PORPRENDERE, Glossarium mediae et infimae latinitatis, Du Cange et al.

PORPRENDERE, Invadere, aliquid sua auctoritate capere. Ovidius :

.... Prendique et prendere tentans.

Præceptum Caroli M. pro Hispanis ann. 812 :

Erema loca sibi ad laboricandum Porpriserunt, et laboratas habere videntur, etc.

Propirserunt editum tom. 1. novæ Hist. Occitan. inter Instrum. col. 36.

Perprendre, qui est prendre de propre autorité terres communes,

in Consuetudine Aquensi tit. 9. cap. 11. et 18. ubi actio ipsa porprendendi, Porprise, et porprison dicitur. :

Vist de paiens mult grant ost année,

Soissante mil en a premiers esmée,

Par quatre sens ont Porprins la valée.

MS. :

Dont ont Porpris Meullent et toute la contrée.

Ibidem :

Le Païs a destruit et Porpris et gasté.

Proprendere, Eadem notione. Capitula ad Legem Bajwar. tit. 2. § 12 :

Nullus præsumat alterius res Proprendere.

Lex Ripuar. tit 75 :

Si quis caballum, hominem, vel quamlibet rem in via Propriserit. Res proprisæ,

in Capitul. Caroli Mag. lib. 5. cap. 140. 242. Chartæ Parensales cap. 12 :

Eo quod terram suam de suo manso malo ordine nunquam Proprisisset, nec post se nunquam retinuerit.

Capitula Caroli Calvi tit. 39. 45. cap. 8 :

Quia potest fieri, ut aliquis de fisco regio, vel de rebus Ecclesiæ aliquid Proprindat, aut per fraudem obtineat.

Adde Appendicem Marculfi form. 33. et Formulam 12. inter Bignonianas.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Porprensio, Invasio, usurpatio. Tabular. S. Albini Andegav. :

Hæ sunt Porprensiones et malæ consuetudines quas Reginaldus Thesaurarius misit in curtem S. Albini de Mairono.

P. Carpentier, 1766.

◊ Perprendement, eadem acceptione, in Chartul. Celsinian. ch. 880 :

Omnes malas consuetudines et Perprendemenz, quas injuste in Carniaco tenebat, senioribus dimisit.

Proprisæ Res, Invasæ, usurpatæ, in Capitul. 4. ann. 806. cap. 6. in lib. 6. Capitul. cap. 251. et in Capit. ad Leg. Bajwar. cap. 12. Charta Alamannica Goldasti 99 :

Proclamavit, eo quod in contradutum suum mansum ei tollutum fuisset, quod ei advenit a parte uxoris suæ simul et Flaviano, et Propresum fuisset, et legibus suum esse deberet, etc.

Ubi perperam Goldastus in proprie suum emendat.

Purprisus. Synodus Tricassina ann. 878 :

Si aliquis nostrorum fidelium de regno patris sui ex hoc aliquid Purprisum habet, jussu nostro illud dimittat.

Adde Aimoin. lib. 5. cap. 38. Charta Gallica apud Henricum de Knyghton pag. 2547 :

Et ensi chivachent à force et armes, Purpenant real pouare, etc.

Id est, sic equitant cum viribus et armis, usurpata auctoritate regia. Mox :

Par vostre real pouare que vos avez Purpris sur nostre Seigneur le Roi, etc.

Purprestura, ipsa actio proprindendi. Vox Fori Anglici. Liber niger Scaccarii pag. 249 :

De Purprestura marisci, qui numquam antea lucratus fuit.

Glanvilla lib. 9. cap. 11 :

Dicitur autem Purprestura vel porprestura proprie, quando aliquid super Dominum Regem injuste occupatur, ut in dominicis Regis, vel in viis publicis obstructis, vel in aquis publicis traversis a recto cursu : vel quando aliquis in civitate super regiam plateam aliquid ædificando occupaverit, et generaliter quoties aliquid fit ad nocumentum regii tenementi, vel regiæ viæ, vel civitatis, placitum inde ad coronam Domini Regis pertinet.

Mox innuitur Purpresturæ tres esse species, primam contra Regem, alteram contra dominum capitalem, tertiam contra vicinum, vel non dominum. Adde Regiam Majestat. lib. 1. cap. 5. § 4. lib. 2. cap. 74.

◊ De Purpresturis contra Regem, ita Gervasius Tilleberiensis lib. 2. cap. de Excidentibus et occupatis apud Spelman. :

Fit interdum per negligentiam, Vicecomitum, vel ejus ministrorum, vel etiam per continuatam in longa tempora bellicam tempestatem, ut habitantes prope fundos, qui Coronæ annominantur, aliquam eorum sibi portionem usurpent, et suis possessionibus adscribant. Cum autem perlustrantes judices per sacramentum legitimorum virorum hæc deprehenrint, seorsim a firma Comitatus appretiantur, et Vicecomiti traduntur, ut de eisdem seorsim respondeant,

et hæc dicimus Purpresturas, vel occupata. Agunt etiam de iisdem contra Regem purpresturis Statutum de Bigamis ann. 4. Edw. 1. cap. 4. Matth. Paris pag. 180. in Additament. pag. 100. 101. Fleta lib. 1. cap. 20. § 18. 107. lib. 2. cap. 41. § 2. 3. Brittonus pag. 28. 29. etc. Abbreviationes Rotulorum originalium tom. 2. pag. 212. ann. 24. Edw. III :

Rex assignavit NN... ad inquirendum de Porprisis et Porpresturis quibuscumque factis super solum regis et stratam regis, ac marras et piscarias regis infra libertatem regis de Holdernesse, et per quem, vel per quos, quo tempore, qualiter et quo modo.

Occurrit ibi passim similis formula.

◊ Purpresturam contra dominum capitalem facere dicitur is, cum id de quo erga dominum tenetur, non facit, vel ejus juribus derogat. Unde in purpresturam feudum vel ejus fructus cadunt, cum vasallus intra statos ac lege definitos dies feudum ab eo non recipit, seu relevat, quod in purpret, vel purpert cadere vocant Consuetudo municipalis Vitriacensis art. 29. 41. 54. et Remensis, art. 99. et 100. ubi perperam quidam emendant ad restituunt pure perte. Nam purpret idem valet ac confiscatio, vel commissum, quomodo purprestura usurpatur in veteribus Tabulis, in Monastico

Anglic. tom. 2. pag. 1021. apud W. Thorn pag. 1936. etc.

◊ Purprestura contra vicinum, aut non dominum. Tabular. Fiscanense fol. 82 :

Et de Purprestura quam bercarius Abbatis purprehendit super prædictum Heliam.

Vide Monasticum Anglic. tom. 1. pag. 848. tom. 2. pag. 1021. Willelmum Thorn ann. 1283. et pag. 2023.

Porprisum, Possessio, vel locus sepibus, muris, aut vallis conclusus :

Pourpris

, in Consuetud. Britan. art. 175. Silvanectensi art. 129. etc. Pourprinse, in Turonensi, art. 260. 295. quantum loci quis porprisit, usurpavit. Tabul. SS. Trinit. Cadom. fol. 84 :

Vendiderunt unam masuram cum toto Porpriso.

Idem significat Germ. Bifang, quod vide supra. Tradit. 329. ann. 778. in Codic. Diplom. Lauresham. tom. 1. pag. 389 :

Unum Bifangum quem pater meus Proprisit in silva.

Et quidem Purprisum, etc. primo dictum puto de terra in novam culturam redacta et quasi super silvam communem et eremum porprisa, quam tamen sepibus, etc. conclusam fuisse non negaverim. Confer Aprisiones et Captura.

L. Henschel, 1840–1850.

Porprestura in foresta. Rotul. origin. Abbrev. tom. 2. pag. 21. ann. 1. Edw. I :

Mandatum est Galfrido de Pythof... quod omnes Porpresturas factas infra forestam de Wyndesore per dominum Henricum regem, patrem regis, et alios predecessores regis ad voluntatem ipsorum tenendas commissas, in quibuscumque manibus porpresturæ illæ existant, sine dilatione capiant in manum regis, et eas excolere et seminare faciant, prout magis ad opus regis viderint expedire. Illas etiam Porpresturas, quas prædictus Henricus rex, pater regis, et alii prædecessores regis dederunt per cartas suas imperpetuum tenendas fideliter amensurari faciant, et si per amensuracionem illam inveniant, quod illi, qui per cartas prædecessorum regis hujusmodi Porpresturas tenent, aliquid ultra concessionem sibi inde factam occupaverunt vel usurpaverunt, tunc quod per ipsos sic occupatum vel usurpatum, una cum Porpresturis suis taliter concessis, capiant in manum regis, etc. Placeas insuper vastas, quæ sunt de solo regis infra eandem forestam in culturam redigant prout magis, etc.

De eisdem porpresturis in foresta de Wyndesore hæc leguntur in Abbrev. Rotul. tom. 2. pag. 265. anno 25. Edw. III. Berk. rot. 15 :

Rationabili relevio.... de 30. acris terræ 3. rodis et 5. perticatis terræ de Porpresturis in foresta de Wyndesore, quas de rege tenent in capite per servicium reddendi regi annuatim ad castrum regis de Wyndesore 17. solidos ; et 13. acris et dimid. et 5. perticatis terræ de Porpresturis in foresta prædicta, etc.

Ibid. pag. 308. ann. 44. Edw. III. Cumb. rot. 3 :

Rex commisit Rogero de Salkeld custodiam clausuræ de Blaberythwayt in foresta regis de Ingelwode et trium Porpresturarum in eadem foresta, quas J. de Raghton nuper tenuit habendas usque ad finem 20. annorum.

Abbrev. Rotul. tom. 1. pag. 6. ann. 28. Henrici III :

Omnia blada, quæ inveniunt seminata in Purpresturis factis in dominicis regis infra forestam regis appreciari faciant, etc.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Porprisus et Proprisus, Muris vel sepibus cinctus, conclusus. Præceptum Ludovici Imper. ann. 835. apud Marten. tom. 1. Ampl. Collect. col. 95 :

Et de Porprisa silva jornales octo, et aliam communem silvam non Porprisam.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Porprisa, Ambitus. Charta Theobaldi

Comit. Blesensis ann. 1186. apud Marten. tom. 1. Anecd. col. 627 :

Dedi et concessi in perpetuum monachis ejusdem Ecclesiæ (S. Launomari).... quantum opus eis fuerit ad reparationem Ecclesiæ et domorum in tota Porprisa abbatiæ.

Porprisa edidit Mabill. sæc. 4. Bened. part. 2. part. 249.

Porprisagium, Idem quod Porprisum. Charta Radulfi Abbatis Fiscanensis ann. 1213. in Tabular. Fisc. f. 31 :

Masuram terræ cum terra et Porprisagio ibi pertinente.... dederunt.

Charta ann. 1261. ex Chartul. S. Ymer. fol. 64. v° :

Concessi priori S. Ymerii pro xvj. solidis Turon. duos solidos currentis monetæ annui redditus, percipiendos super meum Porprisagium, cum domibus ibidem positis, situm in feodo S. Ymerii.

Prepuse, mendose, pro Proprise, in Ch. ann. 1405. ex Reg. feud. comitat. Pictav. in Cam. Comput. Paris. fol. 22. v° :

Vergiers, clousures, touches, Prepuses et appartenances.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Proprisagium, in Charta ann. 1261. tom. 2. Chartul. S. Vandreg. pag. 1427 :

Duos solidos Turon. sitos supra quadam domo, cum Proprisagio dictæ domus, etc.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Porpresium, Eodem intellectu, in Cod. censuali Castell. Dombens. ann. 1463 :

Super duabus partibus chappæ unius domus et totius unius grangiæ, nec non Porpresii in qua ipsa chappa et grangia situantur.

Ibidem :

Super chappa et chasso et Porpresio, ubi dicta chappa et chassum situantur.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Porprisia, Eodem significatu. Charta ann. 1228. tom. 2. Hist. Eccl. Meld. pag. 123 :

Concessit ad usum pauperum in puram et perpetuam elemosinam domum cum tota Porprisia quietam et liberam ab omnibus.

Tabul. Eccl. Autiss. ann. 1241 :

Inter alia loca civitatis domum quandam dictorum Decani et Capituli cum Porprisia, etc.

Necrolog. ejusd. Eccl. an. circ. 1270. exaratum ad 19. Novembris :

Obitus Raaudi subdiaconi et canonici, lx. sol. super domum et Porprisiam contiguam capellæ S. Stephani PP. et Mart.

Porprisson, in Tabul. S. Sulpitii Bituric.

Porprisium. Charta ann. 1218. in Hist. Castilion. pag. 39 :

Excepta domo sua de Calloe et Porprisiis ejusdem domus, sicut infra murum hodie continetur, etc.

Alia ann. 1230. in Hist. Monmorenc. pag. 408 :

Diceret se jus habere in domo et Porprisio B. Dionysii, etc.

Occurrit præterea in Charta ann. 1213. in Hist. Monasterii S. Mariæ Suession. pag. 446. apud Marten. tom. 1. Ampl. Collect. col. 1138. tom. 2. Hist. Eccl. Meld. pag. 144. tom. 4. Hist. Harcur. num. 2161. tom. 3. Ordinat. Reg. Franc. pag. 543. et alibi passim.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Proprisia, in Charta an. circ. 1220. in Tabul. Floriac. :

Concessimus totum hebergagium suum sicut se comportat cum Proprisia sua, scilicet cum virgulto et fossatis.

Adde Chartam Philippi Pulcri Reg. Franc. ann. 1303. tom. 3. novæ Gall. Christ. inter Instr. col. 387.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Proprisium. Charta ann. 1220. tom. 1. Chartul. S. Vandreg. pag. 193 :

Cum terra et Proprisio eidem masuræ pertinenti.

Charta Curiæ Suession. ann. 1261 :

Cum duabus partibus totius Proprisii et omnium appendiciorum dictæ domus.

Tabul. S. Medardi Suession. ann. 1272 :

Noverint quod Symon domum suam de burgo Axonæ cum toto ejusdem domus Proprisio nobis elemosinaverit.

Adde Hist. Monast. S. Germani Paris. inter Instrum. pag. 67.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Propresium, in Terragio Bellijoc. :

Super domibus, stabulis et Propresio, tertia parte molendini, etc.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Pourprisium, Pourprisum. Charta ann. 1239. apud D. Brussel tom. 2. de Usu feud. pag. 855 :

Et quod possumus facere circa Pourprisium nostrum ibidem unum fossatum 12. pedum in latitudine.

Litteræ ann. 1293. apud Lobinell. tom. 3. Hist. Paris. pag. 205 :

Quoddam manerium sive Pourprisium situm extra muros Parisienses.

Occurrit rursum in Charta ann. 1313. apud eumd. tom. 2. Hist. Britan. col. 468 :

Assignaverunt xx. sol. alborum supra domum, curtile et totum Pourprisum Ægidii,

in Chron. Bonæ Spei pag. 268.

Propresa. Charta Philippi Regis Franc. ann. 1271. in 30. Regesto Chartophylacii Regii cap. 220 :

Ponantur in margine paludis alius terminus inter paludem et Propresam.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Proprisus, in Præcepto Ludovici Imper. ann. 835. apud Marten. tom. 1. Ampl. Collect. col. 94. Proprisus et Purprisus occurrunt sæpe in Cod. Diplom. Lauresh. Vide ibi Indicem rerum.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Pourprisura, ut Porprisum. Charta ann. 1293. in Chartul. Domus Dei Pontisar. :

Cum Pourprisura eidem domui adjacente.

Pourprisia, in alia ann. 1225. ibid. MS. :

Hors la ville a tel Pourprissure,

Trois grans lieues la place endure.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Purprisura. Tabul. Latiniac. ann. 1195 :

Concessi in elemosinam Abbati et Conventui S. Petri Latigniacensis... locum capellæ cum Purprisura adjacente.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Porprestura. Tabul. SS. Trinit. Cadomens. fol. 43 :

Et postea istas cepit Porpresturas de dominio, etc.

Occurrit rursum pag. 63. Polyptychus Fiscamn. ann. 1235 :

Dominus Radulphus de Argentiis tenet unum masagium.... unde reddit.... sex denarios de Porprestura.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Porpristura. Charta ann. 1123. apud Madox Formul. Anglic. pag. 73 :

Reddidit etiam eis omnes Porpristuras, de quibus inter eos discordia et calumpnia erat.

Purprestura, Idem quod Porprisa, Ambitus. Monasticum Anglic. tom. 2. pag. 139 :

Dedi... totum pratum meum.... liberum et quietum ab omni servitio, et Purpresturam gardini sui.

Adde Chartam ann. 1299. apud Rymer. tom. 2. pag. 855.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Proprestura, Eodem significatu, in Polyptycho Fiscamn. ann. 1235 :

Willelmus filius Nicolai tenet novem masagia, unde reddit iv. solidos et dimidium, et de Proprestura muri duos capones.

Purprisus. Monasticum Anglic. tom. 2. pag. 106 :

Donavi eis meum Purprisum de Kirkam, et domos meas, etc.

Hodie JCtis Anglis a Purprise est an inclosure, the appartenances of a manor.