Agnus, Monetæ aureæ species. Vide Multo.

Agnus Dei. Alcuinus :

Sergius PP. constituit ut tempore confractionis Dominici corporis, Agnus Dei a Clero et populo decantetur.

Eadem habent Amalarius lib. 3. cap. 33. Berno Augiensis Abbas, Micrologus cap. 18. Walafrid. Strabo lib. de Reb. Eccles. cap. 22. Chronic. Reichersp. ann. 684. Florent. Wigorn. pag. 568. etc.

Tertius Agnus Dei

, apud Petrum de Vineis lib. 1. Epist. 1. in quo additur :

Dona nobis pacem.

Agnus Dei. Mos erat, verbis utor Sirmondi ad Ennodium, ut ex cereo Paschali, qui Sabbato Sancto conceptis precibus sacratus fuerat, particulæ decerperentur, ac populo die dominica post Albas post sacram Communionem distribuerentur, unde suffitum in ædibus suis facerent, vel agros vineasque munirent adversus dæmonum præstigias, aut contra fulgura, ac tonitrua. Qui quidem mos olim extra Urbem duntaxat. Romæ enim cerei Paschalis vice ceram oleo perfusam benedicebat Archidiaconus, inde particulas in Agnorum effigiem (ut in Synodo Trullana can. 82.) expressas asservabat, populo similiter, die qua dictum est, dividendas. Quæ res nimirum originem dedit cereis Agni cælestis imaginibus, quæ a Pontificibus ipsis augustiore postea ritu consecrari cœperunt. Id passim docent Ordo Romanus in Ordine de Sabbato Sancto, Alcuinus lib. de Offic. divin. cap. 19. Durandus lib. 6. Ration. cap. 79. Amalarius, etc. Adde præterea Ceremoniale Roman. lib. 1. sect. 7. lib. 2. sect. Baronium ann. 58. n. 76. et Joan. Molanum orat. 1. in qua de istiusmodi

Agnus Dei

fuse disserit. Laudatur etiam Alfonsi Cicarelli de Menavia

Tractatus de origine, benedictione, consecratione, et virtutibus Agnorum Dei

, in Biblioth. MSS. Labbei pag. 228. Chron. Dolense editum a Labbeo ann. 1306 :

Clemens PP. V... Agnus Dei magnam copiam consecravit.

Vitæ Abbatum S. Albani :

Sic non obstitit fulguri impressio Papalis cerea, in qua Agnus Dei figuratur, etc. Particulas ceræ pro benedictione sumere,

habet Gregorius Turon. de Vit. Patr. cap. 8. Neque porro hic omittendi versus, quos Urbanus V. Pap. misit ad Johannem Palæologum Imp. cum Agno Dei, per Mag. Mimera descriptos in Cod. MS. Bibl. Reg. Andr. Danduli Chronicon continente :

Balsamus ac munda cera, cum chrismatis unda,

Conficiunt Agnum, quem do tibi munere magno.

Fove velut natum, per mystica sanctificatum,

Fulgur desursum depellit et omne malignum,

Prægnans servatur, sine vi partus liberatur :

Portatur munde, servat de fluctibus undæ,

Peccatum frangit ut Christi sanguis et angit.

Dona profert dignis, virtutem destruit ignis,

Morte repentina salvat, Satanæque ruina,

Agnus Dei. etc. In Imagine B. M. Virginis scriptum apparens, uti narrant Rigord. in Vita Philippi Aug. Guillelmus de Nangis, Robertus Abbas Montis S. Michaelis in suis ad Sigeberti Chronicon additionibus, Sodalitio Dei, la Confrairie de Dieu, occasionem dedit, et grassantibus in Francico regno, in Occitania præsertim et Aquitania, civilibus bellis atque intestinis prædationibus finem imposuit anno circiter 1182. Rem creditu difficilem, ad apparitionem quod attinet, sic narrat Robertus Abbas mox laudatus :

Anno superiori (1182.) apparuit Domina nostra, mater misericordiæ, sancta Maria, cuidam fabro lignario, opus facienti in quadam sylva (huic erat nomen Durandus) et obtulit illi sigillum iconis suæ, et filii sui Salvatoris nostri, cujus sic conscriptio erat : Agnus Dei, qui tollis peccata mundi, dona nobis pacem. Et jussit ut ferret illud apud Episcopum Lodiensem, ut prædicaret in provincia sua, et aliis circumquaque, ut omnes qui vellent pacem sanctæ Ecclesiæ et Filiis suis, facerent hujusmodi sigilla, et portarent in signum pacis, et facerent parva alba caputia, ad ostentationem pacis et innocentiæ, et dato Sacramento pacem tenerent et inimicos pacis destruerent. Quod et factum est. Nam multi Episcopi et consules, et viri consulares, et mediocres, et pauperes, hanc sectam tenentes pacem tenent et inimicos pacis persequuntur.

Hæc ille, cujus opus ab Acherio editum habes ad calcem operum Guiberti Abbatis de Novigento.

Agnus Paschalis, qui

juxta Romanam auctoritatem, in Pascha benedicitur, non ad altare, sed ad communem mensam

, ut est in Micrologo cap. 54. Benedictionis formula extat in Ordine Romano.

Agnorum Paschalium, a subditis domino dari solitorum meminit Charta ann. 1331. in Hist. Dalph. tom. 2. pag. 191.

Agnus Fundens Aquam. Anastasius Bibl. in S. Silvestro :

In labium fontis Baptisterii Agnum ex auro purissimo Fundentem Aquam... in læva Agni B. Joannem Batistam, etc.

Vulgo autem agnum sancto Prodromo appingi solitum palam est, ex his verbis :

Ecce Agnus Dei, etc.

Agnus Aureus, inter ornamenta Ecclesiarum recensetur apud eundem Anastasium in Vitis PP. pag. 28. 32.

Agnorum Consuetudo, Præstatio ex agnis. Charta Ludovici VII. ann. 1145. pro Bituricensib. :

Consuetudo Agnorum, quam Præpositus et Servientes nostri capere debent, capiatur a Ramis-Palmarum usque ad quindenam Paschæ, etc.