HEMINA, Glossarium mediae et infimae latinitatis, Du Cange et al.

HEMINA, in Regula S. Benedicti cap. 40. est certa vini mensura, quam Monachis sufficere per diem existimavit, de cujus quantitate multa habent Regulæ Interpretes, quæ collegit Haeftenus lib. 10. Disquis. Monast. Tract. 4. disq. 2. ac præsertim nuperus Scriptor in Dissertat. Gallica de vini hemina et libra panis in Regula S. Benedicti, edita ann. 1667. Adde Menardum in Concordia Regularum, Martenium in Commentario ad Regulam S. Benedicti et Johannem Pelletier in Dissertat. Gallica de libra panis et de vini hemina S. Benedicti ad calcem Dissertat. de Arca Noe.

Emina appendit libram unam, quæ geminata sextarium facit ; habet drachmas centum

. Papias. Epistola Theodemari Abb. Casinensis an. circiter 790. ad Carolum M. :

Quas duas mensuras æstimaverunt majores nostri Eminæ mensuram esse.

Charta anni 858. pro monasterio Deiparæ Suession :

Vini modii 600. et mellis modii 10. ad dandas omni tempore regulares Eminas, vel in solennitatibus mixtas purasque potiones propinandas.

Alia Caroli C. ann. 872. in Hist. ejusdem Monasterii pag. 435 :

Ad cotidianum vero vel festivum potum a Præposito loci annuatim 250. modii eis dabuntur, quando plena fuerit vini abundantia ; et hæc mensura per dies singulos, Sacerdotes Eminam, id est, tres libras ; Diacones duas ; Subdiacones, vel minorum ordinum Clerici, unicas vini libras accipiant.

Apud Palladium de Architectura :

Cyathi novem Heminam faciunt. Heminæ duæ sextarium complent. Sextarii sex congeum reddunt.

Scriptum de ponderibus et mensuris, laudatum a Mabillonio :

Libra una et semis Heminam facit : duæ Heminæ sextarium reddunt.

Vide Gloss. med. Græcit. in Ἡμίνα, col. 478. et Append. col. 80. et quæ in hanc rem commentatur idem Mabillonius in Præfat. ad tom. 5. Vitar. SS. Ord. S. Bened. num. 158.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

◊ Quidquid sit de celebri controversia quæ circa heminam vini inter eruditos viros olim versata est, certum omnino est non ejusdem capacitatis ubique exstitisse hanc mensuram, etiam in Galliis nostris. In quibusdam locis circa Bellijocum Hemina vini eadem est ac semi-asinata ; Asinata vero valet octo quartas vini. In Delphinatu Hemina vini æquivalet sextario ; utraque enim mensura 2. s. perinde æstimatur in Tractatu D. de Boeslieu. Aliæ autem differentiæ colligi possunt ex auctoribus a D. Lancelot in Dissert. de Hemina vini laudatis ; plerosque licet illorum in æstimatione hujus mensuræ, potius ad usus suos respexisse, quam ad intimam illius capacitatem, mihi vix dubium sit.

P. Carpentier, 1766.

◊ Vocabul. Cassin. ann. circ. 700 :

Emina vini habet uncias xvj. Emina olei habet uncias xij. Emina mellis habet uncias xxiiij.

Emina, et Eymina, Mensura frumentaria. Charta Rogerii Vicecom. Biterrensis ann. 1149. apud Catellum lib. 4. Rerum Occitan :

Et si forte aliquis homo vel femina Biterris vendiderit suum bladum ad suam Eminam vel sestarium, etc.

In Consuetudine Divionensi dicitur Emina constare 2. bichetis :

En l'esmine de grains mesure d'illec a 2. bichots, etc.

Vide eumdem Catellum in Hist. Comitum Tolos. pag. 218. Capitul. gener. MS. S. Victoris Massil. ann. 1227 :

Statuimus quod census bladi qui debent solvi Monasterio de Prioratibus, ad Eminam Massiliensem quæ nunc currit solvant de cætero.

Instr. ann. 1309. tom. 1. Hist. Dalphin. pag. 86 :

De quacumque quantitate bladi venditi, videlicet de una Hemina, ut supra, capitur una cazeola pro qualibet Hemina.

Inventarium MS. ex Archivo Principis de Rohan :

Item unam Eyminam frumenti et 5. pictas quas serviunt Petrus Verderii, etc.

Saisimentum Comitatus Tolosæ apud D. la Faille tom. 1. Annal. Tolos. inter Probat. pag. 17 :

Et unam Eminam bladi de quolibet foco habente bestiam carregii, etc.

Tabular. Casæ-Dei :

Et dono ad Bonam-fontem 1. Eminam de segle.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

◊ Nec minus variavit Hemina solidorum quam liquidorum : pro sextario interdum accipitur. Charta ann. 1242 :

xvi. Emynas seu sesteria annonæ ad mensuram Aquis... Unum modium seu xvi. sexteria.

Ita etiam in novo Custumar. tom. 4. part. 2. pag. 1008. art. xi. ubi Heminam per vocem Setier reddidit Gallicus interpres. Alibi Hemina duos bichetos valet : cujus ponderis fuerit apud Massilienses utcumque æstimare licet ex Statutis ejusdem civitatis lib. 1. cap. 53. num. 4 :

Decernentes similiter quod nullus faciat saumatam portandam ad molendinum in qua sint plus quam septem Eminæ annonæ.

Alicubi Hemina Massiliensis 8. civaderias continere dicitur ; civaderia vero fere æquiparatur modio Parisiensi.

P. Carpentier, 1766.

◊ Emina bassa, eadem atque rasa, quæ cumulatæ opponitur. Charta ann. 1344. in Reg. 87. Chartoph. reg. ch. 45 :

Item relicta Simonis Bernerii unam Eminam bassam ... Item Matheus Marmerii unam Eminam avenæ ad mensuram bassam. Ymal,

in Testam. Isabellæ dom. de Bauzemont ann. 1407. ex Bibl. reg. :

Je donne aux quatre ordres mendians ... chascun vint Ymal de froment.

Pluries ibi. Apud Castellionem ad Sequanam sextarius constat duabus heminis, hemina vero duobus bichotis, ex Terreario ejusd. in Cod. reg. 9898. 2 :

Les deux bichots font une Emine ; les deux Emines font ung setier ; douze setiers font ung muy de blé.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Eminale, Eadem notione, idem ac Sextarium, Gall. Setier. Charta Willelmi Montispessul. domini ann. 1103. apud D. Brussel de Usu feud. tom. 2. pag. 728 :

Sestairalaticum dono vobis de omni blado, et de omni legumine, et de farina,... si mensurantur cum seistarale vel Eminale.

Ubi particula vel explicativa est, non disjunctiva : utriusque enim mensuræ eadem est præstatio. Tabular. B. M. Accinct :

Remisit etiam ix. denarios censuales et unum Eminale avenæ.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Heminale Salis, Mensura unius heminæ salis capax, simul et præstatio quæ pro distractione salis exsolvitur, duodecima scilicet heminæ pars de unaquaque vectura. Charta ann. 1309. tom. 1. Hist. Dalphin. pag. 91 :

Joannes de Auriis... dedit, vendidit... quidquid juris... habebat, et in rebus quæ inferius subsequuntur ; videlicet in Heminali salis de Mura, cum quo Heminali mensurare consueverunt et debent, et dictus Joannes venditor pro dicto Heminali accipere debebat et consuevit, ut inferius sequitur, videlicet pro quolibet animali portante sal ad vendendum in dicto mandamento, unam moydam, de quibus valent duodecim unam Heminam salis.

P. Carpentier, 1766.

Heminata, Modus agri unius heminæ capax. Stat. Avenion. lib. 1. rubr. 18. art. 1. pag. 52 :

Ad rationem certæ pecuniæ pro qualibet Heminata prædiorum.

Ibid. rubr. 48. art. 1. pag. 133 :

Ad solutionem pro modo jugerum seu numeri Heminatarum.

Eminata Terræ, Modus agri unius heminæ capax, ut modiata, unius modii, etc. Eminée de terre, Arvernis, Eminada terræ, in Charta Raimundi Comitis Tolosani ann. 1248. in Regesto Tolosano Cameræ Comput. Paris. f. 46. Charta ann. 1300. in Regesto Philippi Pulcri Regis Fr. ann. 1299. Tabularii Regii n. 47 :

Tres cartonatas, et unam Eminatam terræ, cum quodam pradello, etc.

Alias vide in Tabulario S. Dionysii de Capella Diœcesis Bituric. Ch. 104. et in Tabulario Absiensis Monasterii apud Duchesnium in Hist. Castanerensi pag. 3.

Eminagium, Præstatio ex quacumque emina frumenti, aut alterius grani. Charta Philippi Aug. Reg. Franc. ann. 1183. in Chartophylacio regio Regest. 91. Ch. 448 :

Dedit etiam eisdem unum modium frumenti ad mensuram Parisiensem in granchia sua Compendii, vel Eminagio illius oppidi. Sisa heminarum,

Impositio, præstatio Eminagii, in Charta ann. 1251. Vide Sisa. Aminage, in Charta Johannis Reg. Fr. Regest. 91. Chartophilacii regii num. 502 :

De lever aussi Aminage de boulengiers faisans ou vendans pain de leur labour.

Ibidem :

Item, quant à l'Aminage que le vextier demande aus Talemeliers de blef que is cuient, qui est leur labeur et heritage.

Charta ann. 1278. Joannis de Vergeio Senescalli Burgund. :

Item volo et concedo, quod si ego vel hæredes mei in villa seu castro de Fontisuenna... aliquod forum seu nundinas... faceremus vel institueremus, quod dicti Religiosi totum Eminagium dictarum nundinarum... habeant et percipiant.

In Regesto feodorum Burgundiæ 2. part. fol. 97. fit mentio Eminagii Divionensis, in Charta anni 1245. Vide Pisa.

P. Carpentier, 1766.

◊ Charta ann. 1197. ex Tabul. S. Petri Carnot. :

Concessi insuper eisdem theloneum et Eminagium singulis diebus, hominum scilicet in burgo S. Romani et in ipsius parochia residentium : Eminagium etiam extraneorum, qui annonas suas habebunt in terris monachorum, ipsis concessi diebus singulis habendum. Esminaige,

in Libert. villæ de Grancey ann. 1348. tom. 9. Ordinat. reg. Franc. pag. 160. art. 3.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Hemina, Eadem notione, ni fallor, qua Eminagium. Testam. Guinardi Comit. Ruscin. ann. 1173. in Append. ad Marcam Hisp. col. 1360 :

Relinquo etiam eis (Templariis) ipsas Heminas de Perpiniano.

Imina, pro Emina, in Charta ann. 1136. apud Joffredum in Nicæensibus Episcopis pag. 167.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Exemina, Eodem significatu. Charta Borelli Comit. Barcin. ann. 964. in Append. ad Marcam Hispan. col. 884 :

Dono ego Borellus Comes et Marchio... sestarium de civada, et Exeminam unam de vino.