« »
 
DISTRINGERE 1, DISTRINGERE 2, DISTRINGERE 3.
[]« 1 distringere » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 3, col. 145c. http://ducange.enc.sorbonne.fr/DISTRINGERE1
1. DISTRINGERE, Cum severitate punire, coercere, animadvertere. Senator lib. 2. Epist. 14 :
Genus pietatis est in illos Distringere, quia contra naturæ ordinem sceleratis se docentur actionibus miscuisse.
Aurelian. in Regula cap. 28 :
Si quis pro qualibet culpa aut transgressione regulæ increpatur, aut disciplinam accipiat, arguenti respondere non præsumat : quia peccatum, quod hic Distringitur, in æterna examinatione non punitur.
Ruricius Lemovicensis Episcopus lib. 1. Epist. 2 :
Parentum pietas Distringit ut corrigat, non perseverat, ut puniat, etc.
Destringere, Eadem notione. Gloss. Arabico-Lat. : Destringo, per severitatem attendo. MS. :
Il Destraint les Barons, et les felons chastie.
© École des chartes.
[]« 2 distringere » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 3, col. 145c. http://ducange.enc.sorbonne.fr/DISTRINGERE2
2. DISTRINGERE, interdum est compellere ad aliquid faciendum, per mulctam, pœnam, vel capto pignore. Capitulare Pippini Regis Ital. ann. 793. cap. 23 :
Quod si jussa facere neglexerint, licentiam eos Distringendi Comitibus permittimus.
Rursum occurrit cap. 6. Distringatur ad pacem, etiamsi noluerint, lib. 3. Capitul. cap. 4. Charta Privilegiorum concessorum Hispanis tom. 2. Hist. Franc. pag. 321 :
Et liceat illi eos Distringere ad justitias faciendas, quales ipsi inter se definire possent.
Charta Ludovici [] Pii apud San-Julianum in Matiscone :
Nemo ad causas audiendas, aut fidejussores tollendos, aut homines ipsius Ecclesiæ tam ingenuos quamque servos, super terram ejusdem commanentes, Distringendos, nec ullas redhibitiones, aut illicitas occasiones requirendos, ullo unquam tempore ingredi audeat, vel exactare præsumat.
Præceptum Caroli Calvi ann. 871. Spicil. Acher. tom. 8. pag. 351 :
Et nullus judex publicus vel quislibet ex judiciaria potestate... aliquam indebitam exactionem ab eis vel ab eorum successoribus exigat... ad causas audiendas vel freda exigenda, aut mansiones, aut paratas faciendas, vel fideijussores tollendos, aut homines ipsius Monasterii injuste Distringendos, vel paraveredos aut pascuarios exigendos, nec ullas redibitiones, vel inlicitas occasiones requirendas, etc.
Charta Henrici Regis Angliæ apud D. Brussel de Usu feud. tom. 2. pag. iv. ad calcem :
Nullus Constabularius Distringat aliquem Militem ad dandum denarium pro custodia castri.
Ibidem :
Nec villa, nec homo Distringatur facere pontes aut riparias, nisi qui ab antiquo et de jure facere debet.
Distringi per feudum, i. e. saisitione feudi, par saisie de fief. Regiam Majestatem lib. 1. cap. 16. § 38 :
Hæres summonitus, si neque venerit, neque se essoniaverit,... potest Distringi per feudum, quod ad Curiam veniat.
Adde § 39. Cowellus lib. 2. Instit. tit. 3. § 17. Distringere, est pignoris loco capere quicquid in feudo reperitur, donec domino de relevio satisfactum fuerit :
Contraindre par la saisie des biens.
Assisiæ Hierosol. MSS. cap. 3 :
Et se le Seignor ne li viaut faire la connoissance faire, si le Destreigne si come est devisé aprés en cest livre, com peut et doit son Seigneur Destraindre de faire li faire connoissance de Court.
Cap. 8 :
Et se il ne voloit aler, et s'en partoit de la Court, ne l'en poroie retenir en la Court, ne Destraindre le de demeurer, etc.
Cap. 20 :
Et ce qui est dessus devisé, fu fait et establi pour Destraindre les gens à venir faire droit en la Cour à ceaus qui de eaus se clameront, etc.
Adde Stabilimenta S. Ludovici lib. 1. cap. 61.
L. Henschel, 1840–1850.
Stringere hoc sensu in Chron. Vulturn. pag. 367. C :
Homines ipsius monasterii Stringendum, ubi mox Distringendum.
P. Carpentier, 1766.
◊ Ab eodem verbo Distringere, nostri dixerunt Destraindre, pro Arrêter, réprimer, Coercere, refrenare. Annal. regni S. Ludov. edit. reg. pag. 271 :
Nus n'estoit iluec qui la forcenerie de celle gent peut ne osat Destraindre.
Hinc etiam Destrains de plet, in Stat. ann. 1260. tom. 1. Ordinat. reg. Franc. pag. 91. art. 8. pro variis litigantium instrumentis, quibus causa implicatur. Détraise vero necessitatem sonat in Assis. Jerosol. cap. 95 :
Sans connoissance de court et sans Détraise de raison.
Id est, absque necessitate rationes proferendi. Denique Destroit, idem quod Mœror, angor, in Poem. Rob. Diaboli Ms. :
Un fier prist bien trenchant de Glave,
Dedens sa cuisse le flati ;
A un maillet li embati,
Si qu'il en fust en grand Destroit.
© École des chartes.
[]« 3 distringere » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 3, col. 146a. http://ducange.enc.sorbonne.fr/DISTRINGERE3
3. DISTRINGERE, Judicio ac Sententia litem dirimere, mulcta in male litigantem irrogata. Senator lib. 7. Ep. 3 :
Necessarium duximus, illum sublimem virum ad vos Comitem destinare, qui... si quod inter Gothum et Romanum natum fuerit forte negocium, adhibito sibi prudente Romano, certamen possit æquabili ratione Distringere.
Agobardus in Epist. [] ad Proceres Palatii contra Judæos :
Cum magister infidelium Judæorum incessanter nobis comminetur, se Missos de Palatio adducturum, qui pro istiusmodi rebus non judicent et Distringant.
Lex Alaman. cap. 36. § 3 :
Et si quis alium mallare vult de qualicumque causa, in ipso mallo publico debet mallare ante judicem suum, ut ille judex eum Distringat secundum legem.
Et § 6 :
Et si est talis persona quam Comes in placito, vel Centenarius, vel Missus Comitis Distringere non potest, tunc eum Dux legitime Distringat, plusque quærat Deo placere quam homini, ut nullum neglectum in anima Ducis a Deo requiratur.
Capitula excerpta ex Lege Longob. cap. 39 :
Volumus primo ut neque Abbates... neque quislibet de clero, de personis suis ad publica vel ad secularia judicia trahantur vel Distringantur sed a suis Episcopis judicati justitiam faciant.
Capitul. lib. 3. cap. 87 :
Conveniant inter se (Comites et Missi) et communia placita faciant, tam ad latrones distringendos quam ad ceteras justitias faciendas.
Rursum occurrit hac notione in Appendice Marculfi formula 38. Vide infra Districtio, Judicium. Eodem fere sensu dicitur Constringere. Vide de Roye de Missis Dominicis cap. 15. Alio sensu infra in Districtio, Vadium.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Distringuere, Eadem notione. Decretum incerti Concilii probaliter sæculo V. celebrati, inter Anecdota Marteniana tom. 4. col. 59 :
De Presbyteris et Clericis (incestis) sic ordinavimus, ut Archidiaconus Episcopi eos in synodum commoneat una cum Comite ; et si quis contempserit, Comis eum Distringuere faciat, et ipse Presbyter aut Defensor suus lx. solidos componat, et ad synodum veniens, et Episcopus ipsum Presbyterum vel Clericum juxta canonicam auctoritatem dejudicare faciat. Solidi vero lx. de ipsa causa in sacelo Rege veniant. Et si aliquis per violentiam Presbyter, vel Clericum vel incestuosum contradixerit, tunc Comis ipsa persona per fidejussoris posito ante Regem faciat venire, una cum Misso Episcopi, et dominus Rex Distringuat, ut ceteri emendentur.
Distringibilis, et indistringibilis terra, in Legibus Burgorum Scotic. cap. 136. § 8. 9. 10. 11. etc. et Quoniam Attach. cap. 46. § 1. Ubi Distringibilis dicitur, cujus fructus saisiri possunt : Indistringibilis, vel non distringibilis, quæ vacua est et vasta. hoc est, quæ vacat, nec culta est. Moulins Destreignables, et Fours à ban, in Consuet. Santonensi art. 95. Vide Rastallum in Distresse.
Destrictus,
Severus, non solutus et lenis
, apud Placidum Grammaticum. Papias Destrictus, Iratus, severus, potens. Epist. Stephani PP. ad Carolum M. tom. 3. Hist. Fr. pag. 723 :
Destrictas cum eo faciatis rationes.
Districtus, Eadem notione, apud Scriptores passim. Districtissimus defensor, in lege ult. Cod. Th. de Defensor. (1, 11.) Greg. M. lib. 71. Epist. 2. Cum Districtus dies judicii venerit. Lib. 6. Epist. 1. Districta vindicta. Gregorius Turon. lib. 10. cap. 1. Districtus Judex.
Ut coram Districto Judice de hoc possint debitam reddere rationem..... Sicut de hoc Deo possimus in Districto Judicio respondere
, in Testament. ann. 1319. in Guden. Cod. Diplom. tom. 3. pag. 169. Eugippius in Vita S. Severini, Districtius jejunium. Vide paulo post aliis notionibus.
Districtio, Severitas, vel disciplina [] exacte servata. Ita passim usurpant Cassian. lib. 5. cap. 38. Joan. Diac. lib. 4. Vitæ S. Gregorii cap. 84. Senator lib. 4. Epist. 29. lib. 5. Epist. 31. lib. 7. Epist. 1. Hincmar. in Vita S. Remigii, Fulbertus Ep. 55. Cæsarius lib. 4. cap. 1. Vita Burchardi Episc. cap. 13. ap. Pertz. vol. Script. 4. pag. 838. etc.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Districtio, Judicium. Capitulare Saxonum a Carolo M. datum ann. 797. cap. 4 :
Hoc etiam statuerunt, ut qualiscumque causa infra patriam cum propriis vicinantibus pacificata fuerit, ibi solito more ipsi pagenses solidos duodecim pro Districtione recipiant.
Capitula excerpta ex Lege Longob. cap. 12 :
Jubemus quoque ut propter nullam Districtionem, quam nos facere jubemus, pro quibuslibet causis, servi non mittantur in Districtionem ; sed per Missos nostros, vel dominos eorum, aut illorum advocatos, ipsi servi distringantur, et ipsi, sicut lex jubet, rationem pro servis suis reddant, utrum culpabiles sint an non. Ipsi vero domini distringant et inquirant servos suos, sicut ipsos amant.
Occurrit rursus cap. 19. Districtio carcerandi, exiliandi, Qua sons mittitur in carcerem vel exilium, in Capitulari 2. Caroli M. ann. 813. cap. 12. Districtio Episcopi, Episcopi judicialis animadversio, castigatio, lib. 7. Capitul. cap. 263. Pontificalis, cap. 264. Ecclesiastica, cap. 265 :
Quod si inventus fuerit aliquis in operibus supradictis, aut quæ (die Dominico) interdicta sunt exercere præsumpserit, qualiter hæc emendare debeat, non in laicorum Districtione, sed in Sacerdotis castigatione consistat.
Vide supra Distringere 3. et infra Mitti in Districtiones.
Districtio, Pœna, mulcta, a Judice imposita. Senator lib. 3. Epist. 49 :
In partem pietatis recidit mitigata Districtio.
Arnoldus Abbas Bonævallis de Operib. sex dier. pag. 102 :
In dissolutione hujus corporis intersecatur peccatum, et quod æstimatur Districtio invenitur in remedium.
Ita qui extra districtum, vel alterius est jurisdictionis, dicitur is, quem Comes suus Distringere non potest, in Lege Bajwar. tit. 2. cap. 5. § 4. Est etiam
Districtio, Vadium, pignus : sed illud præsertim, quod judicio interposito, aut ex lege capitur, quod Angli etiamnum Distre vocant, ut Distresse, pignero, pigneror, distringo. Rastallus :
Distresse est la chose, qui est prise et distrainé sur ascun terre pur rent ariere, ou pour autre diutie, coment que le propertie del chose soit pertignant al estrange.
Statutum Malebridgense sub Henr. III. Rege Angl. cap. 6 :
Nullus de cætero faciat ducere Districtiones, quas fecerit extra Comitatum, in quo captæ fuerint..... Districtiones insuper sint rationabiles, et non nimis graves : et qui Districtiones, fecerint irrationabiles, et indebitas, graviter amercientur propter excessum Districtionum ipsarum.
Placit. ann. 9. Edward. II. in Abbrev. Placit. pag. 322. Ebor. rot. 32 :
Juxta statutum quod nullus Distringatur per averia carucarum suarum vel oves suas.... quamdiu alia habeant averia per quæ Districtio super ipsum fieri possit, etc.
Neque noctanter vadia capere licuit ballivis, ibid. ann. 2. Edward. I. Wiltes. rot. 4. pag. 263. Adde 1. Statutum Westmonaster. cap. 17. Quoniam Attachiam. cap. 4. § 4 :
Et pro qualibet defalta capietur una Districtio, singulis diebus placiti intranda, usque ad quartum diem.
Statuta secunda Roberti I. Scotor. Regis cap. 15. § 2 :
Si vicinus super vicinum faciat Districtionem sine consideratione [] Curiæ Domini Regis, unde damnum sustineat, puniatur, etc.
Qua notione Distringere usurpat Fleta lib. 2. cap. 50. § 5. lib. 3. cap. 16. § 37. et alibi passim. Ita etiam hæc vox accipi videtur in veteribus Chartis, vel certe pro gravaminibus, aut vexationibus, quas inde Destresses dicimus, cujusmodi sunt captiones pignorum, saisies. Charta Agapeti PP. apud San-Julian. in Matiscone :
Ut nullus Rex, Dux, Comes, aut exactor, vel publicus minister, super eis aliquam angariam, aut Districtionem, seu gravamen atque imperationem imponere præsumat.
Alia Hugonis et Lotharii Italiæ Regum ann. 938. apud Guichenon. in Bibl. Sebus. pag. 185 :
Cum... portubus, aquis, aquarumve ductibus, venationibus, reddibitionibus, Districtionibus, servis, ancillis, etc.
Adde Hemereum in Acad. Paris. pag. 33.
Mitti in Districtionem, quod nos dicimus, Estre mis a l'amende, mulcta puniri, in Lege Longob. lib. 1. tit. 36. § 7. Carol. M. 26. :
Districtiones facere super homines suos,
Judicium exercere, apud Hovedenum pag. 779. Magna Districtio, in Fleta lib. 2. cap. 50. § 5. Mulcta major, quæ Lex major dicitur in Consuetudine Beneharnensi. Districtio Monasterialis, apud Cæsarium Arelat. serm. 8. quæ Monachis delinquentibus infligitur.
Districtiones aliæ sunt personales, aliæ reales. De realibus non fit districtio, nisi per captionem rei petitæ : de personalibus fit districtio per personas, sed aliter in criminalibus, aliter in civilibus causis, etc. Vide Fletam lib. 2. cap. 65.
Districtio, Idem quod Districtus, justitiæ exercendæ facultas, Droit de Justice. Charta Adalberonis Episcopi Leod. ann. 1124. in Bibl. Cluniacensi :
Districtio quoque villæ ad Ecclesiam pertinebit, ita ut Godescalcus... qui advocatus est ejusdem allodii, medietatem ipsius Districtionis de Ecclesia teneat, etc.
Districtus, Districtum, Destrictum, Idem quod Districtio, Mulcta judiciaria, seu potius tributum, pensitatio. Leges Luithpr. R. Longob. tit. 37. 56. (6, 3.) :
Si quis aldium alium de furto pulsaverit, et per pugnam eum vicerit, aut forte per Districta publica furtum. Districtionem a publico factam manifestaverit, etc
. Ch. Rob. de Cortiniaco ann. 1216. apud Thomass. in Biturig. pag. 84 :
Si clamor inde factus fuerit, licet illis concordare, ex quo Districtum persolverint.
Tabul. Vindocin. Thuan. Ch. 17 :
Mihi vero forisfacto emendato, legem et Districtum persolvat.
Charta Ricardi Normannor. Marchion. apud Beslium in Comitib. Pictav. :
Ut nullus Comes... audeat hanc donationem violare, nec infringere, nec aliquam calumniam propter Districtum, seu propter aliquam causam inventæ rei præsumat arripere, aut usurpare, sed deinceps immunis ab omni hoste, vel Districto permaneat.
Alia Pipini Regis Aquitan :
Et ipsa telonea, vel Districta, quæ ex ipsis exigi deberent, concederemus.
Vetus Notitia in Chronico S. Vincentii de Vulturno :
Dum nos Adraldus ipsos servos, nec per Districtum, nec per Demandatum ad nostrum placitum habere potuissemus.
Otto Morena in Histor. Rerum Laudensium pag. 129 :
Præterea omnia Districta, quæ capitanei vel aliqui alii domini alicujus castri soliti fuerant habere, et tenere in ipso castro, etc.
Usatica MSS. Vicecomitatus Aquarum Rotomagi :
Se aucun se plaint devant les Vicontes de l'Eauë d'aucun autre [] Coustume, le plaintif est detenu à paier les Destrois, ains que la semonce ou l'Arrest soit fait, c'est assavoir de 12. den. 1. den. combien que que l'en demande soit grande : et par ces Destrois paiés est le plaintif quite de l'amende, se il en enchiet.
Alibi :
Et est assavoir que d'aucun Maire ou citoien de Rouen ne sont pas paiés les Destrois, més donra pleiges de suir sa cause.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Districtus, id est, domus Scabinorum, in Chronico Cornelii Zantfliet apud Marten. tom. 5. Ampliss. Collect. col. 489.
Districtus, Territorium feudi, seu tractus, in quo Dominus vassallos et tenentes suos distringere potest : justitiæ exercendæ in eo tractu facultas. Distroit et territoire, in Consuetudine Meledunensi art. 9. Britan. art. 218. Bituricensi tit. 1. art. 41. tit. 19. art. 10. Distretto, Italis ; District, nostris. Bulla Bonifacii PP. ann. 1033 :
Maneantque sub judicio et Districtu vestro, etc.
Lib 1. Feudor. tit. 5. § 4 :
Si quis feudum intra curtem detinuerit, et dominus Districtum habuerit.
Et lib. 2. tit. 54 :
Qui allodium vendiderit, Districtum et jurisdictionem Imperatoris vendere non præsumat.
Charta Alberti Comitis Viromand. ann. 983. apud Hemereum :
Et totum Districtum ejusdem insulæ cum tota justitia dedi eis.
Alia ann. 1174 :
Et omnem Districtum, et Consuetudines Comitis et Vicecomitis in prædictis locis.
Alia ann. 960 :
Ne aliqua sæcularis persona Districtum, vel aliquam Consuetudinem ulterius in eadem terra sibi vindicare præsumeret.
Alia ann. 1047. apud eumdem :
Prædictum furnum, et Districtum ejusdem furni.
Charta Guigonis Comitis Forensis pro Insula Barbara ann. 1224. in Maceriis ejusdem Monasterii tom. 1. pag. 137 :
Possint ire et redire secure et libere per totum dominium nostrum et Districtum.
Occurrit in Actis SS. Benedict. sæc. 5. pag. 23. apud Murator. tom. 11. col. 27. 41. 59. tom. 12. col. 478. et alibi passim.
Districtuales, Qui intra Districtum alicujus dominii habitant, subditi. Charta ann. 1292. apud Joan. Lucium lib. 4. de Regno Dalmat. cap. 9 :
Habitatores, fideles, Districtuales, seu subditos dicti Domini Ducis.
Alia ann. 1307. in Hist. Pergamensi :
Inter commune Pergami et Districtuales ejus ex una parte, etc.
Jo. Villaneus lib. 6. cap. 9 :
Si fece Distrettuale del commune di Firenze.
Et lib. 8. cap. 38 :
Havera piu di sessanta mila Distrettuale d'arme.
Memorantur Districtuales in Epist. Philippi Mariæ Angeli Ducis apud Marten. Collect. Ampliss. tom. 1. col. 1568. Obertum Stanconem lib. 9. Annal. Genuens. ad annos 1270. et 1277. Illustr. Fontaninum in Appendice Antiq. Hortæ pag. 456.
© École des chartes.