RECONCILIARI, Glossarium mediae et infimae latinitatis, Du Cange et al.

RECONCILIARI dicebantur Pœnitentes, cum indicta pœnitentiæ tempora adimpleverant : fiebatque ejusmodi reconciliatio manus impositione, quæ reconciliatoria dicitur in Concilio Arausicano can. 3. et Arelat. II. can. 28. Capitular. lib. 5. cap. 121. et 129. lib. 7. c. 139. in Canonibus Isaaci Episc. Lingon. tit. 1. can. 6. 13. et 34. Concilium Carthagin. IV. can. 76 :

Accipiat pœnitentiam, et, si cito creditur moriturus, Reconcilietur per manus impositionem, et infundatur ori ejus Eucharistia.

Quo loco Reconciliationem pro Eucharistiæ sumptione interpretantur viri docti, licet alii pro absolutione, ut loquimur, sumi hoc loco velint, ex dicto can. 3. et 11. Concilii Arausicani, et Ep. 91. Leonis I. PP. Concilium Toletanum XI. can. 12 :

Si mortis urget periculum, pœnitentia per manus impositionem accepta, statim ei Reconciliatio adhibenda est.

Vigilius PP. Epist. 2 :

Quorum tamen Reconciliatio, non per illam impositionem manus, quæ per invocationem Spiritus sancti fit, operatur : sed per illam, qua pœnitentiæ fructus acquiritur, et sanctæ communionis restitutio perficitur.

Vide Capitul. Aquisgran. ann. 789. cap. 33. Acta Episcopor. Cenoman. pag. 293 :

Ita ut nec Chrisma juxta morem Ecclesiasticum infra civitatem conficere, nec pœnitentium Reconciliationes agere valuissemus. Absolutissimam Reconciliationem

appellari fatendum tamen illam videri, qua præter manus impositionem, sumptione divinæ Eucharistiæ quis absolvitur, in Concilio Vasensi can. 2.

◊ Hanc autem manus impositionem quarta feria in capite jejunii accipiebant pœnitentes, quo vacarent solummodo pœnitentiæ, et divinis officiis, ut est in Concilio Meldensi ann. 845. can. 76. et in Canonibus Saxonicis Edgari Regis de modo imponendi pœnitentiam can. 3. Pœnitentiale MS. Thuanum, quod nuper editum est sub nomine Theodori a viro doctissimo :

In capite Quadragesimæ omnes pœnitentes, qui publicam suscipiunt, aut susceperunt, pœnitentiam, ante fores Ecclesiæ se repræsentent Episcopo civitatis, sacco induti, nudis pedibus, vultibus in terra prostratis, reos se esse ipso habitu et vultu proclamantes. Ibi adesse debent Decani, vel Archipresbyteri Parrochiarum, i. Presbyteri pœnitentium, qui eorum conversationem diligenter inspicere debent, et secundum modum culpæ pœnitentiam per præfixos gradus injungunt. Post hæc in Ecclesiam Episcopus reos inducat, et cum omni clero 7. Pœnitentiales Psalmos in terra prostratus cum lacrymis pro eorum absolutione decantet. Tunc resurgens ab oratione, juxta quod Canones jubent, manus eis imponat, aquam benedictam super eos spargat, prius cinerem mittat, deinde cilicio capita eorum cooperiat, et cum gemitu et crebris suspiriis eis denuntiet, quod sicut Adam projectus est de paradiso, ita et ipsi ab Ecclesia pro peccatis abjiciuntur. Post hæc jubeat ministros, ut eos extra januas Ecclesiæ expellant. Clerus vero prosequatur eos cum Responsorio : In sudore vultus tui, etc. ut videntes sanctam Ecclesiam pro facinoribus suis tremefactam atque commotam non parvipendant pœnitentiam. In sacra autem Domini Cœna, rursus ab eorum Decanis et eorum Presbyteris Ecclesiæ liminibus repræsententur.

Idem Pœnitentiale cap. 14 :

Romani reconciliant hominem intra absidem : Græci nolunt. Reconciliatio pœnitentium in Cœna Domini tantum est ab Episcopo consummata pœnitentia.

◊ Hoc tum die non jam reconciliabantur, sed absolutionem accipiebant pœnitentes publice in Missa ab Episcopo, quod Presbyteris non licebat, ut est in can. 7. Concilii Hispal. II. in Ticinensi ann. 850. can. 7. Wormatiensi ann. 868. can. 8. etc. Ita etiam Rabanus Maur. lib. 2. de Institut. Cleric. cap. 30. Honorius Augustod. lib. 3. cap. 76. 77. 78. 79. Rupertus lib. 5. de Divin. Offic. cap. 19. Canones Saxonici de Modo impon. pœnitentiam can. 4. Abbo Monach. serm. 4. Atto Episc. in Capitul. cap. 90. Durandus. lib. 6. c. 73. etc. Orationes vero quæ hac die ad Reconciliandos Pœnitentes recitabantur ab Episcopo, describuntur in libro Sacramentorum Gregorii M. pag. 226. edit. Menardi, et in Ordine Romano, quas, Ordinem Reconciliandi vocat Hincmarus in Capitulis ad Presbyteros parochiæ suæ cap. 4. Sic autem Ordo reconciliandi pœnitentes describitur in Ordinario MS. Ecclesiæ Rotomagensis :

Finita Nona, Archiepiscopus, vel ejus Vicarius indutus alba, cum Diacono et Subdiacono indutis albis, cum Cantore, processione ordinata ad Occidentales portas Ecclesiæ ad Reconciliandos pœnitentes pergat, et eo sedente juxta januas, Diaconus legat hanc lectionem : Adest tempus, o venerabilis Pontifex. Finita lectione, Archiepiscopus, vel ejus Vicarius, se erigat, et dicat : Venite. Diaconus ex parte pœnitentium dicat : Flectamus genua, Levate. Et tribus vicibus hoc dicatur. Ad finem dicatur tota Antiphona : Venite, Venite, Venite filii. Chorus finiat, et dicatur Psalmus : Benedicamus Dominum, et ad quemlibet versum repetatur : Venite, Venite. Tunc Archiepiscopus, vel ejus Vicarius, Pœnitentes intromittat in Ecclesiam cum baculo, et Reconciliati ardentes candelas ad altare deferant, alii autem non. Et Archiepiscopus, vel ejus Vicarius, manum suam ponat super capita singulorum, dans pacis osculum, et dicens : Pax tecum. His ita peractis, ad chorum redeant, et sermonem ad populum faciat. Quo finito, Pœnitentes prostratos absolvat. Primo dicantur 7. Psalmi a Ne reminiscaris, Psalm. Domine ne in furore, etc. Kyrie eleison, Pater noster. Salvos fac. Vers. Mitte eis auxil. Vers. Domine exaudi orat. Dominus vobiscum, et cum Spiritu tuo. Orat. Monstra Domine quæsumus iis famulis, etc. Alia Orat. Deus misericors. Alia Oratio, Absolutionem et remissionem. Iis ita peractis processio procedat ad ignem benedicendum, etc.

Idem habent alii Pœnitentiales apud Morinum post libros de Pœnitentia pag. 47. et seqq.

◊ Pœnitentes porro ab alio reconciliari non poterant, quam ab eo, a quo indicta

fuerat pœnitentia. Sed et inconsulto Episcopo Presbyter excommunicatos, vel publice pœnitentes, reconciliare non potest, nisi ultima cogat necessitas, inquit Hugo a S. Victore lib. 1. de Observ. Eccles. cap. 24. Adde librum 7. Capitularium c. 202. Capitul. Attonis Episc. cap. 90. Vide Concilium Taurinense cap. 5. Nicolaum I. PP. in Resp. ad Consulta Bulgar. cap. 35. Concilium Cabilonense II. can. 25. Capitulare 2. incerti anni cap. 12. Reginonem lib. 2. de Eccles. discipl. cap. 414. Burchardum lib. 11. cap. 8. etc.

◊ Adducebantur autem pœnitentes ad Episcopos a propriis Sacerdotibus, qui de peracta ab iis pœnitentia testimonium dabant. Riculfus Suessionensis Episcopus cap. 9 :

Videant quoque, ne... pro pretio aut pro familiaritate, vel propinquitate, pœnitentes ante tempus ad Reconciliationem adducant, et eis pro Reconciliatione testimonium dederint, etc.

P. Carpentier, 1766.

◊ Hinc nostrum Reconsilier, pro Absolutionem a peccatis confessis accipere. Lit. remiss. ann. 1387. in Reg. 132. Chartoph. reg. ch. 51 :

Jehan de Linaye escuier, pour le péril de mort en quoy il estoit, fu Reconsilié par un prestre.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Reconciliationem consequi non potest exutus carne, lib. 5. Capitul. cap. 119.

Reconciliationes, inter Ecclesiarum obventiones recensentur in Charta Galonis Episcopi Parisiensis ann. 1107. in Hist. Priorat. S. Martini :

Et ne res Ecclesiastica a nostra manu omnino videatur esse alienata, Synodos, circadas, Reconciliationes, curam animarum parochianis Presbyteris a nobis commissam, in supradictis Ecclesiis retinemus.

Reconciliare Se dicitur servus, qui pretio dato libertatem impetrat, in Charta veteri apud Joachimum Vadian. de Monaster. German. pag. 83.

Reconciliari Ecclesia dicitur, cum scelere aliquo violata ac polluta est, vel a Paganis, aut Hæreticis obtenta, rursum ab Episcopo consecratur, et aqua benedicta aspergitur. Charta Lamberti Episc. Atrebat. pro Conone Presbytero Monasterii Aroasiensis post Heldemarum conditore ann. 1097. apud Miræum tom. 1. pag. 167. col. 2 :

Si autem aliquando... in prædicto loco vel parochia tale quid acciderit, pro quo Reconciliatio necessaria fuerit, tibi legitimisque successoribus tuis, vice nostra, accepta aqua sanctificationis et Reconciliationis, ut ea Reconcilies, religioni vestræ annuimus et impertimus.

Charta Rainoldi Archiepisc. Remensis apud Locrium in Chron. Belg. ann. 1129 :

Si autem Ecclesiam ipsam S. Martini violatam esse contigerit, tibi... concedimus, ut accepta ab Episcopo Atrebatensi aqua Reconciliationis, eadem Ecclesia tam a te, quam a tuis successoribus Reconcilietur.

Ordericus Vital. lib. 12 :

Aquam accepta stola benedixit, et Ecclesiam, quam contaminaverat... Reconciliavit.

Matthæus Westmonast. ann. 1015 :

Ecclesia Reconciliata et reædificata est.

Galbertus in Vita Caroli Comitis Flandr. num. 120 :

Quoniam Reconciliari sibi Deus dignatus est Ecclesiam illam.

Vincentius Belvac. lib. 32. c. 98 :

Locum, in quo erat Mahomeria Reconciliavit Legatus, etc.

Charta Gaufredi Episcopi Parisiensis ann. 1093 :

Synodum vero et circadas cum debita subjectione, et curam animarum, parochiano presbytero a nobis commissam, et Ecclesiæ Reconciliationem, imo debitæ subjectionis et justitiæ obedientiam in eo retinemus.

Alia Hugonis Episcopi Autisiodor. ex Tabul. Monast. Farensis :

Sacerdos Farensis Monasterii populum recturus, de manu Meldensis Episcopi curam totius parochiæ tam Clericorum quam Laicorum suscipiet : chrisma quoque et aquam Reconciliationis Ecclesiarum, si violatæ fuerint, ab Ecclesia Meldensi requiret.

Vide Diurnum Romanum c. 5. tit. 14. Decretal. Gregor. IX. lib. 3. tit. 40. cap. 4. 7. 9. 10. S. Anselmum lib. 3. Epist. 158. Fulbertum Carnot. Epist. 61. 72. 93. Matth. Paris ann. 1152. Chronicon Nangii ann. 1249. etc. De ejusmodi Ecclesiarum reconciliationibus agunt Ordo Romanus cap. de Reconciliatione violatæ Ecclesiæ, Honorius Augustod. lib. 1. Gemmæ animæ cap. 170. et Durandus lib. 1. Ration. c. 6. n. 38.

P. Carpentier, 1766.

◊ Reconseillier, eodem sensu, in Lit. remiss. ann. 1379. ex Reg. 115. Chartoph. reg. ch. 241 :

Pour laquelle effusion de sanc, laditte église fu poluée, et esconvint que les chanoines dicelle se levassent environ minuit pour Reconseillier laditte église. Reconsilier,

ibid. ch. 286. ubi de eadem re. Polluta vero censebatur ecclesia, non sanguinis modo, sed et seminis effusione. Charta ann. 1354. tom. 2. Hist. Trevir. Joan. Nic. ab Hontheim pag. 181. col. 1 :

Item damus ipsi episcopo potestatem Reconciliandi ecclesias et cemiteria, ubi per effusionem sanguinis vel seminis,... aut alias fuerint violata.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

◊ Ecclesias autem quavis ratione pollutas reconciliare Episcoporum erat, neque illud licebat Presbyteris, nisi ex speciali Episcoporum licentia. Capitular. lib. 7. cap. 225 :

Statutum est, ut Presbyteri benedictionem in Ecclesia super plebem fundere, aut altare consecrare, aut Reconciliare, aut submovere vel collocare, ullo modo præsumant. Simul et hoc statutum est, ut altare erigere, vel de loco in locum transmutare, ut a quibusdam factum audivimus, sine Episcopi sui licentia vel consilio, cujus est ipsum altare consecrare et post motionem vel violationem Reconciliare, Presbyteri non pertentent. Quod si aliter fecerint, gradus sui periculo subjacebunt.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

◊ Interdum etiam Reconciliari dicitur Altare restauratum, imo et recens exstructum, etsi nunquam violatum est et pollutum. Gesta Innocentis Cenoman. Episc. apud Mabillon. tom. 3. Analect. pag. 75 :

Et in sinistra parte ipsius Ecclesiæ et prædicti arcus, in quodam membro Ecclesiæ ipsius, altare S. Mariæ, quod a B. Juliano in media Ecclesia, in orientali parte, constructum atque sacratum fuerat, decenter mutavit, et in honore S. Mariæ Reconciliavit atque reædificavit. In dextera vero ipsius Ecclesiæ et arcus parte, in quodam membro ipsius Matris Ecclesiæ ab eo constructo et a novo fundato, altare in honore S. Petri posuit et Reconciliavit.

Quod perinde dicere potuisset Scriptor horumce gestorum de prima cujusvis Ecclesiæ consecratione. Quod vero spectat ad altare translatum, licet non contaminatum, aliunde, alii quoque Scriptores usi sunt verbo Reconciliare, cum de nova ipsius benedictione sermonem habuerunt, ut videre potes in capite 225. libri 7. Capitularium jam laudato.