CANTATRICES, quæ Præficæ Festo et aliis, Mulieres ad lamentandum mortuum conductæ ; αἱ πρὸ τῆς ϰλίνης ὲν τῇ ἐϰφορᾷ ϰοπτόμεναι, ut est et in vett. Glossis ; θρηνῳδοὶ γυναῖϰες, S. Chrysostomo Homil. 13. in Epist. Pauli, de quibus etiam S. Hieronym. in cap. 9. Hierem. :

Hic mos usque hodie permanet in Judæa, ut mulieres sparsis crinibus nudatisque pectoribus, voce modulata, omnes ad fletum concitent. Θρηνητρίαι γυναῖϰες,

Theodoro Prodromo Carm. in Amicos. Synodicon Nicosiense cap. 20 :

Quia morbus quidam pestifer et infidelitati vicinus valuit in his partibus, ut videlicet in exequiis mortuorum, in domibus, Ecclesiis, et cæmeteriis, Tubicines, quæ lugubre canunt, quas Cantatrices vocant, advocentur, quæ non solum turbant divina, verum etiam provocant seu excitant alios verbis vanis ac cantibus, et paganorum ac Judæorum ritui consonis, ad plorandum, verberandum, et lacerandum se ipsas : hoc ne fiat de cætero, districtissime et sub excommunicationis vinculo prohibemus, etc.

Excommunicantur eæ in Concilio Nemosiensi ann. 1298. cap 4 :

Et Cantatrices in funeribus defunctorum, sive in Ecclesia, sive in cœmeteriis, seu alibi. Lamentatrices

appellantur in Concilio Marciacensi ann. 1326. cap. 23. ubi et interdicuntur. Quod vero Tubicines vel potius Tibicines dicantur, respectum forte ad Præficas veterum, quæ cantus ejusmodi lugubres ad tibiam cantabant, ut est apud Nonium et Ciceronem lib. 2. de Legibus ; sed et tubas olim adhibitas in funeribus, docuere pridem Persii Interpretes ad Sat. 3. Quas vero cantatrices alii, computatrices vocat Boncompagnus Bononiensis, qui vixit ann. 1213. in Arte Dictaminis MS. lib. 1. sub finem : quod mortuorum facta et nobilitatem narrarent : nam computare, pro narrare, dixerunt, ut supra annotatum, nos diceremus Des conteuses. Ita porro ille :

Ducuntur Romæ quædam feminæ pretio nummario ad plangendum super corpora defunctorum, quæ Computatrices vocantur, ex eo quod sub specie rythmica nobilitates, divitias, formas, fortunas, et omnes laudabiles mortuorum actus computant seriatim. Sedet namque Computatrix aut interdum recta, vel interdum proclivis stat super genua crinibus dissolutis, et incipit præconia laudum voce variabili juxta corpus defuncti narrare, et semper in fine clausulæ, ho vel hi, promit voce plangentis. Et tunc omnes astantes cum ipsa flebiles voces emittunt. Sed Computatrix producit lacrymas pretii, non doloris.

Id potissimum vetatur in Statutis Mediolanensibus 1. parte cap. 470. Vide Ammianum lib. 19. pag. 134. Ejusmodi porro cantatrices seu computatrices in ipsis tumulis juxta mortuorum figuras, vel in ipsa sepulcrorum basi depictas videre est in tumulo Annæ Burgundæ, mortuæ anno 1232. Ducissæ Bedfordiensis in Æde Sacra Celestinorum Parisiensium juxta sacrum altare. De ejusmodi præficis multa congessit Kirchmannus lib. 2. de Funeribus Romanorum cap. 6. num. 50. Sed et necdum omnino extincta hæc superstitio apud Græcos hodiernos, ut testatur Bellonus lib. 1. Observat. cap. 4. et lib. 2. de operum antiq. præstantia cap. 14. 15. neque in quibusdam Provinciis Gallicis. Vide Reputatio 2. Conf. Murator. Antiq. Ital. tom. 2. col. 337.