« Vares » (par C. , 1678), dans , et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 8, col. 244b. http://ducange.enc.sorbonne.fr/VARES
VARES, seu Varios vocant, murium Ponticorum speciem quamdam
qui ventre tantum albi sunt, dorso fusciusculo, ut ait Julius Scaliger in Aristotel. ubi de Muribus Ponticis. Hos Vares vocat Josephus Barbarus in Itinerario ad Tanaim pag. 456 :
Sibelinos, Armelinos, Dossos, Vares, vulpes, et id genus animalium alia illi offerentes. Veergares,seu Vairs gris, appellasse videtur Benjaminus Tudelensis in Itinerario, uti a nobis observatum in Dissertat. 1. ad Joinvillam. Hinc pelles Variæ, et vestes Variæ, apud Scriptores. Arnulfus Lexoviensis :
Procedit interim inter cilicia pauperum fratrum et sordes, cartularii filius sericis adornatus et Variis.S. Bernardus de Vita et morib. Relig. cap. 10 :
An non posset dormiri, nisi supra Varium stratum, aut sub peregrino coopertorio ?Will. Brito lib. 9. Philippid. :
Cæsarius Heisterbach. lib. 6. cap. 5 :Et quas huc mittit Varias Hungaria pelles.
Vestimenta ejus satis despecta erant, et humillima, non grisea, non Varia, sed ovina.Synodus Monspessulana ann. 1258. cap. 3 :
Et qui tonsuram dimiserint, aut in habitu non vixerint clericali, vestes Varias deferendo, vel alias Clericos non decentes.Rogerus Hovedenus pag. 642 :
Et quod nullus post proximum Pascha utatur Vario, vel grisio, vel sabellina, vel escarleta.Albertus Stadensis, et Historia Archiepiscopor. Bremensium ann. 1183 :
Et sufficienter Archiepiscopum excusavit, videlicet quod Varium non ferret, nec cum suis vestibus alicui erogatis, mantellum Cleri aut Militis induisset, etc.Concilium Saltzburgense ann. 1386. cap. 6 :
Hinc est, quod firmiter inhibemus, ne Clerici in publico utantur Vario, vel illud deferre præsumant, nisi in dignitatibus fuerint, vel Canonici Ecclesiarum Cathedralium, vel in gradu magisterii scientiæ fuerint constituti.Computus ann. 1202. apud D. Brussel tom. 2. de Usu feud. pag. clxxxiii :
Et pro furura Varii minuti ad capam de camelino, ad S. Andream, c. s. Pro furura minuti Varii ad supertunicale quod habuit tunc, lxx. s.Statutum Humberti II. ann. 1340. tom. 2. Hist. Dalph. pag. 406. col. 2 :
Item, pro folraturis raubarum Nativitatis erunt necessarii dcccc. Varii, et pro illis Paschatis, dcx. Varii, pro illis O. SS. dcx. Varii. Pelles variæ,in Tabular. S. Vincentii Cenomanens. Vetera Statuta peagii Parisiensis :
Pelleterie de toute bonne robe Vaire, dont la peour est Esclavonasse. Vari Sclavoniæ,apud Rollandinum in Chronico lib. 2. cap. 14. Adde lib. 1. cap. 13. Vide Murator. Antiq. Ital. tom. 2. col. 411. et 413. Lappenb. Orig. Hanseat. Probat. pag. 58. not. 5. ad chart. ann. 1252. ubi Telma Varii operis. Chron. Salernitan. cap. 28 :
Varium indumentum.
P. , 1766.
◊ Dialog. creatur. dial. 110 :
Varius est bestia parva paulo amplior quam mustella. A re nomen habet, in ventre enim candidus, in dorso habet colorem cinereum, ita elegantem, ut mireris bestiam sua creatione spectabilem ; de genere piroli est, in arboribus habitat et fetus facit.... Varius licet sit parvus, propter nobilitatem pellis, animal excellentissimum est.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Vairum, Vairus, Eodem intellectu. Johan. Demuss. in Chron. Placent. tom. 16.
Murator. col. 580 : Aliquæ dominæ utuntur mantellis.... fodratis de zendallo vel Vairis.Tabular. SS. Trinit. Cadom. :
Omne verecum quod exciderit apud Oîstrehan, aurum vel Vairum, vel mantellum sine atachia, etc.Convent. civit. Saonæ ann. 1526 :
Pro aliqua quantitate pellium affaitarum, Vairorum, dolsorum, etc. De grisio seu Vairo,in Tabul. Maclov. ann. 1415. Statuta Scabinorum Maceriarum ad Mosam :
Le cent de Vairs doit iiii. den.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Vajus, Ital. Vaio, Eadem notione. Joh. de Bazano in Chron. Mutin. apud Murator.
tom. 15. col. 605 : Erant vestiti de scarleto fulcito de pellibus Vajorum.Concil. Tarracon. ann. 1591. inter Hispan. tom. 4. pag. 615 :
Nullus audeat in vestibus seu caputiis forraturam portare de Vais albis vel de grisis.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Varus. Chron. Parmense apud Murator. tom. 9. col. 820 : Commune eidem fecit et donavit unam robam Varam pretio x. lib. imperialium.Memoriale Potest. Regiens. ibid. col. 1154 :
Indutum erat corpus ejus de bono drappo de scarleto cum pulchra pelle Vara, et cum una capellina Vara de scarleto cum pulchro pallio.Vide Varus 2. suo loco.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Vayrus, in Constitut. Frederici Reg. Sicil. cap. 88 : Possint portare Vayros in caputio vel birretta.Adde cap. 89. et 105. Statuta Astens. collat. 11. cap. 109. fol. 36. v°. et Marten. tom. 3. Anecdot. col. 89.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Veyrus. Computus ab ann. 1333. ad ann. 1336. tom. 2. Hist. Dalph. pag.
273 : Cuidam pellipario per manus Francisci sartoris pro pennis de Veyro robarum domini et Comitissæ consortis domini, etc.Infra :
Pro Vayro pro dom. Comitissa, etc.