CHELYNDRUS, Glossarium mediae et infimae latinitatis, Du Cange et al.

« Chelyndrus » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 2, col. 302b. http://ducange.enc.sorbonne.fr/CHELYNDRUS

CHELYNDRUS, pro Chelydrus. Est autem Chelydrus, coluber, ὄφις χέρσυδρος, ut est in Gloss. Græc. Lat. MS. Fulbertus Carnot. Hymno de S. Pantaleone :

Mortuus resurgit infans, et Chelindrus finditur.

Alanus in Parabol. cap. 6 :

Nonne Chelindrorum moriuntur morsibus illi.

Sic porro passim apud Scriptores Ecclesiasticos et in Vitis Sanctorum Diabolus indigitatur. Beda in Vita S. Ædelwadi :

..... Torvive cruenta Chelydri
Tela, quibus victor confregerit obvius armis.

Idem in S. Cuthberto cap. 11 :

Ne vaga pestiferi ludat vos aura Chelydri.

Jonas in Vita S. Eustasii Abb. Luxov. n. 8 :

Exarsit more solito lividus adversus Sanctorum famam Chelydrus.

Petrus Neapolitanæ Eccl. Hypodiaconus :

Plaude puella diu religata fraude Celydri.

Adde Christianum de Scala in Vita S. Ludmillæ pag. 44. Rabanum Flodoardum lib. 14. Poem. 18. Fridegodum in Vita S. Wilfridi cap. 9. etc. Vocem dictam putant a χέλυς, Testudo, propter duritiam et ὕδωρ, Aqua, quod aquatilis sit Chelydrus. Servius cui favent Gloss. Gr. Lat. primum laudatæ, Chelydrum ; quasi Chersydrum, a χέρσον, Terra, et ὕδωρ, Aqua, quod amphibius sit, dici credit, sed utrumque distinguit Lucanus lib. 9. 750 :

Natus et ambiguæ coloret qui Syrtidos arva
Chersydros, tractique via fumante Chelydri.

P. Carpentier, 1766.

◊ A Gr. χέλυτρος, Serpentis venenosissimi genus, quem ὕτρος vocat Nicander in Theriac. Scribe χέλυδρος et ὕδρος. Unde Diabolum eo nomine indigitant scriptores ecclesiastici. Vita S. Pauli episc. Narbon. apud Labb. tom. 1. Concil. pag. 825 :

Cum ille Chelindrus antiquus semper humano generi inimicus, etc.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Celidrus, Eadem notione, in Carmine Elegiaco Ernoldi Nigelli pro Ludovico Imperatore apud Murator. tom. 2. part. 2. col. 37. lib. 4. vers. 351. Pertz. pag. 508. :

Qualia per mundum confregit gesta Celidri ?
Christicolis cessit munera quanta quidem.

P. Carpentier, 1766.

Chilidrus, Eadem notione. Codex S. Mart. Lemovic. 134. nunc reg. 3851. A. fol. 15 :

Notum est quod primus humani generis perens de paradisi gaudiis... expulsus est, eo quod maluit obedire (obaudire) vocem Chilidri, id est, antiqui serpentis, quam præcepta summi conditoris.