PORTALE, Porta, Nostri Portail, vel portal vocant portam ampliorem, decumanam, cujusmodi sunt urbium. Charta Ludovici VII. Reg. Franc. ann. 1173 :

Concedimus etiam.... licentiam (burgum) claudendi muris et vallis atque Portalibus.

Charta Joannis Episcopi Magalonensis ann. 1238 :

Item concedimus vobis Portale Montispessulani et anteportale, et claves ipsorum, ut libere vos et vestri introeatis et exeatis de nocte et de die, et intromittatis illos quos videbitis intromittendos, et utamini ipsis Portali et anteportali, et clavibus ad voluntatem vestram.

Alia ann. 1262 :

Liceat etiam eidem Episcopo (Magalonensi) in parte sua juxta domum suam murum villæ aperire, et ibi Portale facere.... cujus claves illi custodiant.

Instrum. ann. 1347. tom. 1. Hist. Dalph. pag. 66 :

Item injunxerunt dicto cellarerio, quod muetam quæ est super Portale de Burgo dicti burgi de Monte faciat præparari.

Charta ann. 1358. ex Schedis Cl. V. Lancelot :

Volens quod specialiter per Portalia dicti loci, in dicto loco nullum periculum possit in aliquo evenire, claves omnium Portalium dicti loci, videlicet Portalis de Teuleria,... restituit.... Sic quod dicta Portalia claudant in occasu solis, et ea aperiant in ortu solis.

Occurrit in alia Petri Episcopi Massiliensis ann. 1163. apud Sammarthanos, in Annal. Genuens. Barthol. apud Murator. tom. 6. col. 447. in Statut. Massil. lib. 5. cap. 11. et in Hist. Eccl. Meld. tom. 2. pag. 286. Charta ann. 1427. apud Thomasserium in Consuet. Bituric. pag. 128 :

Lesdit Bourgeois seront tenus de garder la porte ou Portail de ladite ville, et y faire le reguet par nuit, etc.

MS. :

Et si y a quatre Portaus

Dont le murs est espés et haus.

MS. :

Dos mois tot plein et entiers

Avoient Griu sis as Portax

Que n'en estoit eissu vassalx ;

Priaus ni leissoit portes ovrir,

Qui les attendoit avenir.