TALMUD, vel Thalmud, Opus doctrinale multiplicem scientiarium omnium doctrinam, ac potissimum jus Canonicum et Civile Judœorum complectens. Duplex est Jerosolymitanum et Babylonicum. Illud pro Judæis in terra Israel commorantibus, Jerosolymis et lingua Jerosolymitana, h. e. Syro-Chaldaica composuit R. Johhanam III. et IV. Ecclesiæ sæculo ; Babylonicum vero ad usum Judœorum, qui in Babylonia degebant, inchoarunt V. sæculo ineunte RR. Asche et Avina, perfecit que R. Jose desinente eodem sæculo, vel incipiente VI. Talmudis Babylonici, ad nostram usque ætatem universa Judæorum gens cum in sacris, tum in politicis, legibus obtemperat, relicto Jerosolymitano utpote obscuro, difficili et imperfecto, quippe quod decisiones omnes minime contineat. Hæc cum aliis D. Guarin tom. 2. Hebraicæ Gramm. pag. 414. et seqq. ubi singulas Talmudis partes et editiones exponit, quas longius foret hic recensere. Innumeris fabulis et erroribus scatet hic liber ; quare Judæus quidam Rupellensis, post conversionem ad Religionem Christianam Thomas nomine, linguæ Hebraicæ peritissimus, Romam petiit ann. 1238. ut Gregorio IX. Talmudis errores patefaceret : qua delatione commotus summus Pontifex hos errores 35. articulis comprehensos ad Archiepiscopos Gallicanos misit, simulque varias scripsit Epistolas ad Reges Franciæ, Angliæ, Aragoniæ, Castellæ, Leonis, Navarræ et Portugalliæ, ut Hebræorum libros, in suo quisque regno, comburendos curarent : quod factum est in Galliis, ubi innumeri pene Judæorum libri flammis traditi sunt. Innocentius IV. Gregorii successor Odoni Castri-rufi suo in Gallias Legato Talmudis cæterorumque librorum Judæorum examinandorum munus injunxit, ut eos solos, qui nihil Christianæ religioni contrarium complecterentur, Judæis uti permitteret ; sed accepto Legati responso, quod hæc permissio pro approbatione censeretur, hos libros solemni ritu proscripsit 15. Maii ann. 1248. S. Ludovicus in Edicto ann. 1254 :

Judæi cessent ab usuris et blasphemiis, sortilegiis, caracteribus, et tam Talmutum quam alii libri, in quibus inveniuntur blasphemiæ comburantur.

Sic legitur in Codice MS. Consuet. Tolos. fol. 52. De Lauriere edidit Talibus, adnotato legi Talemus in Regesto Chartophylacii, ut etiam habetur in antiqua versione Gallica. Baluzius Talemis legit, Talimus D. Brussel tom. 1. de Usu feudorum pag. 593.