« »
 
[]« Rectitudo » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 7, col. 060b. http://ducange.enc.sorbonne.fr/RECTITUDO
RECTITUDO, Idem quod Rectum, jus, quod quis in rem aliquam habet. Consuetudo Lorriaci ann. 1187 :
Nullus cum aliquo placitabit, nisi causa Rectitudinis exequendæ et recipiendæ.
Tabularium Flaviniacense ann. 1002 :
Prædicto Comiti fecerunt sacramentum, quod nullam aliquis præter Monachos S. Petri in salvamento eodem haberet Rectitudinem.
Charta ann. 1087. ex Archivo S. Victoris Massil. armar. Narbon. num. 2 :
Salva reverentia et canonica obedientia S. Justi Archiepiscopi et clericorum ejus et Rectitudine[] ecclesiæ S. Pauli.
Charta ann. 1090. inter Instrum. novæ Gall. Christ. tom. 2. col. 471 :
Cuique volenti licebit, quod in eisdem ecclesiis suum est, proprium donare soli S. Ypolito martyri : quo audito Gaufridus hoc idem facere concessit hominibus suis, videlicet ut de rebus omnibus, quascumque ab eo feodaliter tenere videntur, tribuant suam Rectitudinem præfato Martyri, si eis placuerit.
Rotulus sæculi xii. ex Archivo Casæ-Dei :
Bertrandus Stephano præcipio et filio ipsi, ut dimicet et prælietur Rectitudinem S. Rotberti,
id est, jura defendat.
Dimiserunt Rectitudinem quam habebant in eodem loco et in silva
, apud Stephanotium in Antiq. Petragor. MSS. pag. 173. Passim occurrit.
Rectitudo, Jus, Rectum, quomodo quis rectum facere dicitur, cum juri stat. Chronicon Mauriniacense lib. 2. pag. 363 :
Rursus ad Rectitudinem Monachi revocantur, et quod aliquibus novum fuit, quatenus ad caput causæ rediretur, judicatum est.
Simeon Dunelmensis de Gestis Regum Anglor. ann. 1093 :
Insuper etiam illum, ut secundum judicium tantum bonorum suorum in Curia sua Rectitudinem ei faceret, constringere voluit.
Chartularium Dunense Ch. 93 :
Misit ad Gaufredum vicecomitem, mandans ei, ut sibi Rectitudinem de famulis suis faceret, qui archam illam in alodio S. Martini fregerant.
Charta ann. circiter 1132. apud Lobinellum tom. 2. Histor. Britann. col. 238 :
Et quia hanc terram Abbatissa calumniata fuit, dedit ei Riwallonus obsides, ut ante G. Comitem Redonis instituto termino teneret Rectitudinem,
hoc est, juris staret huic calumniæ responsurus. Ordericus Vitalis lib. 8 :
Tene Rectitudinem nobis, et nos tuis obtemperabimus jussis.
Eodem lib. :
De contumaci adolescente legitimam Rectitudinem tenuit.
Lib. 9 :
Nisi Rectitudinem eis fecerimus.
Adde lib. 11. pag. 806. 818. lib. 12. pag. 860. 863. 867. S. Anselmum lib. 3. Epist. 24. Bromptonum pag. 836. Probat. Hist. Vergiacensis pag. 43. Librum nigrum Scaccarii pag. 11. Thomasserium in Consuetud. Bituric. pag. 84. etc.
Per Denarium Rectitudinem Facere. Charta Berneri Decani Parisiensis, apud Hemeræum de Academia Paris. :
Pro forefacto, quod de domo prædicta inscienter jusserat, per denarium, quem in manu sua tenebat, Rectitudinem ante ipsum altare fecit, etc.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Rectitudo, Rectus usus, æqua consuetudo. Adnuntiatio Ludovici Regis cap. 5. post titulum 31. Capitularium Caroli Calvi :
Et volumus, ut vos et ceteri homines fideles nostri talem legem et Rectitudinem et tale salvamentum in regnis nostris habeatis, sicut antecessores vestri tempore antecessorum nostrorum habuerunt.
Mox habetur :
Sicut tempore antecessorum nostrorum lex et Consuetudo fuit.
Rectitudo, Tributum, præstatio, Gallis, Droiture. Charta ann. 950. apud Meurissium in Episcopis Metensib. pag. 137 :
Una cum.... vineis, silvis, pratis, pascuis, aquis, Rectitudine pontis super fluvium Murt siti, aquarumque decursibus, etc.
Leges Edwardi Confess. cap. 30 :
Nec ob securitatem pacis adeptam detineant Rectitudines, vel servitia dominorum suorum.
Leges Henrici I. Regis Angl. cap. 6 :
Si quis Dei Rectitudines per vim deforciat, emendet, etc.
Et cap. 11 :
Si quis Dei Rectitudines per vim teneat, etc.
Statuta Davidis II. Regis Scotiæ cap. 12. § 3 :
Mercatores autem sive [] per terram, sive per aquam venientes, Rectitudinem Regis, Regi per ministros suos plenarie reddant.
Angl. Rights.
© École des chartes.