DURISSIMUS. Ita appellabatur spatha, vel ensis Willelmi Sectoris ferri Comitis Inculismensis, apud Ademarum in Chronico :

Cum Rege eorum Stormi singulari conflictu deluctans, ense curto, nomine Durissimo, quem Walander Faber cuderat, etc.

Auctor Historiæ Episcopor. et Comitum Engolism. cap. 19. ait, Guillelmum Comitem

Sectorem ferri, hoc nomen sortitum, quia cum Normannis confligens, venire solito conflictu deluctans, ense corto, vel scorto Durissimo, quem Walandus faber condiderat per medium corpus loricatum secavit una percussione

. Quo quidem Durissimi vocabulo allusit, ni fallor, ad ejusmodi spathas, quas Durandals, vel Durandarts, nostri vocant, et Carolo M. vulgo tribuunt fabulosi Scriptores. MS. :

Il ferrai tant de Durandart m'espée.

Alibi :

Ains i ferrai de Durandart assés.

MS. :

Tint Durandars, dont li brans fu lettrés.

Gesta Caroli M. lib. 5. cap. 2. ubi de Rolando :

Si tenoit encores Durendal l'espée, si vaut autant à dire comme, donne grant cop, ou fier durement Sarrazins.

Gesta Philippi III. Regis Franc. ann. 1271. ubi de Coronatione ejusdem Regis :

Et quoniam a tempore Caroli Magni Regis Franciæ et Imperatoris Romanorum, consueverunt Reges Franciæ Jocosam spatham prædicti Caroli Regis et Imperatoris, in die coronationis suæ, dum celebratur prædictæ coronationis officium, in memoriam tam victoriosissimi Principis a quodam de Nobilioribus ante se facere teneri et deferri : illam Roberto Comiti Atrebatensi consanguineo suo Militi probissimo tradidit illa die deferendam.

Mox addit spatham illam servari cum cæteris regalibus ornamentis in Ecclesia B. Dionysii in Francia. Hæc spatha invincibilis Caroli dicitur apud Turpinum cap. 18. Vide Sebastianum Ciampi in sua Turpini editione pag. 147. Ludovicum Moscardum lib. 4. Hist. Veronensis pag. 77. et supra in verbo Curtana.