ADJUTORES, Glossarium mediae et infimae latinitatis, Du Cange et al.

« Adjutores » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 1, col. 080a. http://ducange.enc.sorbonne.fr/ADJUTORES

ADJUTORES dicuntur, qui Magistratibus, seu potius Officialibus quibusvis adjungebantur, ut in muniis obeundis essent qui eos adjuvarent ; Græcis βοηθοί. Suidas :

αἰούτωρ παρὰ Ρωμαίους, βοηθός.

Gloss. Lat. Græc. Adjutor, βοηθός. Vide Synaxaria 18. Januar. in S. Theodulo. Boethi Logistarum, in leg. 4. Cod. de Tabular. lib. 10. Coadjutores, in Foris Beneharn. Rubr. 1. art. 16. et Rubr. de Notariis, art. 7. Valerius Probus de Notis : ADI. Adjutor. Senator. lib. 6. epist. 6 :

Adjutor etiam Magistri nostris præsentatur obtutibus, ut vicaria sorte beneficii eligamus ejus præsidium, qui nobis præstat fidele servitium. Adjutores et Primicerii diversorum officiorum,

in leg. 20. Cod. Theod. de Palat. sacr. largit.

Ut periculum se et adiutor et subadjuvæ (magistri officiorum) subituros esse cognoscant

. Theod. Cod. Lib. 6. tit. 27. leg. 3. § 1.

P. Carpentier, 1766.

◊ Unde Adjoints a nostratibus nuncupati. Hinc emendandæ Lit. ann. 1354. tom. 4. Ordinat. reg. Franc. pag. 159. ubi Adroit, pro Adjoint, editum est, ut ex ipsismet Litteris paulo supra facile colligitur :

Enjoignons estroitement à touz baillis, prevoz, sergens, justiciers et subjez de nostre dit royaume, que à vous à vostre Adroit, aus deputez et commis de par vous,..... obeissent et entendent diligemment.

Vide Adjunctus.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Adjutor a Libellis. Salmas. ad

Lamprid. in Severo cap. 31. ex veteri inscriptione. Is erat qui ferebat opem Magistro Libellorum.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Adjutor a Rationibus, Qui proximo rationalium adjungebatur. Salmas. ad Lamprid. in Severo cap. 31.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Adjutor a Tabulis. Vide Adjutor Tabulariorum.

P. Carpentier, 1766.

Adjutor Clericus. Lit. remiss. ann. 1398. in Reg. 153. Chartoph. reg. ch. 404 :

Savoir faisons..... à nous avoir esté exposé de la partie de Jehan de Saint Joire, clerc Aide, aagié de xviij. ans ou environ, etc.

Qui curionem in sacro ministerio adjuvat.

Adjutor illustris Comitivæ sedis, in Collat. 1. Carthag. initio. Paulinus Epist. 39. sub finem :

Commuta in melius militiam, ut æterno Regi incipias militare. Et nunc, ut audio, qui Adjutor et tutor es civium, fias comes Christi, etc.

ubi alludit ad Adjutores Comitum.

Adjutor Comitis rei privatæ, in Actis sanctæ Susannæ. Vide legg. 16. 17. 20. Cod. Theod. de Palatin. et l. 4. de Executor.

Adjutor Commentariorum officii V.

Cl. et spectabilis Proconsulis

, in Collat. 2. Carthag.

Adjutor Commentariensis, in leg. 5. Cod. Theod. de Custodia reor. qui βοηθὸς ϰομέντων dicitur Prochoro de Rebus gestis S. Joannis Evangelistæ.

Adjutor sacri Consistorii. Concilium Calchedonense act. 14 :

Κωνσταντῖνος ὁ ϰαθωσιωμένος Βοηθὸς τοῦ θείου ϰωνσιστορίου.

Adjutor Cornicularii, in Notit. Imper. non semel, in vet. Inscript. apud. Gruter. 561. 11. in leg. ult. de Jure immunit. leg. 10. Cod. Theod. de Cohortalib. etc. In Collat. 1. Carthag. fit mentio Exitiosi Adjutoris Cornicularii. Inscriptio nondum edita, in loco Catoura dicto, haud procul Aleppo :

ΑΦΙΕΡΩΤΕ. ΙΜΙΛΔΙΩ. ΡΗΓΕΙΝΩ. ΤΩ. ΕΞ. ΟϒΛΠΙΑΣ. ΡΗΓΙΛΛΗΣ. ΚΑΙ. ΑΙΜΙΛΛΙΟϒ. ΠΤΟΛΕ-ΜΑΙΟϒ. ΣΤΡΑΤΕϒΣΑΜΕΝΩ. ΕΤΗ. Ε. ΒΟΗΘΩ. ΚΟΡΝΙΚΟϒΛΑΡΙΩΝ. ϒΠΑ-ΤΙΚΟϒ. ΖΗΣΑΝΤΙ. ΕΤΗ. ΚΛ. ΜΗΝΕΣ Α ΜΕΧΡΠΤΑΝΗ. ΜΟϒΚΤΟϒΓΜΕΤΟϒΣ.

Adjutor Eleemosinæ, in Codicillo Philippi Pulcri Regis Franciæ, exarato apud Fontembliaudi die Jovis ante Festum S. Andreæ Apostoli ann. 1314. quod habetur in ejusdem Regesto Tabularii Regii, mentio fit

Fratris Joannis de Grandiprato, tunc Eleemosynarii, et Magistri Guillelmi de Lineis Adjutoris Eleemosinæ et Clerici ejusdem Regis

Adjutores Episcoporum. Vide in Chorepiscopus.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Adjutor ab Epistolis, Qui Magistratum, aut alium in scribendis Epistolis juvabat. Salmasius ad Lamprid. in Severo cap. 31.

Adjutor Fourreriæ, in Ordinat. Hospitii Ludov. IX. Regis Franc. anno 1261.

Adjutor Magistri officiorum, in leg. 3. Cod. Theod. de agentib. in rebus, leg. 1. Cod. Just. de Magistro offic. apud Liberatum Diac. cap. 13. Evagrium lib. 2. Senatorem lib. 6. Epist. 6. etc. Concil. Calchedon, act. 3 :

Ελευσίνιος ὁ θαυμασιώτατος Βοηθὸς τοῦ μεγαλοπρεπεστάτου Μαγίστρον τῶν θείων ὀφφιϰίων.

Adjutor Numerorum V.

C. et spectabilis Vicarii

, in Collat. Carthag. 2. cap. 1. Collat. 3. cap. 169.

Adjutor Palatinorum officiorum, in leg. 4. Cod. Th. de Execut. l. 17. de Palatinis, idem qui

Adjutor Magistri officiorum

Adjutores de Schola Numerariorum, in Notit. Imperii.

P. Carpentier, 1766.

Adjutor in Panetaria, Secundus in officio panetariæ. Charta Philippi Pulc. ann. 1304. in lib. rub. Cam. Comput. Paris. fol. 474. r°. col. 2 :

Robinus de sancto Clodoaldo, Adjutor in panetaria.

Adjutor Præfecti Urbis, seu

Urbani officii

, in l. ult. Cod. de Offic. Præf. urb. et apud Symmachum lib. 10. Epist. 36.

Adjutor Præfecti Prætorio, in leg. 8. Cod. Theod. de Numer.

Adjutor Præfecti Annonæ, in vet. Inscript. ap. Gruter.

Adjutor Præsidis, in Actis S. Nestoris Episcopi et Martyris num. 6.

Adjutor datus Prætori peregrino, in veteri Inscript. apud Gruter. 399. 6.

Adjutor Proconsulis, in veterib. Inscript. apud Gruter. 331. 3. 371. 8.

Adjutor Provinciæ, Val. Probus de Notis : ADI. P.

Adjutor Provinciæ, vel patriæ, vel populi

Adjutores Quæstoris sacri Palatii, in leg. 15. Cod. de Proxim. sacror. scrin.

Adjutores Regii, Ministri Regii, qui in Regiis mandatis conficiendis Principem ipsum adjuvant. Additio 2. Capitul. Caroli Magn. cap. 24. 28. :

Ut in eligendis Adjutoribus vestris et Reipublicæ Ministris, qui vice vestra populum Dei regere et gubernare, atque judicare debent, solertissimam providentiam habeatis.

Eadem habentur in Concilio Parisiensi VI. lib. 3. cap. 23. et in Concil. aquisgranensi II. cap. 3. can. 11. et 12. Constit. Wormat. anni 829. cap. 64. de persona regali cap. 4.

Adjutores electi de Scriniis,