◊ Ab Arabico Mghabbar, quod Pulverulentum significat, et articulo al dictos Amogabaros Villanio Florent. docet Carolus Macer in Hierolexico fratris sui Dominici, o inter m et g addito euphoniæ causa ; sed fere crediderim ego sic Arabice dictos fuisse propter arctissimam animorum in omnibus periculis vinctionem et conjunctionem, incredibilemque omnium ad hostes superandos conspirationem : alter quippe modus scribendi hujus nominis, scilicet Muhavir idem esse potest apud Arabes, quod apud Hebræos Muhavar, id est, socius, comes, adjunctus. Quam vero cognatæ sint Hebraïca et Arabica linguæ nemo est qui nesciat : deinde littera g in ore Hispanorum eumdem sonum edit, quem in gutture Hebræorum fortis aspiratio. Conjecturam confirmat Scaliger cum ait :

Almogavares, sunt Milites, quales Martolossi.

Haud quidem scio unde hauserit vocem Martolossi ; sed eam ex Armorica Martolots factam esse nullus dubito : jam vero Martolot vel Matelot apud Armoricos, non in nauticis solum ministeriis, sed in bellis etiam gerendis, significat comitem, socium, adjutorem. Cl. Dubeux nominis originem esse censet vocem Arabicam מעור, Pugnator, bellicosus, qui multum excurrit in hostem τῆς Algara ergo ; idem monet de Almogavaris optime disseruisse in Ephemerid. Societ. Asiat. Paris. (tom. 9. pag. 65. tom. 10. pag. 33. 106. 172. primæ seriei) Georgium Fitz-Clarence, Munsteri Comitem.

◊ Ut Cobarruvias supra, sic Mariana lib. 10. cap. 10.

Almogavares ait veteranos fuisse milites, præcipua dexteritate et multis bellis adversus Mauros exercitos.

De horum animi fortitudine et vivendi ratione, etsi multa in Hispanis scriptorib. supra laudatis, pauca addemus, 1°. ex Chron. S. Ferdinandi Regis Castellæ tom. 7. Maii pag. 346. 2°. ex Historia Catalauniæ, etc. Sic in Chronico S. Ferdinandi :

Eodem tempore et obsidione durante, Almogavares, qui erant in castris Ferdinandi, pro sua quique virili parte fatigabant Mauros, nunc incursione aperta vastando agros, nunc ex insidiis rem agentes, ea quæ fieri solet in obsidionibus fortuna, etc.

Bernardus Desclos in Historia Catalauniæ, quam circa 13. sæculi finem de rebus suo tempore gestis scripsit, ac de iis præsertim quas egit Petrus Aragoniæ Rex ab ann. 1276. ad 1285. lib. 2. cap. 3. et sequentibus sic de Almugavaribus :

Almugavarum professio est semper in armis vivere, extra habitationem communem, in montibus et silvis, continuo pugnando cum Mauris, in quorum terras excurrendo ad duas tresve diætas, struunt illis insidias, indeque revertuntur ad terras Christianorum multa cum præda multisque captivis, unde illis tota victus ratio. Incredibile dictu est quam laboriosam et asperam vitam agant, sæpe biduum triduumve impasti, aut solis campestribus herbis sese sustentantes, citra fastidium aut molestiam. Totus eorum vestitus et apparatus, sagulum unicum est perquam breve, hieme non minus quam æstate, cum femoralibus coriaceis valde arctis ; gladius acutissimus et minime latus, ex corrigia robusta pendens ; hasta seu minor lancea ; jacula duo cum ascopera in humeris in qua ferunt bidui triduive cibum, cum fomite et silice ad ignem ; admodum expediti ad incurrendum recurrendumque sunt ; et omnes fere ex montanis Aragoniæ, Cantabriæ vel Castellæ, ac plerique nobiles qui facultatibus ad vitam in urbibus tolerandam destituti, ad Maurorum confinia se recipiunt, rapto, ut dixi, victuri ; quoniam alia iis nec res, nec spes est ; tales nempe quales in Hungaricis bellis identidem nominatos audimus, Haydones vel Hussaros.

◊ Qui prædones sunt in Sclavonia proprie dicta, ut olim erant Isauri in Cilicia, Scoti in Anglia, nunc Uscocchi in Dalmatia. Sic Cimbri, Arabes, Cilices, pro prædonibus promiscue usurpantur. Martolossi vero Gall. dicuntur Martolois. Vide Notas Gallicas D. Bespier in Statum imper. Turcici a D. Ricaut pag. 700. Hæc ex adversariis D. Falconet.