Fiscus, pro re, quæ fisci est, et ad fiscum, seu ad dominium alicujus pertinet. Præceptum Pipini Aquit. Regis ann. 846. tom. 2. Gall. Christ. inter Instrum. col. 253 :

Quidquid etiam de præfatis rebus Monasterii jus Fisci exigere poterat, totum ei concedimus Monasterio.

Concilium Valentinum ann. 885. cap. 10 :

De Fiscis et villis, quas constat dominio Ecclesiæ a fidelibus olim fuisse contraditas, et nunc potestati sæcularium subditas, etc.

Charta Caroli III. apud Mabill. tom. 3. Annal. pag. 696 :

Regembaldus Abbas innotuit nobis qualiter eadem et Fisca sibi pertinentia sub Manillone et Mundeburde atque immunitatis tuitione progenitores nostri priscis temporibus constituissent.

Charta Bernonis Episc. Matiscon. ann. 930. vel 931. tom. 4. Gall. Christ. inter Instr. col. 275 :

Expetiit ab eo D. Albericus Comes illustris ex rebus aliquid terrenis subtrahi S. Vincentii Matiscon. Fiscum videlicet unum in pago Lugdunensi cum adjacente Ecclesia SS. Amoris et Viatoris.

Codex MS. Irminonis Abbatis Sangerman. fol. 126. col. 2 :

Pertinet autem eadem terra per suggectionem ad Fiscum Spicarias.

Eckeardus Junior de Casib. S. Galli cap. 1 :

Nondum adhuc illo tempore Suevia in Ducatum erat redacta : sed Fisco regio regulariter parebat, sicut hodie et Francia.

Chronic. Reichersperg. ann. 1088 :

Admontense Cœnobium his temporibus fundavit,... quia Fiscus Episcopalis erat.

Fiscus Regius, Ærarium Regium. Epistola Henrici Huntindon. ann. 1553. tom. 8. Spicileg. Acher. pag. 186 :

Magna expectatione susceptus (Gilbertus) cœpit avaritiæ crimini deservire, multa perquirens, pauca largiens. Moriens siquidem nihil divisit, et infinitam thesauri copiam Rex Henricus in ejus deliciis invenit. Ocreæ etiam Episcopi auro et argento refertæ in Fiscum allatæ sunt.

Fiscus Apostolicus, Ærarium Romani pontificis, in Stat. Avenion. lib. 1. rubr. 41. art. 1. pag. 119.

Fiscus Regius, Regis domanium, villa regia, prædium dominicum. Capitulare de villis cap. 3 :

Franci, autem, qui in Fiscis aut villis nostris commanent, etc.

Adalbertus Floriac. in Hist. Translat. S. Benedicti num. 2 :

Namque idem ager Floriacensis Fiscus regius erat.

Flodoardus lib. 1. Hist. Rem. cap. 20 :

Manens juxta regii villam Fisci, quam Rosetum vocant.

Chronicon S. Petri Vivi pag. 761 :

Locum Mauriaci, qui Fiscus regalis et capella Regum Francorum est.

Henricus Huntindon. lib. 6 :

Normannia Fiscus regalis erat.

Formulæ vett. Alsaticæ apud Eccardum ad calcem Leg. Sal. pag. 236 :

Concessimus ad ipsum titulum Pastoralem curtem seu Fiscum juris proprii et regalis.

Occurrit passim, in Annalibus Franc. Metens. ann. 879. apud Robert. de Monte ann. 1038. Fulcuinum de Gestis Abbat. Lobiens. cap. 1. Fortunatum de Vita S. Medardi cap. 15. 19. Baldricum lib. 2. Chr. Camerac. cap. 21. in Vita S. Mauri, n. 50. etc.

Fiscales Terræ et Fiscales villæ nude dicuntur quæ ad Regium domanium pertinent, in Conventu apud Andelaum ann. 587. sub Guntramno Rege, tom. 1. Capitul. col. 13. apud Marculfum lib. 2. formul. 52. et in Append. ad Marcam Hispan. col. 792.

Fiscus Dominicus, in Vita S. Bathildis Reg. n. 8. Præceptum Childeberti I. Regis Fr. ann. 528. apud Marten. tom. 1. Ampliss. Collect. col. 4 :

Actum Madoallo Fisco Dominico. Data xiii. Calendæ Februarii anno iv. regni nostri.

Capitulare Wormatiense cap. 8 :

Ut de rebus Ecclesiarum quæ ab eis per triginta annorum spatium sine ulla interpellatione possessæ sunt testimonia non recipiantur, sed eo modo contineantur sicut res ad Fiscum Dominicum pertinentes contineri solent.

Et infra :

Volumus ut omnes res Ecclesiasticæ eo modo contineantur sicut res ad Fiscum nostrum pertinentes contineri solent.

Codex MS. Irminonis Abbatis Sangerman. fol. 55. col. 2 :

Winegaudus tenebat de Fisco Dominico campos ii.... Gondoinus tenet de Fisco dominico jornales ii.

Guerardo in Glossar. ad Polypt. Irminon. Fiscus est : Prædium majus, indivisum, ejusdemque administrationis, partim a domino, partim ab ipsius obnoxiis cultum. Locos vide ibid. in indice.

Fisco Sociare, Fisco sociante, socio, cogente, discutiente : Formulæ, quæ passim in veteribus Tabulis occurrunt, quibus res fisco publico adjuncta aut adjungenda innuitur. Appendix Codic. Theodos. Constit. 14 :

Facultatibus eorum Fisco nostro Sociatis.

Const. 19 :

Non solum bona sua largitionibus nostris jussimus Sociari, verum etiam, etc.

Fisci viribus Sociare, adsociare,

in eod. Cod. Th. et apud Papianum tit. 9. etc. Vita S. Romarici MS. :

Villas eorum Fisco Sociari præcepit.

Vita S. Isidori Episcopi Hispaliensis n. 13 :

Ecclesiarum prædia, quæ pater suus Fisco Associaverat.

Ita vocem Sociare, pro adjungere, usurpat Edictum Chlotarii II. Regis in Concilio Parisiensi V. cap. 18 :

In exilio deportentur, et facultates eorum propinquis hæredibus Socientur.

Adde Capitulare 2. ann. 813. cap. 6. Vide leg. 13. eod Cod. de Paganis, etc. (16, 10.) Chron. Farfense pag. 655. etc. Unde in eadem formula interdum jungere usurpant. Charta ann. 1013. in Append. ad Marcam Hispan. col. 995 :

Libras decem Fisco S. Petri jungendas, etc.

Sociante Fisco. Charta 47. inter Alamannicas Goldasti :

Qui contra hanc donationem a me factam venire præsumpserit, Sociante Fisco multam repetitionem componat, id est, auri lib. 2.

Vide Chartam seq. et 58. Tradit. Fuld. lib. 2. cap. 27. Marculfum lib. 2. form. 4. 6. 7. 11. 18. 52. etc.

Socio Fisco. Formulæ veteres cap. 27. et 37 :

Una cum Socio Fisco auri uncias tantas, etc.

Charta Rodulfi Archiepisc. Bituric. ann. 851. in Tabul. Belliloci :

Si litem, calumniam, sive aliquid oppositionis facere voluerit, cui litem intulerit, auri libras 30. argenti pondera 60. una cum Socio Fisco coactus exsolvat, et quod male petit, vindicare non valeat.

Privilegium S. Amandi, descriptum tom. 2. SS. Ord. S. Bened. pag. 1294 :

Et insuper inferat vobis cum Socio Fisco auri libras decem, etc.

Charta Guitonis pro Monasterio S. Hilarii de Nobiliaco apud Stephanotium tom. 3. Antiquit. Pictav. MSS. pag. 275 :

Qui contra hanc epistolam aliqua maligna cupiditate ductus calumniam aut repetitionem generare.... conaverit, inferat partibus Monasterii et Socio Fisco solidos d. componat.

Cum Consocio Fisco. Primum Testamentum Widradi Abbat. Flaviniac. :

Una cum Consocio Fisco auri libras 30. argento pondere quingenta coactus exsolvat.

Cogente Fisco. Charta Rodulfi Archiepisc. ann. 858. in Tabul. Bellilocensi :

Deinde Cogente Fisco auri libras 15. argenti pondera 30. coactus exsolvat.

Vide Chartam Alam. 81. apud Goldastum, Baldricum lib. 1. Chron. Camerac. cap. 27. Tradit. Fuld. lib. 2. trad. 38. 39. etc.

Discutiente Fisco. Formulæ veteres apud Baluzium tom. 2. Capitul. col. 497 :

Fisco Discutiente solidos triginta multæ componat.

Ibid. col. 499 :

Et ob hoc solidos tantos una cum Fisco Discutientibus multæ componat.

Charta Alam. 77. apud Goldast. :

Ad ipsum Monasterium restituat, et in Discutienti Fisco multa componat, id est, auri uncias duas, etc.

Aliis verbis in Charta 60 :

Qui contra hanc donationem venire tentaverit, Partibus Fisci multa componat, id est, auri uncias 6. etc.

Fisci Viribus Addicatur. Vetus Formula ejusdem notionis. Capitulare Caroli Mag. cap. 13 :

Si vero Laicus fuerit et honestioris loci persona, medietatem facultatum suarum amittat Fisci Viribus profuturam.

Capitulare Ludovici Pii ann. 826. cap. 6 :

Quod si fecerit, domus illius Fisci Viribus addicatur.

Quod non semel in iisdem Capitularibus occurrit.

Fisci Cellarium. Præceptum Chilperici ann. 716. apud Mabill. Diplom. pag. 485 :

Dum et ante hus annis proavus noster Dagobercthus quondam Rex solidus cento exemtis de Massilia civitate sicut ad Cellario Fisce potuerant esse exactati, ad Basileca peculiaris patroni nostri domni Dionysii, etc.

Fiscus, Feudum, beneficium, præsertim vetustioribus Scriptoribus : quia in primæva feudorum institutione Principes terras fiscales, seu patrimoniales Fidelibus suis seu subditis concedebant in beneficium et feudum, idque ad vitam. Unde fisci nomen retinebant, quia non omnino alienatæ erant, sed censebantur semper esse de dominio donatoris ac feofatoris. Unde non desunt, qui voce feudum confectam ex fiscus putant : ita ut cum nostri fiesc pro fisco dicerent, vocem fiesc, in fief verterint, unde postmodum feudum formarint. Vetus Lapis in Ecclesia S. Germani Pratensis Parisiis :

Hic pausante sancto Germano, in die translationis, dedit ei Rex Pipinus Fiscum Palatiolum cum appenditiis suis omnibus.

Annales Franc. Metenses ann. 847 :

Deditque illi Comitatus et Fiscos plurimos.

Adde ann. 885. 887. Baldricus Noviom. lib. 2. cap. 35 :

Ipsum locum in Fisco tenebat.

Ordericus Vital. lib. 10 :

Plerique Francorum, qui binis cogebantur dominis obsecundare, pro Fiscis, quibus abunde locupletati sub utriusque Regis turgebant ditione, etc.

Vetus Charta apud Marcam in Hist. Beneharn. lib. 4. cap. 11. num. 1 :

Dedit ei in Fiscum et filiis suis, et suæ progeniei 12. conductus, etc.

Tabularium Dolensis Monasterii in Biturigib. :

Concedimus etiam, ut quicunque ex nostris casatis vel feodatis partem aliquam sui Fisci sive casamenti, quod a nobis habet, dare voluerit, libere hoc agere possit, etc.

Tabular. S. Sulpitii Bituricensis circa ann. 1000 :

Quod si forte evenerit, quod ipse vel hæredes ejus, quod absit, defecerint, omnis Fiscus revertetur in proprium S. Sulpitii.

Epistola 297. ex iis, quæ habentur tom. 4. Hist. Francor. :

Jam quod regiæ dignitatis, et de Fisco Regis Francorum est, Regis Anglorum feudum impudenter esse asserunt.

Adde Monachum Sangallensem lib. 1. cap. 14. 16. Fulbertum Carnot. Epist. 96. Odonem de Miracul. S. Mauri Abb. cap. 4. Diplom. Belg. lib. 1. cap. 8. Probat. Hist. Guinensis pag. 45. 47. Prob. Hist. Monmorenc. pag. 67. etc.

Fiscus Sacerdotii, sive Presbyteratus, Domus cum certa agri portione, quam assignare solebant in Ecclesiæ dotem ipsius fundatores, quamque ab omnibus oneribus faciebant immunem. Hoc etiam nomine intelligenda jura Sacerdotalia, Gall. Droits Curiaux, quæ illi fundatores et Domini feudales aut sibi diu retinuere, aut aliquando ipsi Presbytero deservienti concesserunt. Ejusmodi sunt oblationes, et ea quæ persolvi solent pro baptismis, exequiis defunctorum, imo et pro pœnitentiis et manuattrectationibus, id est forte, matrimoniis. Tabularium Vosiense fol. 3 :

Concesserunt Deo et S. Petro Vosiensi omnem Fiscum Sacerdotii ex eadem Ecclesia, ex baptisteriis scilicet, ex pœnitentiis, ex manuattrectationibus, et ex omnibus quæ ad Fiscum Sacerdotii pertinent, promiseruntque se nihil omnino quæsituros ex omnibus præter quartam partem sepulturæ.

Tabularium Angeriacense fol. 60 :

Ego Elias Rufus concedo Deo.... in præsentia D. Odonis Abbatis Ecclesiam Oixiaci, et Fiscum Presbyteratus, et cemeterium, etc.

Vide Feudum Presbyterale.

In Fisco Habere, id est, Titulo beneficii possidere. Testam. Guill. dom. Montispessul. ann. 1114. inter Probat. tom. 2. Hist. Occit. col. 391 :

Decano autem de Poscheriis et posteritati suæ dimitto et dono totum illud, quod habeo in Fisco, et castellaniam de Spoluca, et castellum novum, et castellaniam de Melgorio, et totum alium Fiscum, quem habeo de comite Melgoriensi, ubicumque sit.

Infiscare, Idem quod Inbeneficiare, Prædium in fiscum, vel beneficium aut feudum alicui conferre. Flodoardus lib. 1. Hist. Remens. cap. 26 :

Angilrannus... traditionis hujus ignarus, a Rege Venderam sibi potulat dari. Quod ubi Rex annuisset, audiens domnus Hincmarus Præsul, qui sedem tenebat Ecclesiæ Remensis, hanc Infiscari villam, etc.

Baldricus lib. 2. Hist. Camerac. cap. 18 :

Quod (Monasterium) postquam viris militaribus Infiscatur, pro imminutione rerum, ad raritatem fratrum redigitur.

Vita S. Theodorici Remensis num. 13 :

Is audiens villam Infiscari jure proprietatis, quæ ejus Ecclesiæ subjecta dono regali dinoscebatur.

Fiscaliter Tenere, Idem quod Feodaliter, jure fisci seu feudi possidere, passim in Tabular. Savigniac. et apud Stephanotium tom. 7. Fragm. Hist. MSS.

Fiscalis Pœna, Mulcta, quæ ad fiscum pertinet. Pariag. inter reg. et episc. Caturc. ann. 1320. in Reg. 59. Chartoph. reg. 621 :

Incursus hæresum, forefacturæ, commissa, pœnæ Fiscales et publicationes bonorum.... ad nos et episcopum communiter pertinebunt.

Fisci Officium, Idem quod alibi fisci Servitium dicitur, quod scilicet a fiscalinis seu qui fisco aut prædio deserviebant, debebatur. Capitul. lib. 6. cap. 108 :

Et ipse Officio Fisci servire cogatur.

Ibid. cap. 99 :

Aut ipse in Servitio Fisco nostro serviturus semper societur.

Fiscale Servitium, pro ipsis servis fiscalibus usurpari videtur in Epist. Silvestri PP. II. ann. 1002. in Append. ad Marcam Hispan. col. 959 :

Et in Comitatu prædicto Empuriense ipsum alaudem quem dicunt Uliano cum terminis et adjacentiis suis et cum Servitio Fiscale, et Ecclesias quæ ibi sunt fundatæ, etc.

Fiscalini, qui Fisco, seu prædio Principis deserviebant, erantque ei quodammodo addicti. Gloss. Saxon. post Leges Henrici I. : Fiscalinus, villanus. Ita passim accipitur in Capit. ad Legem Salicam § 12. in Lege Longob. lib. 2. tit. 32. § 6. Car. M. 25. in Capitul. Caroli M. lib. 3. cap. 26. in Capitulari 5. ejusdem Caroli M. ann. 803. cap. 15. in Capitul. Caroli C. tit. 39. cap. 3. etc. ubi cum colonis fere semper junguntur, atque etiam Servis Fiscalinis, in Lege Longob. lib. 1. tit. 9. § 30. Lud. P. 10. Litis æquiparantur in lib. 3. tit. 20. In Capitul. Caroli M. lib. 3. cap. 16 :

De liberis hominibus uxores Fiscalinas regias habentibus.

Acta Episcopor. Cenoman. pag. 297 :

Curiam antecessorum Episcoporum, quam Colonias vocant, Fiscalinorum admodum plenam,... dedit Fulconi Andegavorum Comiti.

Adde Aimoinum lib. 3. Hist. cap. 56. et Rhenanum lib. 2. Rerum German. pag. 94.

Ficiales, pro Fiscales, in laudata Lotharii Charta. Ficales edidit Laguille in Hist. Alsat. pag. 4.

Fiscales, Iidem qui Fiscalini. Capitulare de Villis cap. 52 :

De Fiscalibus vel servis nostris, sive ingenuis, qui per fiscos aut villas nostras commanent.

Fiscales, Iidem qui Fiscalini, in Capitul. ad Leg. Salicam ; sequioribus vero sæculis, vassalli, interdum tenentes, qui homines fisci dicuntur apud Eckeardum Juniorem de Casib. S. Galli cap. 1. pag. 43. et mox :

Nam victimas et cætera, quæ libebat sponte nolentibus dare Fiscalibus, vi quidem auferebant.

Tabular. S. Dionysii de Capella in Biturigib. Ch. 27 :

Ut quidquid omnes Fiscales mei eis dare voluerint Monachi, perpetuo habeant.

Et Ch. 30 :

Dimisi omnes Ecclesias, quas hactenus ego et Fiscales mei injuste possidebamus : si vero Fiscales mei facere noluerint, quod ego facio, pro certo sciant, quod ego non ero eis ulterius nec testis, nec defensor, nec adjutor.

Fiscales Populi. Decretum Flavii Regis tom. 2. Conc. Hispan. pag. 504 :

De terris vero vel vineis, quas pro eodem tributo quicumque supradictorum curam publicam agentium vobis privatis vel Fiscalibus Populis abstulit, etc.

Ibidem pag. 705. in Confirmatione ejusdem Flavii pro Concil. Tolet. XIII. :

Sancitum est, ut omne tributorum (l. tributum) præteritorum annorum usque in anno primo regni nostri quod in privatis sive in Fiscalibus populis relucet, absolutionis perpetuæ debeat sanctione laxari.

Fiscalis, nude, Procurator fisci, Gall. Procureur Fiscal. Conc. Mexicanum ann. 1585. tom. 4. Conc. Hispan. pag. 309 :

In causis in quibus ex officio procedunt postquam Fiscalis testes nominaverit, caveat susceptor ut Fiscali subministret pecunias, quibus possit testibus ad ferendum testimonium venturis sumptus præbere competentes, idque in actis redigatur ; tempore vero quo expensas taxabunt, faciant sibi a Fiscali rationem reddi sumptuum erogatorum hujusmodi ; quos etiam taxent, et ex taxatione, eos Fiscalis a reo recipiat susceptorique restituat.

Specialius Fiscalis dicitur Promotor, cujus est in judicio Inquisitionis libellum accusati delicta complectentem Inquisitori judici præsentare, testes producere, etc. de quibus consulendi, qui de Inquisitione data opera scripserunt.

Fiscalini Missi. Vide Missi Fiscales.

Fisgilini, pro Fiscalini, apud Burchardum Wormaciensem in Lege familiæ :

Jus erit familiæ, ut de weregeldo Fisgilini hominis quinque libræ ad cameram reddantur, et duæ libræ et dimidia amicis ejus contingant.

Occurrit ibi semel ac iterum.

Fiscani, Fisco regio præpositi. Joan. Brompton. pag. 1258 :

Super quibus trina conficerentur scripta, quorum unum apud Fiscanos, aliud sub custodia viri fide digni... maneret.

Fiscalitas, Dominium. Acta SS. Julii tom. 4. pag. 93. de S. Reginswinde :

Ita dumtaxat ut eumdem locum nostræ Fiscalitatis subicem..... manu semper potestativa possideas.

Fiscalis Porta, Autissiodori appellari videtur illa, ad quam vectigalia, quæ fisci regii sunt, exigebantur. Hujus passim mentio fit in Chartis 13. sæc.

Fiscare. Lex Salica tit. 54. Edit. Heroldi :

Si quis gravionem ad res alienas tollendum invitaverit, et eum legitime jachtivum aut admallatum non habuerit, qui eum rogat, ut injuste aliquid tollat, etc.

Ubi ad marginem ex alio MS. Fiscare debeat. Est igitur Fiscare idem quod confiscare, in fiscum proprium redigere. Unde in Leg. Henrici II. Imper. ad calcem Leg. Sal. pag. 200 : Hæreditas vero interfectoris in Fiscum redigatur. Gloss. Lat. Gall. Sangerm. : Fiscare, Fisquer, c'est appliquer ou mettre en la bourse ou tresor royal. Gloss. Græc. Lat. : Ταμιεύω, Fisco, proscribo, Ταμίευσις, proscriptio.

Fiscarii, Publicani, fisci redemptores, Firmico.

Fiscatus, Fisco seu feudo investitus, vassallus, qui fiscum seu beneficium, ab aliquo dependens possidet. Gesta Abbatum Laubiensium pag. 599 :

Auxit ipse Abbas Fiscatis suis solidos, fiscis fiscos superaddens et solidos.

Tabularium Burguliense fol. 122 :

Ecclesia ipsa de fisco meo est, me ignorante de Fiscato meo homine ipsam olim pretio acquisistis.

Fisculus, Villula, prædiolum. Diploma Caroli Crassi Imper. pro Antonio Abbate Stabulensi ann. 882. apud Marten. tom. 2. Ampliss. Collect. col. 32 :

Ut concederemus eis quemdam Fisculum nostrum, Blandonium nomine, qui est in pagos Leuvensi, cum capella et pertinentiis ejus.

Vide alia notione in Fisco.