro Pensas xxxiii. de fumlone modios viii.

Locos alios ubi in Polypt. Irmin. occurrit vide in Guerard. Indice qui pensam ibi pondus 100. librarum esse opinatur.

Peisa, Eadem notione. Charta Edw. III. Regis Angl. ann. 1343 :

Super perceptione 10. librarum, et 8. Peisarum casei, etc.

Charta Henrici IV. Reg. Angl. ann. 1410. apud Rymer. tom. 8. pag. 634 :

De qualibet Peisa butiri, casei, cepi, sive uncti venalium, unum obolum.

Adde Will. Thorn. pag. 2072. et Statuta Montis Regal. fol. 183.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Pensis, Libra. Chron. Bergom. apud Murator. tom. 16. col. 906 :

Item quod quælibet talea mensualis, quæ posita erat in Bergomo de soldis xxii. impendendis super quolibet Pense salis, etc.

Statuta Pallavic. lib. 2. cap. 61. fol. 123 :

Si vero dicta res ponderata, fuerit minoris ponderis uno Pense, etc.

Adde Statuta Riper. cap. 12. fol. 3. etc.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Pensus, Pondus, in Charta ann. 1159. inter Probat. tom. 2. novæ Hist. Occitan. col. 574 :

Lex vero et Pensus illius monetæ sit in potestate bajuli mei, et non in vestram, neque de eo, videlicet de Penso et lege respondeatis mihi.

Pesa. Fori Morlanenses art. 17 :

Statuo etiam quod teneant rectas Pesas et rectas libras et rectas mensuras.

Habetur etiam art. 37. Pees, in Foris Beneharn. :

Un quintar de biscuyt, et 10.

Peses de formatge, apud Raimundum Montanerium cap. 200.

Pisa. Galbertus in Vita Caroli Comitis Flandr. n. 117 :

Caseorum Pisas viginti duas.

Charta Arnulfi Comit. Flandr. ann. 961. tom. 4. Gall. Christ. inter Instr. col. 353 :

Item in eadem parochia Oostkereka viii. Pisæ caseorum, et denarii de vitulis, de terra Herradi, Pisæ caseorum, etc.

Occurrit ibi non semel. In Charta Theoderici Comitis Flandriæ ann. 1187. in Donat. Belgicis Miræi lib. 2. cap. 65 :

Pisa caseorum, et butyri.

In alia Willelmi Atrebatensis Advocati in Probat. Hist. Guinensis pag. 238 :

Ad pictantiam Conventus tres Pisas caseorum Flandr. singulis annis, etc.

Occurrit apud Willelm. Thorn pag. 1777. 1931. 2073. 2074.

Pesare, Librare, in Gloss. Arabico Lat. Gall. Peser.

Pensa, Tributum quod pro pensis seu ponderibus pensitatur, passim in Curiis generalibus Catalaniæ.

Pensator, Qui ejusmodi pensas exigit, in Consuetudinibus Barcinonensibus MSS. Pensatores panis, in Statutis Vercell. lib. 3. fol. 51. recto.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Pensa, Præstatio seu census annuus. Charta Bodonis ann. 1311. apud Ludewig. tom. 1. Reliq. MSS. pag. 263 :

Homines vero ipsorum in abbatia ubilibet commorantes in Liebenwerde Pensam debitam ab antiquo secundum consuetudinem annis singulis solvere non obmittent.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Pensa, Dimensum diurnum, statuta annona pro quotidiano victu. Translat. S. Guthlaci tom. 2. April. pag. 57 :

Pensam statutam ad victum fratrum conductores nostri deferre nullo vehiculo possunt.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Pensa, pro Pensum, in Chron. Modoet. apud Murator. tom. 12. col. 1067 :

Nihil tibi restat, nisi ut cum puellis ingenio lanarum facias Pensam, cum sis eunuchus.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Pensa, Suffragium, uti interpretantur Bollandistæ, in Vita S. Petri Cælestini tom. 4. Maii pag. 444 :

Et Pensas justo libramine damnat degeneres.