« »
 
[]« Perlæ » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 6, col. 277a. http://ducange.enc.sorbonne.fr/PERLAE
PERLÆ, Margaritæ, uniones, nostris Perles. Matthæus Paris et Matthæus Westmonast. ann. 1255 :
Et erat quidam lapis pretiosus, qui dicitur vulgariter Perla.
Jacobus de Vitriaco lib. 3. Hist. Orient. :
In auro, et argento, Perlis, et pomis ambræ, filis aureis, phylacteriis, etc.
Venditio quorumdam jocalium ann. 1347. tom. 2. Hist. Dalphin. pag. 567 :
Videlicet quandam Crucem magnam de argento deaurato, operatam et factam de et cum smaltis ac lapidibus, margaritis seu Perlis, etc.
Testam. Beatricis de Alboreya Vicecomit. Narbon. ann. 1367. apud Marten. tom. 1. Anecd. col. 1524 :
Item, legamus conventui dominarum de S. Pontio Thomeriarum quinque lapides vocatos saphirs perforatos, qui sunt in opere, cum Perlis, nec non et omnes alias Perlas operatas, et non operatas, et omnes botonos auri et argenti, cum Perlis et sine Perlis.
Occurrit non semel apud Odoricum de Forojulio in Peregrinat. sua. Scripsit Wido de Pileo, Episcopus Ferrariensis, Poema, de veteri novoque Testamento, cui titulum fecit : Perla Bibliorum. Statuta MSS. pro aurificib. Paris. ann. 1355 :
Ne Orfevre ne peut mettre en œuvre d'or ne d'argent Parles d'Escoce avec Parles d'Orient, se ce n'est en grand joyaux d'Eglise, etc.
Pellæ, Eadem notione. Michael Scotus lib. de Physion. cap. 8 :
Pella rotunda
. Adde cap. 17. Necrologium Ecclesiæ Paris. Id. Junii :
In qua planeta sunt quidam lapides pretiosi, qui vulgo Pellæ vocantur.
Hauserunt Latini scriptores a nostris. Auctor Rosarii S. Dionysii MS. :
Elle est en plusieurs lteux semée,
Embellie et peinturée
De Pelles et de biaux saphirs.
Chron. MS. Bertrandi Guesclini :
Et quant le Roy le vit, son chapel à jus mis,
Qui fut moult noble et biaus, à vrais Pelles massis.
Alio loco :
En couronnes plaisans d'or fin Arabiois,
A pierres et à Pelles aussi grosses que pois.
Peruli. Iso Magister in Glossis : Bacas, gemmas rotundas, qui uniones vocantur, eo quod in capite ostrearum aperto cerebro semel in anno et unus tantum, quos et Perulos vocant. Vide Perula.
Casaubonus ad sat. 2. Persii observat, margaritas infimæ Latinitatis scriptores vocare Perulas, vocemque exstare apud veterem interpretem Horatii. Salmasius ad Hist. Aug. perulas dictas censet, voce ex Latino deflexa, quasi pilulas, seu parvas pilas. Unde et pirula Isidoro rotunda illa nasi extremitas, pro pilula, dicitur. Et in Notis ad Solinum, perula, pro sphærula, i. parva sphæra, dixisse veteres scribit : ita enim recentiores sphæram appellasse, indeque perulas uniones Gallis dici, ut Græcis σφαιρία. [] Alii a Perna, quæ est conchæ species, de qua Plinius lib. 32. Vide in Pernæ. Furlanett. in Forcell. Lexic. voce Pirula, Murat. Antiq. Ital. med. ævi tom. 2. col. 1263. Graff. Thesaur. Ling. Franc. tom. 3. col. 347. voce Perala.