« »
 
[]« 1 lata » (par les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 5, col. 034a. http://ducange.enc.sorbonne.fr/LATA1
1. LATA, Mulcta debitori, qui statuto tempore non solvit, imposita. Domino debetur per nudam expositionem postulationis creditoris in acta publica relatam,[] hac tamen conditione ut, si actor male suam exposuerit postulationem, reus mulctam hanc possit repetere. Triplicatur, si fraudulenter a debitore debitum denegatur. Charta ann. 1296. ex Archivo S. Victoris Massil. :
Ex antiqua consuetudine in possessione erat Monasterium S. Victoris non dandi Latam pro causis quas movet, movit et moverentur coram Judicibus, quod confirmat magnificus vir R. de Baucio Miles, Dominus Podii Ricardi, Vicarius Massiliensis.
Charta ann. 1293. tom. 1. Histor. Dalphin. pag. 37. col. 1 :
Item quod dictus Raymundus et successores sui expensas et sportulas, Latas, nec aliquid aliud pro causis suis solvere minime teneantur, nec ipsi Domino Dalphino vel ejus successoribus, nec Judici nec Assessori eorum.
Alia ann. 1300. ibid. pag. 55. col. 1 :
Jurisdictio, cognitio ac definitio quæstionum hujusmodi (realium) et Latæ, ac quidquid emolumenti ex iisdem quæstionibus, vel ipsarum occasione provenerit, ad præfatos dominum Episcopum et Comitem debeant communiter pertinere.
Alia ann. 1317. ibid. pag. 61. edit. Paris. :
Cum omnibus juribus... trezenis, lesdis, Latis, sportulis, etc.
Adde aliam ann. 1338. tom. 2. edit. Genev. pag. 372. col. 2. et ibi vide pag. 374. nota h. Jacobum Morgues in Statuta Provinciæ pag. 399. et 400. Bonifacium tom. 2. Arrest. ejusd. Provinciæ part. 3. lib. 2. tit. 10. cap. 1. et 2.
P. Carpentier, 1766.
◊ Rectius definit Margaletus in Stat. Aquens. curiæ submiss. lib. 2. cap. 5. pag. 126 :
Mulcta proprie Lata est, quam ideo statim incurrit debitor cum die solutionis dicta creditori non solvit, qui perjurus esse videtur et fidem datam non præstitit ; quæ quidem mulcta, quia principi et fisco applicatur, Lata nuncupatur, quasi ad principem Lata pecunia.
A Leta forte accersendam hanc vocem opinatur Cangius. Vide in Leta. Quæ mulcta ex usu et consuetudine inducta describitur in Reg. Pergamenorum fol. 201. unde transcripta a Claperio caus. 57. qu. un. Hinc
P. Carpentier, 1766.
Latare, In registrum latarum, quod Latarium vel Laterium vocabant, inferre. Stat. curiæ submiss. lib. 1. art. 16. pag. 58. apud eumd. Margalet. :
Item quod dicti notarii... debeant fideliter Latare seu registrare clamores fiendos in camera prædicta, antequam litteræ citatoriæ expediantur.
Ibid. pag. 59 :
Ordinamus quod notarii statim lata sententia decisionem causæ in Laterio suo loco describere teneantur.
Et lib. 2. art. 4. pag. 125 :
Descripto prius in libro, quem Latarium appellant, die clamoris expositi, etc. Lattier
nuncupatur in Arest. ejusdem curiæ.
© École des chartes.