« 4 comitatus » (par C. , 1678), dans , et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 2, col. 437b. http://ducange.enc.sorbonne.fr/COMITATUS4
4. COMITATUS, Dominium, Seigneurie. Lambertus Ardensis :
Eo quod totus terræ Popelingharum Comitatus, et universi juris et denominationis potestas ad ipsum pertinebat.Infra :
Hic unum polkinum vel bussellum frumenti, hic duos vel plures,... hic quantamcunque possessiunculam, hic quemcumque terræ alicujus Comitatum... obtulit.Idem :
In primis arbores quasdam quæ in Comitatu Ghisnensis Comitis..... plantatæ erant, abscindere cœperunt.Charta Guillelmi Comitis Flandr. ann. 1127 :
Guillelmo Grosso homini meo, Comitatum mansionum suarum quas in Ministerio S. Bertini possidet, benevole concessi et dedi.Alia ann. 1211 :
Emerunt 2. mensuras maresci... scilicet in Comitatu, et in omni jure alio libere... possidendas.Chronicon Andrense ann. 1214 :
Quosdam homines nostros de Hottinghem occasione Comitatus diu et multum vexaverat... calumniam remisit, et eundem Comitatum Ecclesiæ possidendum perpetuo concessit.Idem Chronicon :
Coram nobis recognovit se quendam Comitatum, quem super quosdam homines cœnobii Andrensis habuerat, ipsi cœnobio in eleemosynam contulisse.Charta Guidonis Comitis Pontivi in Tabul. S. Judoci :
Dedi Ecclesiæ præfati Confessoris 7. aquatias apud Waben, et unam apud Stapulas, et Comitatum a mari usque Montawis, etc.Charta ann. 1228 :
Confirmo Ecclesiæ S. Bertini Comitatum totius terræ suæ apud Sauvinghem.Alia ann. 1241 :
14. denarios cum omni Comitatu et dominio quod ibi habebam.Charta Widonis Episcopi Ambianensis :
Dimisit totam advocationem et Comitatum villæ Costenceii, atque sibi adjacentis territorii, excepto quod Milites ejus de ipso Comitatu suo beneficio possidebant.Charta Friderici Episc. Tarvanensis ann. 1270. apud Miræum in Donat. Belg. cap. 120 :
Ut sit regalis, franca, sine resorto, aut Comitatu... villa S. Hermetis.Ita veteres passim Chartæ in Historia Guin. pag. 25. 26. 27. 262. apud Malbrancum lib. 8. de Morinis cap. 46. 85. lib. 9. cap. 5. 31. 35. lib. 10. cap. 10. 18. 38. 40. lib. 11. cap. 21. Miræum in Donat. Belg. lib. 1. cap. 65. lib. 2. cap. 25. 56. 57. in Diplom. Belg. lib. 1. cap. 66. lib. 2. cap. 34. 41. 44. in Cod. donat. cap. 50. 68. 70. 75. in Hist. Francomerovingica pag. 809. 810. 837. 880. 1026. 1028. 1031. 1036. 1048. apud Ubbon. Emmium in Groninga pag. 53. 54. 55. in tom. 2. Hist. Leod. pag. 108. apud Ughellum tom. 5. Ital. sacr. pag. 182. 245. etc. Comté, in Tabulis Gallicis. Charta Arnulphi Comitis Guinensis ann. 1264. apud Duchesnium :
A vendu Espelleke et le fons et le Comté, et toute la droiture, laquelle li devant dit Gilles avoit en iceluy.Alia anni 1280 :
Et en rente ke jou avoie à Campaignes, et en le Contée, et és ruës et és Communitez, etc.
Comitatus, pro ipsa quæ dominii jure pensitatur præstatione interdum sumitur. Charta
Eustachii Com. Bononiæ ann. 1112. apud Malbrancum lib. 9. de Morin. cap. 35 :
Ab omni Comitatu et omnimoda consuetudine, necnon ab omni prorsus exactione liberam... terram, etc.Alia Philippi Regis Franc. ann. 1063 :
Sex mansa terræ liberæ a Comitatu.Alia Idæ Comitissæ Bonon. ann. 1096 :
Ab omni Comitatu et censu tributario libera.Eadem habentur apud Miræum in Cod. Donat. piar. cap. 50. 68. 70. 75.