« »
 
AQUARIUS 1, AQUARIUS 2, AQUARIUS 3.
[]« 1 aquarius » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 1, col. 346a. http://ducange.enc.sorbonne.fr/AQUARIUS1
1. AQUARIUS. Gloss. Lat. Græc. Aquarius, ὑδροχόος, Gloss. Lat. Græc. ὑδροχόος, Aquarius, canalis. Alibi : ὑδροφόρος, Aquarius. Joan. de Janua :
Aquarius, serviens, qui portat aquam.
Gall. Porteur d'eau. S. Hieronym. Epist. 27. cap. 4 :
Et Gabaonitas ob dolos et insidias fœderis impetrati, in Aquarios lignariosque damnavit.
Ex Josue cap. 9. ubi Aquarii sunt, qui aquas portant. Jul. Firmicus lib. 4. cap. 6 :
Faciet bubulcos, Armentarios, Aquarios, pastores, etc.
Lib. 8. cap. 25 :
Balneatores faciet, mediastinos, et Aquarum ministros.
Lampridius in Commodo :
Aquam gessit ut lenonum minister,
in balneis : ii νεροφόροι dicuntur in Passione sancti Patricii Episcopi n° 7. 28. April. quam vocem non intellexere viri doctissimi :
ό δὲ ὃσιος Πατρίϰιος εἰσελθὼν ἐν τῷ ζέματι, ὡς εἰσ νεροφόρον ἐνήχετο,
ubi legendum, ὡς εἷσ νεροφόρων, tanquam unus ex aquariis. Hanc emendationem corrigit ipse Cangius in Glossario mediæ Græcitatis, ubi retinet νεροφόρον : quod interpretatur partem balnei, in qua lavari solent, qui eo contendunt. Liber Niger Scaccarii pag. 353 :
Æquarius duplicem cibum et quando Rex iter agit 1. d. ad pannos Regis exsiccandos, et quando Rex balneat 1111. d. exceptis tribus festis annuis.
Legendum Aquarius. Vide Salmasium ad Vopiscum pag. 515. et supra Aquariolus.
[]« 2 aquarius » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 1, col. 346a. http://ducange.enc.sorbonne.fr/AQUARIUS2
2. AQUARIUS. Officium Monasticum, cui aquarum, seu piscationis, cura incumbebat. Idem qui in Monasterio Vedastino Attrebat. dicitur
Aquarum præpositus
. Tabular. Abb. Ulterioris portus fol. 28 :
Anno 1107. piscatores S. Michaelis tempore Paschali piscem, qui vocatur Sturio, ceperunt, quo capto piscatores ad Abbatem Osbernum venerunt, de pisce capto dixerunt. Ipse annuit piscem captum, in navi cepit, ad Ecclesiam antiquo more deferre præcipit. Sed Gisleberto Presbytero, qui ex tunc temporis Aquarius Comitis erat, resistente, et violenter piscem capiente, facere non potuit, etc.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Amplior fuit administratio Aquarii in Monasterio S. Crucis de Talemundo, uti jam observatum in voce Aquariatus. Omnes fere fructus agrorum, pratorum, [] vinearum, et salinarum ad Monachos pertinentium, emolumenta altæ et mediæ justitiæ, homagiorum Abbati debitorum census. redditus firmarum, saltem plurimarum, etc. percipiebat ipse et quasi jure proprio possidebat ea conditione, ut vestimenta fratribus necessaria cum cibariis omnibus ministraret. Hæc singula constant ex Charta ann. 1366. jam laudata, unde hoc unum describemus, quod mensam spectat :
Item tenebitur dictus Aquarius facere et administrare omnibus et singulis Religiosis dicti Conventus, exceptis Abbati, Capellano suo et Præposito, omnium ciborum administrationem sive carnium, sive piscium, videlicet ter in hebdommada carnium, die Dominico, die Martis et die Jovis : et si contingeret (Abbatem) a Monasterio absentari, et dicti Præpositus et Capellanus ad Monasterium declinarent, tenebitur dictus Aquarius ipsorum singulis ministrare, sicut uni alii de Conventu. Et si occurreret jejunium die Martis et die Jovis, tenebitur dictus Aquarius die Lunæ præcedenti pro duobus unum ferculum castrati vel bovis secundum tempora.
Deinde statuitur quid unoquoque die, quid majoribus festis eorumque pervigiliis, quid tempore Adventus vel Quadragesimæ, etc. mensæ fratrum apponendum esset ab Aquario, cujus officium dicitur perpetuum : ex quibus omnibus liquet, Aquariatum fuisse officium claustrale, ut erant officia Infirmarii, Eleemosynarii, Sacristæ, etc. ipsiusque emolumenta et onera fuisse quam maxima.
[]« 3 aquarius » (par les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 1, col. 346b. http://ducange.enc.sorbonne.fr/AQUARIUS3
3. AQUARIUS, Apud Spagyricos est Sal nitreum. Diction. Spagyr. Rochi le Baillif.