« »
 
[]« Vargi » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 8, col. 245a. http://ducange.enc.sorbonne.fr/VARGI
VARGI, Latrunculi indigenæ, Arvernis. Sidonius quippe lib. 6. Epist. 4. ait,
Vargorum nomine indigenas latrunculos nuncupare
Arvernos suos ; neque alii videntur ab iis, qui
Wargi dicuntur in Lege Salica et Ripuaria, hoc est, expulsi de pago, banniti, qui latrocinio vivebant. Lex Salica tit. 57. § 5 :
Si quis corpus jam sepultum effoderit, aut exspoliaverit, Wargus sit, hoc est, expulsus de eodem pago, usque dum cum parentibus defuncti convenerit.
Ubi Glossæ interlineares Codicis Thuani habent dejectus. Eadem, quæ Salica, habent Lex Ripuaria tit. 85. § 2. et ex utraque, Leges Henrici I. Regis Angl. cap. 83 :
Et si quis corpus in terra, vel noffo, vel petra... exspoliare præsumpserit, Wargus habeatur.
Boxhornius a Punico Farkin, seu Hebræo Perek, vel Pherek, rapina, vocem deducit. Camdenus in Britannia ait, se invenisse in Glossario Ecclesiæ Landavensis Verjad Britannice latrones appellatos, hincque Vargos dictos putat. Wendelinus a Latino vagus, littera R. interposita. Multa de hac voce commentatur Savaro ad laudatum locum Sidonii, cujus vestigium agnosco apud Innocentium III. PP. lib. 13. Epist. 95. et in Bullario Casinensi tom. 2. pag. 242 :
Cæterum cum Vargum Vadareni ad monasterium pertinere testes utriusque partis ostendant, etc.
Ubi vargus videtur esse Italicum varco, vel varca, iter, transitus, unde varcare, transire : quas voces quidam a varca, pro barca deducunt. Est enim Italis proprie varcare fluvium vel montem pertransire. Potest etiam a vargis vox deduci, qui pro vagis sumuntur.
P. Carpentier, 1766.
Gothis Vargur, idem est ac Latro ; hinc Vargur i veum, Latro in sacris, sacrilegus. Consule Verel. Ind. Ling. Goth. Vide Grimm. Antiq. Jur. Germ. pag. 396. 733. Mythol. pag. 558. 707. Graff. Thesaur. Ling. Franc. tom. 1. col. 979. voce Warg.
Warganeus, Extraneus, alienigena, cujusmodi sunt Vargi extorres, et banniti, et a patria sua facti exules. Charta Udoni, Episc. Tullensis ann. 1069. apud Hier. Vignerium in Alsaticis pag. 128 :
Alienigenæ, id est, Warganei, qui manserint in banno, dabunt Comiti 4. denarios, etc.
Ab eodem denique fonte, non insulse opinor
Waringos, Anglo-Danos, de quibus fuse egimus ad Villharduinum n. 89. qui ex Anglia a Normannis expulsi, Byzantinorum Impp. obsequio sese manciparunt, arcessit Spelmannus, qui ita appellatos putat a Saxonico, seu veteri Germanico, ac proinde Gallico varian, quod est imprecari, exsecrari unde Waringe, Angli maledictionem et anathematizationem, vocant, ita ut Varingi, perinde ac Vargi exules fuerint et banniti seu ut verbo utar Orderici Vitalis lib. 4. extorres : eosque Normanni, voce Anglica tunc recepta, et probrosa, Vargos et Varingos appellarint. Licet porro Varingi, quos Byzantini Scriptores βαράγγους vocant, iisdem non semel, ut et Willelmo Malmesburiensi lib. 2. de Gestis Anglor. cap. 13. Angli dicantur, Anglo-Danos fuisse constat, tum ex ipso Willharduino, cui Anglois-Danois, tum ex Saxone Grammatico lib. 12. sub ann. 1098. cui Danicæ vocis homines dicuntur, satis perspicuum est. Tametsi alii Κέλτους, seu Celtas, appellent Scriptorum plerique, ac præsertim Pachymeres lib. 7. cap. 35. extremo, et quos laudavimus [] ad Villharduinum et ad Annam Comnenam, quia scilicet ita etiam Germanos indigitabant. Vide Warengangi, et Glossar. med. Græcit. voce Βάραγγοι, col. 175. et Append. col. 35.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Eamdem originationem nomenclaturæ maris Balthici, quod Russis Mare Waregicum dicitur, tribuit Eccardus in Lege Salica pag. 243. quod scilicet piratæ celebriores, Wargi nuncupati, ab ea regione prodierint.