« Altalagium » (par les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736), dans , et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 1, col. 201c. http://ducange.enc.sorbonne.fr/ALTALAGIUM
ALTALAGIUM, Eadem omnino notione. Obituarium Ecclesiæ Morinensis MS. fol. 36 :
Magister Simon Piccart Canonicus Morin. ordinavit dictam antiphonam, Salve Regina... pro cujus intertenementoHist. Comitatus Ebroicensis, Instrum. pag. 9 :(concessit)decimas et Altalagia, quas et quæ habet, etc.
Totum Altalagium et cætera ad Altalagium spectantia.Litteræ Hugonis Episcopi Constantiensis ann. 1221 :
Concesserunt hospitali Constantiensi ad sustentationem pauperum Altalagium ejusdem sine guerbis in perpetuam eleemosinam obtinendam, retentis eisdem Canonicis et eorum successoribus decimis cardui varentiæ et aliorum fructuum.Non semel etiam occurrit in Chartulariis Monasterii Fontanellensis, imprimis pag. 1351. tom. 2 :
Totum Altalagium pro 15. sol. Andegavensibus annuæ pensionis.Charta Guillelmi de Mara de fundatione Capellæ de Mara in Diœcesi Constantiensi ann. 1244 :
Ego Guillelmus ut matricis Ecclesiæ servem indemnitatem, dedi et concessi Altalagio B. Nicolai decem buccellos frumenti... modis omnibus acquittos.Index MS. Beneficiorum Eccl. et Diœc. Constantiens. fol. 4. verso e musæo D. Du Cangey :
Item Rector percipit tertiam partem decimæ garbarum, et Prior dicti loci duas partes et medietatem Altalagii.Vetus Codex Ecclesiæ Carnotensis fol. 79 :
Hæ sunt Ecclesiæ, super quas Capitulum habet redditus, qui vocantur Altalagia, et primo in Decanatu, Estubleium reddit 15. sol. Gastelle 15. sol. etc.Alibi :
Apud Dovas habet Capitulum 22. sol. perpetui reditus super Ecclesiam Presbyterum pro Altalagio ipsius Ecclesiæ, qui pertinet Matutinariis.Ita sæpe Curiones, uti vocamus primarii, Gall. Curez primitifs, obventiones altaris aut earum partem sibi reservabant. Vide Altaragium.
P. , 1766.
◊ Nostris olim Autelage
et Autelaige. Quid hac voce significatum voluerint, fuse explicat Charta Petri
Bajoc. episc. in Chartul. abbat. Regalis-loci ch. 54 : Dictus vicarius habeat et percipiat anno quolibet totum Altalagium, quod consistit in lanis, agnis, animalibus, anseribus, linis, canabis, et oblationibus, ac juribus funerum, et omnes minutas decimas, quocumque nomine censeantur.Charta abbat. S. Amandi ann. 1318. in Reg. 62. Chartoph. reg. ch. 98 :
Vendons à Gilion, dit Bridoul,... les terres ahanaules et les tieraiges de Brillon et les dismes de la paroiche de Brillon et l'Autelaige.Charta Jacobi abbat. S. Andreæ de Castello diœc. Camerac. ann. 1360. in Reg. 88. ch. 91 :
En dismes grosses et menues, en terrages, en Autelages, en cens, en rentes de blez, etc.Lit. remiss. ann. 1380. in Reg. 139. ch. 35 :
La tierce partie de l'autelage de l'eglise dudit Boolly.Ruit ergo illa auctoris Hist. Constant. MS. opinio, qua Altalagium, ad minutam decimam, quæ ex volatilibus, vel alitibus seu altilibus percipitur, restringit ; quasi Altalagium inde fuerit efformatum ; cum ab Altare, r in l mutato, nativo sensu arcessendum sit. Vide mox Altaragium et Decimæ minutæ.