« »
 
[]« Theotisci » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 8, col. 097c. http://ducange.enc.sorbonne.fr/THEOTISCI
THEOTISCI, Theodisci, Teutones, Germani, unde Theodisca lingua, apud Servium in 8. Æneid. Otfridum in libro Evangeliorum et alios, Theotisca, in Concilio Turonensi III. ann. 813. cap. 17. Moguntino I. cap. 2. in Synodo Pistensi cap. 4. in Edicto Pistensi cap. 33. Theudisca, in Capit. Caroli C. tit. 12. cap. 3. tit. 26. post cap. 12. Theodisca, eodem tit. 26.
Tuitisci. Vetus Charta apud Vadianum de Colleg. et Monaster. pag. 87 :
Placuit inter nos chartam pacationis ex utraque parte allevari, quod Tuitisce Suonboch nominamus.
Ubi ille Tuitisce dixit, quod vulgo Theutonice ; nam et Theodiscam linguam illi dicebant, hoc est Germanicam, Die Tuitsche sprach. Vide Cluverium lib. 1. German. antiq. cap. 9. ubi multa. Thiois dixerunt nostri. Vetus Poeta de Bertain, apud Falcetum :
Longuement tint Sassoigne, qu'ins nus n'i mit defois,
Mès puis fu reconquise par Francs et par Thiois.
Le Reclus de Moliens MS. :
Thiois, Brahant, et Avalois.
Adde Willelmus Guiart ann. 1214. Le Roman de Cleomades MS. :
Quant Grieu sot, pour savoir Tiois
Vint à Couloigne en Allemaigne...
En cel pays tant demora
Qu'il sot Tyois ; lors s'en ala.
Lingua Theotisca, Theodisca, Theudisca, eadem quæ Theutonica, seu Germanica, quæ olim in Gallia etiam aliquandiu obtinuit, a Francis nostris Orientalibus subinde invecta, adeo ut [] hac etiam loquutos primæ ac secundæ stirpis Reges haud ægre probari possit, longe tamen diversa ab hodierna, ut pluribus probavit Freherus ad formulam fœderis Ludovici Germaniæ et Caroli Galliæ Regum, Ludovici Pii filiorum, et Browerus in Proparasceve Annalium Trevirensium n. 14. ex Capitulo 19. lib. 4. Capitul. Caroli M. hac lingua, imperante Ludovico Pio, exarato ; quod antea attigerat Trithemius in Catalogo illustrium virorum in Otfrido :
Otfridus ex eo volumine, quo Carolus Imperator quondam Magnus barbariam Theutonicæ nostræ linguæ ad regulas inchoavit reducere grammaticales, edoctus, multa et miranda lingua materna secundum easdem regulas composuit metro seu carmine, quæ nemo facile nostra ætate legere et intelligere potest, quantumcunque sermonis nostri peritus : quippe cum sermo ille regulatus a nostro plus differat, quam Etruscus a Latino.
Unde vero vox Theodiscus fluxerit, pluribus disserit Cluverius lib. 1. German. antiquit. cap. 9. Vide Rühs. ad Tacit. German. pag. 103. Monium de Pagan. Europ. Boreal. tom. 2. pag. 7. Grimm. Grammat. German. 3. edit. tom. 1. pag. 12.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Theutonicum Opus. Testamentum MS. Roberti Canonici Autissiod. ann. 1205 :
Optuli etiam super altare pallam benedictam Theutonico opere decenter operatam.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Theutonizare Voces. Alterius linguæ vocabula Teutonice reddere, vel Teutonice facere. Kathalina... Theutonizatum Gwefl sonat, in Historia de Guelfis apud Leibnitium tom. 1. Scriptor. Brunsvic. pag. 782.