« 1 valentia » (par C. , 1678), dans , et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 8, col. 235c. http://ducange.enc.sorbonne.fr/VALENTIA1
1. VALENTIA, Virtus ; ῥώμη, δύναμις, in Gloss. Gr.
Lat. Alibi : Σθένος, Valentia,
robur. Gloss. Lat. MS. : Valentia, fortitudo, firmitas, robur. Vox Latinis
Scriptoribus nota. Macrobius Comment. lib. 2. cap. 14 :
Ut medicus, ut exercitator corporum, sanitatem vel Valentiam, quam ille ægris, hic luctatoribus præstat.Harigerus Abbas in Vita S. Landoaldi n. 6 :
Mox ut illuc destinavit, Valentia totius corporis statim reintegrari meruit.Ratherii Veron. Episc. Serm. 1. de Quadrag. apud Acher. tom. 2. Spicil. pag. 295 :
Quale vero caput habet anima tua, quas manus, quos pedes, quæ alia membra ? monstra mihi saltem si vales colorem ejus ; si non vales, ego ejus tibi demonstro Valentiam.Utitur etiam Gregorius VII. lib. 1. Epist. 46. Berthold. Annal. ad ann. 1077. apud Pertz. Scriptor. tom. 5. pag. 302 :
Eggibertum non parvæ Valentiæ et virtutis comitem, qui sibi rebellaverat.... hostiliter impetebat.Charta ann. 1231. apud Guden. Cod. Diplom. tom. 3. pag. 1102 :
Abbas et conventus ejusdem monasterii facere debent de propriis expensis murum circa cimiterium parochiæ memoratæ ; qui videlicet murus in 4. annis debet perfici et consummari, ita quod ejus Valentia possit muro cimiterii in Flagestat per omnia comparari.Charta ann. 1239. in Regesto Comitum Tolosæ Cameræ Comput. Paris. fol. 120 :
Quod fideles vobis et successoribus vestris Valentiam faciemus in placitis, et in guerris contra omnes homines, cum a vobis vel vestris fuerimus requisiti, etc.Ubi Valentiam facere, est omnem vim adhibere, Faire son pouvoir.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
◊ Rectius
dixisset eo loci Valentiam facere idem esse quod infra Valere,
juvare, auxilio esse. Hæc quippe formula est qua vassalli dominis suis in
clientelari professione auxilia consueta jurabant : quod ex sequentibus manifestum fit.
Charta ann. 1197. in Append. ad Marcam Hisp. col. 1387 : Promitto vobis et ecclesiæ Arulensi fidelitatem, et Valentiam, et adjutorium per bonam fidem de membris vestris et honore vestro et de avere.Paulo ante legitur :
Quod erimus vobis adjutores boni et fideles defensores contra omnes homines et feminas.Charta ann. 1212. apud Acher. tom. 10. Spicil. pag. 180 :
Præstabimus etiam vobis et successoribus vestris Valentiam et auxilium contra omnes personas.Charta ann. 1257. ex Schedis Præs. de Mazaugues :
Quod teneantur.... facere de his quæ eis tradentur fidelitatem et homagium, cavalcatas, et Valentiam de placito et de guerra.Quod alibi sequi et juvare dominum de placito dicitur. Charta ann. 1283. tom. 2. Hist. Dalph. pag. 27. col. 1 :
Quod daret seu eis faceret auxilium, juvamen seu Valentiam in necessitatibus quæ eis occurrent.Homagium ann. 1332. ex Schedis D. de Remerville :
Promisit dicta domina tutrix.... in perpetuum se præstituram Valentiam, consilium et auxilium.Adde Spicileg. Acher. tom. 8. pag. 225.