« Commater » (par C. , 1678), dans , et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 2, col. 440b. http://ducange.enc.sorbonne.fr/COMMATER
COMMATER, Mulier dicitur esse ei, cujus filium vel filiam de fonte baptismatis suscepit :
vel e contra, mulier Commater est illius qui filium suum aut filiam suam de fonte
baptismatis suscepit. Lex Longob. lib. 2. tit. 8. § 5. Liutpr. 34. (5, 5.) :
Nullus præsumat Commatrem suam ducere uxorem.Ita in Capit. Carol. M. lib. 5. cap. 100. 167. lib. 6. cap. 316. 421. Aimoinus lib. 3. Hist. Franc. cap. 6 :
Non potero te habere conjugem, cum Commatris adepta sis nomen.Andreas Silvius in Chronico Marcianensi :
Domina mea, ex filia baptizata, Commater tua effecta est.Vide Concil. Rom. sub Gregorio II. PP. can. 4. Petrum Damian. lib. 2. Epist. 15. etc. Commater spiritalis tam de sacro fonte, quam de confirmatione, in Responsis Stephani II. PP. cap. 4. et in Concilio Wormatiensi ann. 868. cap. 34. Conciliis vetantur Monachi pueros de fonte baptismatis suscipere, Commatres habere, aut facere, apud S. Gregorium lib. 3. Epist. 40. in Concil. Autissiod. cap. 25. in Addit. Cap. 1. cap. 16. Occurrit non semel in Statutis MSS. Augerii II. Episc. Conseran. ann. 1280. Vide Filesaci Selecta lib. 1. cap. 3.
P. , 1766.
◊ Quo sensu, ut opinor,
uxorem ballivi Gisortii Commere appellat Carolus regens in Lit. ann. 1358. ex Reg.
87. Chartoph. reg. ch. 148 : Aians en mémoire nous grandement estre tenuz à damoiselle Aveline du Bois, nostre Commere, femme de nostre bien amé Nicolas du Bois, nostre bailli de Gisors, etc.Quod ut minus usitatum observo. Vide infra Compater.
P. , 1766.
Commatres appellatæ mulieres, quæ una in domo cum episcopis et clericis manebant, interdum
et Sorores vocatæ. Chron. Guill. Burdini ad ann. 1303. inter Probat. tom. 4. Hist.
Occit. col. 11 : Querimoniæ cameræ populi hæ erant : quod domini episcopi et alii clerici... feminas nimis juvenes in domiciliis suis haberent, quas Commatres vocant.
P. , 1766.
◊ Deteriori sensu ire ad
Commatres dixit Menotus, teste la Monnoie in Glossar. Burgund. pag. 184.Commaternitas, Affinitas inter Commatres, apud Hocsemium in Adolpho Markano cap.
3.