SAPO, Glossarium mediae et infimae latinitatis, Du Cange et al.

« Sapo » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 7, col. 306a. http://ducange.enc.sorbonne.fr/SAPO

SAPO, vox Gallica vetus, unde Theutones Seepe nostri Savon. Vide Graff. Thes. Ling. Fr. tom. 6. col. 172. voce Seifa, quam glossæ interpretantur Sabona, smigma, resina. Glossæ MSS. ad Alexandrum Iatrosoph. : Sapo Gallicus, i. albus. Aretæus lib. ult. de Cura passion. :

Nitrosos illos factitios globos, quibus velaminum sordes expurgantur, Saponem Galli vocant.

Horatianus lib. 1. Rerum Medicar. cap. 3 :

Gallico Sapone caput lavabis.

Plinius lib. 28. cap. 12. ait Gallos sapone capillos rutilasse, ut et Martialis lib. 14. Epigr. 26 :

Caustica Theutonicos, accendit spuma capillos.

Vide Capitulare de Villis cap. 43. et 44.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Saponus, Eadem notione, in Convent. civitatis Saonæ ann. 1526.

Sapo Constantinianeus, de quo Ptolomeus Silvius in Laterculo :

Constantinus senior.... diadema capiti suo propter refluentes de fronte propria capillos (pro qua re Saponis ejusdem cognominis odorata confectio est) quo constringerentur, invenit.

Vide Myrepsum sect. 40. cap. 11.

◊ Saponem et uncturam Monachis dari ad ungendos calceos docent Additio 1. Ludovici Pii, et Vinea Benedictina. Hinc non semel Monachis ipsis in reditum assignatum habent veteres Chartæ. Charta Ludovici Pii, apud Doubletum pag. 740 :

Item Saponem de ipsis villis persolvi, ut habetur constitutum. Viginti modia Saponis,

in Charta Caroli C. pro Monasterio Sangermanensi apud Mabillonium tom. 4. SS. Ord. S. Benedicti pag. 119. Alias vide apud eumdem Doubletum pag. 740. 793. Adde etiam Fortunatum in Vita S. Radegundis. Irminon. Polypt. Br. 13. sect. 99. pag. 149.

Saponarii, Saponis confectores, apud Plinium Medic. lib. 1. cap. 21. et Gregorium lib. 8. Epist 27. Capitulare de Villis cap. 45 :

Aucellatores, Saponarios, siceratores, id est, qui cervisiam conficiunt, etc.

Savo. Glossæ MSS. : Nitrum, a Nitra insula, salis species. Quidam dicunt esse Savonem, qui mundat hominem.

Saponaria. Alexander Iatrosophista lib. 1. Passionum :

Gutta prima Saponariæ trita et supposita satis bene operatur et curat.

Ubi Glossæ MSS. : Saponaria est lixivia, de qua fit sapo. Fit autem hoc modo : pone in vase de virgis facto, vitis cineris 2. partes, tertiam de calce viva, et aquam desuper. Quæ prima manat, est prima Saponaria, et de hac dicitur. Ad saponem vero faciendum, sepum arietinum in aqua illa pones, et diu agitabis.