« »
 
[]« Prosa » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 6, col. 537a. http://ducange.enc.sorbonne.fr/PROSA
PROSA, Latinis scriptoribus, oratio pedestris recta, ἡ εὐθεία, quæ versificatæ opponitur. Hinc Prosaica oratio, apud Plinium lib. 7. cap. 56. Prosaicus relatus, apud Fortunat. lib. 7. carm. 11. Prosarium opus, apud Sidon. lib. 3. Epist. ult. et Prosarium loquendi genus, lib. 9. Epist. 13. Prosaticus lepos, apud Alvarum in Vita S. Eulogii n. 7. Libri prosatici, n. 10. Vide Prorsus.
Prosator, Scriptor, qui pedestri oratione scribit. Aldhelmus Abbas Malmesburiensis :
Sed potius evax, eugeque, ingressuras tripudium a Prosatore mereatur.
Utitur et antea, ut et Vita MS. S. Gaugerici Episc. Cameracens. in Prologo :
Ardua namque materies, meisque viribus multo major,... eloquentissimum exigit Prosatorem.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Prosaicus, Eadem notione, apud Fortunat. lib. 2. de Vita S. Martini sub finem, ubi de Sulpitio Severo qui ejusd. Sancti Vitam pedestri oratione scripsit :
Cujus Prosaicus cecinit prius acta Severus.
P. Carpentier, 1766.
◊ Hinc Prosaicus stylus, Stile prosal, apud Christ. Pisan. in Carolo V. part. 1. cap. 1 :
Pour ce moy Christine de Pisan... emprens nouvelle compillation menée en stile Prosal, etc.
L. Henschel, 1840–1850.
Prosaticus. Virgil. Grammat. pag. 58 :
A simplicibus ac Prosaticis exordium sumpsit.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Prosaice, Solute. Exstat in Guelferbyt. Biblioth. teste Eccardo in Notis ad Leg. Sal. pag. 5. Codex MS. cujus titulus est :
Bennonis Misnensis Episcopi Rationes dictandi Prosaice ex multorum gestis in unum corpus collectæ.
Prosam, Libri Rituales Ecclesiastici eam orationem quæ in Missa canitur ante Evangelium in majoribus festis, quam alias Sequentiam, vocant. Udalricus in Consuet. Cluniac. lib. 1. cap. 11 :
Prosa, quod alii sequentiam vocant, non cantatur nisi in quinque festis principalibus.
Bernardus Mon. in Ordin. Cluniac. part. 1. cap. 17 :
Pro signo Prosæ, vel quod a Teutonicis Sequentia nominatur, leva manum inclinatam, et a pectore amovendo eam inverte, ita ut quod prius erat sursum, sit deorsum.
De ratione nominis vide Genebrardum in Liturgia Apostolica pag. 131. et Sequentia 1.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
◊ Neque vero liberum erat cuique pro libitu ejusmodi Prosam, in majoribus[] etiam festis, instituere ; ad id quippe requirebatur Episcopi consensus in Ecclesiis suæ jurisdictionis, et summi Pontificis auctoritas in Monasteriis quæ ipsi suberant, ut colligitur ex Litteris Willelmi Cardinalis sedis Apostolicæ Legati ann. 1161. in Tabul. S. Albini Andegav. :
Statuentes ut in Annuntiatione genitricis Dei Mariæ et beatissimi con fessoris atque pontificis Albini festo
Te Deum laudamus et Gloria in excelsis
et Prosas sollemnes ad tantas sollemnitates altius excolendas perpetuo decantetis. Purificationem quoque ipsius in eisdem laudibus attollatis
. Tunc temporis ergo usus obtinuerat ut non nisi in solemnioribus festis prosæ illæ decantarentur, quomodo et hymnus Gloria in excelsis, qui a solis Episcopis in iis etiam festivitatibus dici solebat, ut testatur Walafridus Strabo cap. 22 :
Statutum est ut ipse hymnus in summis festivitatibus a solis Episcopis usurparetur, quod etiam in capite libri Sacramentorum designatum videtur.
Vide Card. Bona Rer. Liturg. lib. 2. cap. 4. § 5.
Prosarius, Liber Ecclesiasticus continens prosas, in Historia Abbatiæ Condomensis pag. 507. Locus est in Jornarium 2.
P. Carpentier, 1766.
◊ Item un Prosier noté, in Invent. Gall. S. Capel. Paris.
© École des chartes.