1. COMMENDATARIUS, in Jure Canonico dicitur Oeconomus Ecclesiæ seu beneficii ecclesiastici vacantis, dum ipsi de legitimo pastore vel possessore provideatur. Ad sex menses vulgo protrahi poterat ille Oeconomatus. Cum Ecclesiæ vacans erat sedes episcopalis illius administratio et cura fere Episcopo viciniori secundum jus antiquum credebatur. Hic appellabatur Episcopus Commendatarius. Posterioribus vero sæculis regnante Commendarum abusu, Commendatarius dictus est Episcopus, qui plures simul Ecclesias obtinebat, unam cujus erat Titularis, alteram aliasve quas Commendatarius administrabat, ut plurium posset Ecclesiarum una fructus percipere. Ne plurium Ecclesiarum unus esset Episcopus Canones prohibebant : ne violarentur hæ sacræ regulæ, una nomine tituli, altera nomine commendæ possidebatur. Hæc religio temporum. Reversales Christophori Episcopi Pataviensis pro Johanne Episcopo Vespriniensi ann. 1397. apud Ludewig. tom. 4. pag. 317 :

Dominus Johannes Episcopus Vespriniensis Viennensisque Ecclesiæ perpetuus Commendatarius.

Charta Johannis de Bavaria electi Leodiensis Episcopi ann. 1398. apud Miræum tom. 2. pag. 893. col. 1 :

Per dominum Leodiensem Episcopum Commendatarium Cameracensis Ecclesiæ supradictum.

Vide Commenda 3. et Comedentarius.

2. COMMENDATARIUS, in Monasterio Sandionysiano. Vide infra Commendatorius.

3. COMMENDATARIUS, Custos carceris. Concil. Salmant. ann. 1335. cap. 8 :

Nonnulli Commendatarii seu Carcerarii ab iisdem Clericis sic carceratis extorquent pecunias et alias res... injuste.

Vide Commentariensis 1.

4. COMMENDATARIUS, Mercator, etc. Vide Commendator 1.

1. COMMENDATOR, Commendatarius, promiscue enim scribitur : Mercator socius, qui uni alteri commendat integram negotiationis curam certis conditionibus. Statuta Massil. lib. 4. cap. 20. § 2 :

Si vero socius vel Commendator prius ea mandaret ei (cui Commenda credita est) per literas sigillo capituli vel curiæ Massiliæ munitas, ut cum dicta societate vel commanda completo primo viagio revertatur, teneatur ille hoc facere, nisi aliud viagium tunc jam inceperit, ex quo damnum incurreret, si illud non compleret.

Passim occurrit ibi. Vide Commenda 2.

COMMENDATORIUS, vel Commendatarius, Gall. Commandeur, Monachus S. Dionysii, qui pro Abbate omnimodam habebat jurisdictionem in quosvis delinquentes in Ecclesia et in toto Monasterii circuitu : quam exercebant Baillivus aliique officiales ad hoc unum instituti, ut narrat Doubletus pag. 424. Epitaphium Fr. Petri Bochart apud Felibian. Hist. Sandion. pag. 584 :

In ætate constanti viam ingressus universæ carnis, hujusce domus Commendatarius Fr. Petrus Bochart, e longa serie Consulum et Præsidum supremi Senatus Franciæ... hic sepultus ann. Dom. 1607.

Aliud Epitaphium ibid. pag. 586 :

Hic jacet Fr. Augustinus de Valles, Cantor et Commendatorius, necnon tertius Prior hujusce domus, qui obiit quarto Nonas Aprilis ann. Dom. 1636.