« »
 
[]« Lorica » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 5, col. 142a. http://ducange.enc.sorbonne.fr/LORICA
LORICA, Militum, quos Chevaliers dicimus, armatura, maculis ferreis contexta. Gloss. Lat. Gall. : Lorica, Haubert ; Loricatus, Vestu de Haubert. Avitus lib. 5. Poem. :
Hi Loricarum vasto sub tegmine gaudent,
Intexit creber sibimet quas circulus hærens.
Denique Guntherus lib. 2. Ligurini, ut cæteros præteream :
.... Neque casside clausus
Tempora nec chalybum munitus pectora Textu.
Vide Cluver. lib. 1. Germ. antiq. cap. 44. Maxime vero usurpatur pro ipso Milite loricato. Helmodus lib. 2. cap. 13.
Cum mille, ut aiunt, Loricis venit Aldenburg, etc.
[] Adam Bremensis in Histor. Eccl. :
Habuit etiam in comitatu suo sex millia Loricarum exceptis balistariis, etc.
Fulcherius Carnot. lib. 1. Hist. Hierosol. cap. 4 :
Tunc de exercitibus plurimis unus illic exercitus effectus est, quorum centum millia Loricis et galeis muniti erant.
Will. Tyrius lib. 16. cap. 19 :
In solo domini Imperatoris comitatu ad 70. millia fuerunt Loricatorum... in exercitu vero Dom. Regis Francorum virorum fortium Loricis utentium numerus ad 70. millia... æstimabatur.
Conradus Usp. ann. 1158 :
Imperatorem subsequuntur Henricus videlicet Dux Saxonum circa Pentecostem cum Imperatore in mille ducentis Loricis : Welfo vero circa festum S. Michaelis cum trecentis Loricatis.
Porro de loricis squamatis vide Henric. Valesium ad lib. 17. Ammiani, et Carolum de Aquino in Lexico Militari. Munit. castr. dom. reg. in Reg. 34. bis Chartoph. reg. part. 1. fol. 93. v° col. 1 :
Quædam Lorica integra et goniculares ferreæ... Tres Loricæ ad cuffas, tres sine cuffis... una Lorica sine coiffa.
Chart. Dagobert. reg. ann. 675. apud Brequin. nov. edit. num. 380 :
Prædicti liberales nullum famulatum domino illius loci vel regi exhibeant, nisi ex eis beneficia habeant, ita tamen ut unusquisque Loricatus vir 10. mansus possideat.
Fides hujus chartæ merito suspecta.
Loricati, dicti Monachi sanctioris vitæ, qui pro mortificatione, ut vocant, loricam ferream jugiter ad cutem induebant, nec pro quavis necessitate deponebant. Hos inter eminuit S. Dominicus cognomento Loricatus, a lorica ferrea quam per annos 15. ad carnem detulit, de quo Petr. Damianus in illius Vita, et in Epistolis non semel. De Loricatis istis qui plura volet, consulat Autbertum Abbatem in Vita S. Paldonis et Socior. Vitam S. Raynerii Solitarii n. 2. Stephanum Episc. Redonensem in Vita S. Guillelmi Firmati n. 21. Vitam S. Stephani Abbat. Obazin. n. 5. Vitam S. Petri Episcopi Policastrensis apud Ughellum tom. 7. Ital. Sacr. pag. 765. Hist. fundationis Ordin. Grandimontensis § 3. Vitam S. Stephani Muretensis apud Labbeum tom. 2. pag. 676. Theodoricum in Supplemento Vitæ S. Elizabet apud Lambec. lib. 2. Comment. de Bibl. Cæsarea pag. 884. etc.
Lorica. Lex Angliorum et Werinor. tit. 6. § 5 :
Ad quem hæreditas terræ pervenerit, ad illum vestis bellica, id est, Lorica, et ultio proximi, et solutio leudis debet pertinere.
Constitutio Henrici III. Imp. de Justitia Babenbergensium Militum, apud Goldastum lib. Constit. Imperal. :
Si absque liberis obierit, et uxorem prægnantem habuerit, expectetur dum pariat. Et si masculus fuerit, ille habeat beneficium patris. Si non, proximus agnatus defuncti Loricam suam, vel equum quem meliorem habuerit, domino suo offerat, et beneficium cognati sui accipiat. In expeditionem iturus ex suo sumptu ad dominum veniat : deinceps ex ejus impensa alatur. Si expeditio in Italia est, per singulas Loricas unum equum det, et tres libras.
Vide Hereotum.
Loricæ Murorum, Pavimentorum, voces Vitruvio et aliis notæ. Vetus Inscriptio :
Podium cum Lorica aditus vivos fecit.
Charta Communiæ Suessionensis :
Si mercator in istam villam ad mercatum venerit, et aliquis ei aliquid fecerit infra Loricam istius villæ, etc.
Chart. ann. 1215. in Alsat. Diplom. num. 398. tom. 1. pag. 328 :
Marcam argenti ad emendandam Loricam ejusdem villæ burgensibus [] contulerit.
Lexicon MS. Reg. :
Θωραϰεῖον, τὸ τεῖχος. Θωραϰίοις, προμαχῶσι, δρυφάϰτοις ἢ λωριϰίοις.
Loricula, περίϐολος, Munimentum quod urbium obsessores ultra jactum teli ædificant, etc. S. Hieronym. in cap. 26. Esaiæ :
Pro eo, quod nos vertimus antemurale, Symmachus firmamentum interpretatus est, ut ipsi muri munitionibus cincti sint, et vallo fossaque et aliis muris, quos in ædificatione castrorum solent Loriculas dicere.
Beda in libr. Reg. quæst. 13 :
Tabulatis vel muris, vel cancellis, cum ad tutelam viæ ponuntur, vulgus Luricularum nomen indidit.
Vide Philandrum ad lib. 7. Vitruvii cap. 1.
Lorica Galiverti Medici, Proverbium apud Ratherium Veronensem in Qualitatis conjectura pag. 207. cujus notionem nondum sum assecutus. Locum vide in Rogatarius.
Loricale, quod vulgo nostri Laubergeon vocabant. Libertates villæ de Moneto ann. 1269. apud Thomasserium in Consuetud. localib. Biturigens. cap. 65 :
Qui de mobili minus 20. librarum habebit de mobili, tenebitur habere loricam et Loricale ; et capellum ferreum, et lanceam.
Occurrit etiam in Libertatib. oppidi des Ais ann. 1301. apud eumdem cap. 71. Vide Halsberga.
Loricare, Lorica munire : θωραϰίζειν, in Glossar. Gr. Lat. Architectis est tectorio, crusta, corio inducere. Vide Scriptorem veterem de Re architectonica cap. 19. leg. 79. D. de Verb. signific. Philandrum ad Vitruvium lib. 7. cap. 1. et alios. Glossar. Lat. Gall. ex Cod. reg. 7692 : Loricare, hauberjonner, vel armer et mettre haubert.
Loricarius, Loricarum confector, θωραϰόποιος, in eodem Glossario.
Loricifer, θωραϰοφόρος, ibidem.
Loricatus, Luricatus. Donatio facta Ecclesiæ Cornutianæ edita a Suarezio :
Item alium holosericum Luricatum.
Infra :
Vela Loricata melinoporphyra uncinata duo.
Loricus, pro Lorica, in Charta Hucberti Militis de Salmuro Castro, Roberto Rege regnante, apud Labbeum tom. 2. Miscellan. pag. 554 :
Fuit etiam unus Loricus in pretio valde bonus, et unus caballus.
Nisi legendum sit boricus, vel buricus. Vide ibi.
P. Carpentier, 1766.
Loricula. Munit. castr. dom. reg. in Reg. 34. bis Chartoph. reg. part. 1. fol. 94. r°. col. 2 :
Decem Loriculæ, quinque scuta, etc.
Vide Loricale.
P. Carpentier, 1766.
Lorica, Pars molendini. Reparat. factæ in Senescal. Carcass. :
Pro faciendo et ponendo in dicto molendino.... unam Loricam, unam goffonem, etc.
Idem forte quod infra Lorigrie vocatur :
Pro uno ferro, vocato Lorigrie de metal, super et per quem una mola dictorum molendinorum sustinetur et vertitur.