« »
 
[]« 2 culpa damnabilis » (par P. Carpentier, 1766), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 2, col. 649b. http://ducange.enc.sorbonne.fr/CULPA2
2. CULPA Damnabilis, Pœna vel supplicio mulctanda, Coulpe damnable, in Lit. ann. 1364. tom. 4. Ordinat. reg. Franc. pag. 430. art. 15.
Culpam Facere, Culpam expiare, agnoscere. Hugo Flaviniac. in Chron. ann. 1097 :
Pro retentione Culpam fecit, et absolutus est.
Infra :
Multo tempore a nobis excommunicatus, tandem culpam fecit apud Conedam, et absolutus a nobis est.
Schramb. Chronicon Mellicense pag. 334. col. 2. in Regula reform. ejus Monasterii :
Similiter servitores excedentes venias faciant, nihilominus de gravioribus in Capitulo fratres Culpas suas faciant.
P. Carpentier, 1766.
◊ Nunc apud monachos, Dire sa coulpe, formula etiamnum usitata leviores culpas adversus regulam coram superiore in capitulo confitendi. Ordinar. Ms. S. Petri Aureæval. :
Si illa nocte vel die præcedenti non interfuerit in matutinis, tunc debent facere Culpam coram abbate, si præsens fuerit... Quando prior claustralis facit suam ebdomadam, non consuevit facere Culpam, sed capellanus altaris illam facit loco sui, eo videlicet quod ipse capellanus honus habet horas inchoandi, et etiam benedictiones in prandio et cena faciendi, et comparendi in horis canonicis ; et pro deffectibus suis suam faciat Culpam.
P. Carpentier, 1766.
Dicere Sua Culpa, Eadem acceptione. Acta capit. eccl. Castel. ann. 1288. apud Cl. V. Garamp. in Dissert. 10. ad Hist. B. Chiaræ pag. 319 :
Qui dominus Ranaldus ad prædicta... ipsi domino præposito et capitulo respondit Dicens sua Culpa de omnibus supradictis, in quibus deliquit et omisit.
Culpa Gravis, et Gravior, dicitur non modo gravius Monachi delictum, quod graviori pœna expiatur, sed etiam ipsa pœna, qua punitur. Joannes Monachus lib. 1. Vitæ S. Odonis Abbatis Cluniac. :
Ab illis non solum est auditus, verum e contra sub gravi Culpa adjudicatus.
Bernardus Monach. in Consuetud. Cluniac. MS. cap. 60 :
Nec silendum est, quod omnis, qui ei, qui in gravi Culpa est, loquitur, aut signum facit sine Abbatis jussu, dignus est poni in eadem Culpa.
Udalricus lib. 3. Consuet. Cluniac. cap. 2. de Abbate :
Sibi soli repositum est, ut quemlibet fratrem mittat, ut aiunt, in Culpam graviorem.
Quæ autem sit ista Culpa, seu potius pœna gravior, pluribus docet cap. proxime seq. Vide Statuta Ord. Præmonstrat. Dist. 2. cap. 2. Dist. 3. cap. 1. 2. 3. 4. 5. 10. Constitut. Fratrum Caritatis B. Mariæ cap. 18. et seqq. Stat. Prædic. etc.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Culpa Gravis, Capitulum ubi hujusmodi culpæ seu pœnæ injungebantur, vel forte locus ubi expiabantur. Hist. Gemmetic. pag. 65 :
Epitaphium Domini Engilberti seu Enfulberti quiescentis in [] claustro coram Gravi Culpa, sculptum in lapide impresso in muro prope fenestram Gravis Culpæ respicientis in claustro.
P. Carpentier, 1766.
Culpa Lata definitur in L. 223. ff de verbor. significat. illa, cujus
finis est, non intelligere quod omnes intelligunt
. Quæ dolo proxima est, in fr. 4. magistr. conv. 27, 8. Libert. Dalphin. ann. 1349. tom. 5. Ordinat. reg. Franc. pag. 39. art. 2 :
Quocunque casu fortuito, sine lata Culpa eorum, amiserint equum, etc.
© École des chartes.