« »
 
[]« 1 hercia » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 4, col. 191b. http://ducange.enc.sorbonne.fr/HERCIA1
1. HERCIA, Occa, instrumentum rusticum, quo terræ proscissæ occantur, et teruntur, vulgo Herce : ex herpex, herpicis, quasi herpicia, et contracte, hercia. Fleta lib. 2. cap. 77 :
Carucas et Hercias reparare.
Adde cap. 84. Charta Petri Episcopi Meldensis ann. 1229. in Tabulario ejusdem Ecclesiæ pag. 36 :
Consuetudines nemoris... videlicet omnem arborem præter quercum et fagum.... ad ædificandum, et aratoria carrucarum, et ad charterios, et Hercias, et ad duas perticas ad ligandum quadrigas oneratas, etc.
Rodolphus Tortarius lib. 5. Miracul. S. Benedicti n. 12 :
Eum quem in hieme prosciderat gliscens rescindere campum, ut tam æstatis calore, quam hiemis[] rigore decoctus, et sementis tempore, dentata crate glebis attritis, in pulverem redactus, semine suscepto, abundantiorem diebus messis suo cultori exhiberet frugem.
Charta Philippi regis Franc. ann. 1310. ex 47. Regesto Tabularii Regii n. 36 :
Item il a ésdites fermes brebiage de tiers ans en tiers an, services de seonneeurs en Aoust, services de Herces et de charues, et la court, et leisage, qui sont prisiez ésdites fermes 40. sols.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Hercis, Eadem notione. Chartularium SS. Trinitatis Cadomens. fol. 46. v°. :
Hedricus xxx. den. et præter hæc hostia et Herces quæ pluris facio.
Et fol. 48 :
Godricus Mol. 40. denar. et unam Hercem et 4. gallinas.
P. Carpentier, 1766.
Eodem nomine nuncupatur corvatæ species, qua vassalli tenentur dominorum terras occare. Charta Phil. Pulc. ann. 1306. in Lib. rub. Cam. Comput. Paris. fol. 494. v°. col. 2 :
Duas Hercias, unam ad tremesium et aliam ad yvernagium.
Alia ann. 1308. ibid. fol. 338. v°. col. 1 :
Derechief huit corvées de Hercier à un cheval.
Herceare, Herciare, Occare, Hercer. Concilium Rotomagense ann. 1096. apud Ordericum Vital. lib. 9. pag. 271 :
Equi arantes, et homines carrucas ducentes, et Herceatores, et equi, de quibus Herceant,... perpetua sint in pace.
Chartular. SS. Trinitat. Cadom. fol. 48 :
Et (debet) Herceare eas cum equo suo, et in quadram unam acram et Herceare eam.
W. Thorn ann. 1364 :
Herciare, sarculare, metere, etc.
Consuetudinarius Monasterii de Bello in Anglia :
Et debet invenire unum hominem cum uno equo ad Herciandum qualibet septimana ad unum diem ad utrumque semen hiemale et quadragesimale, dum aliquid fuerit ad Herciandum de terra domini, etc.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Hercer, Herchare, Eadem notione. Charta ann. 1181. ex Archivo Eccles. Dolensis :
Vidit Baldricum Archiepiscopum sedentem super campum et facientem terram arari et Hercer cum suo palefrido.
Polyptychus Fiscamnensis ann. 1235 :
Et debet dimidiam acram aratare ad hiemalia et dimidiam acram ad tremeis, et serere et Herchare de blado domini Abbatis.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Herchatura, Occatio, Gall. Hersage. Chartularium SS. Trinitatis Cadom. :
Omnes isti faciunt precarias bis in anno de aratura et Herchatura, et vadunt ad fena.