LUMINARE 1, Glossarium mediae et infimae latinitatis, Du Cange et al.

« 1 luminare » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 5, col. 152a. http://ducange.enc.sorbonne.fr/LUMINARE1

1. LUMINARE, Gall. Luminaire. Luminaria, φωταγωγοί, in Glossis Græc. Lat. Candelæ, lucernæ Ecclesiarum, in Legibus Wisigoth. lib. 12. tit. 1. § 3. in Lege Longob. lib. 3. tit. 3. § 3. Carol. M. 61. in Capit. Caroli M. lib. 5. cap. 71. l. 6. cap. 191. 194. et alibi passim. Oleum ad Luminaria concinnanda, Exodi cap. 25. et 35. Sed et nescio, an a paganis luminum et cereorum in Ecclesiis usum, ut pleraque alia, acceperint Christiani. S. Hieronym. in c. 57. Esaiæ :

Ipsaque Roma orbis domina in singulis insulis domibusque, Tutelæ simulacrum cereis venerans ac lucernis, quam ad tuitionem ædium isto appellant nomine, ut tam intrantes quam exeuntes domus suas inoliti semper commoneantur erroris.

Luminaria Arboribus Facere, vetat Carolus M. Capitul. 1. ann. 799. cap. 63. et lib. 1. Capitul. cap. 62 :

Item de arboribus, vel petris, vel fontibus, ubi aliqui stulti Luminaria vel alias observationes faciunt, omnino mandamus, ut iste pessimus usus et Deo execrabilis, ubicumque invenitur, tollatur et destruatur.

Vide Arbores sacrivi in Arbor 1.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Luminaria, Lucerna. Charta Caroli Crassi Imperat. ann. 884. apud Miræum tom. 1. pag. 650. et Tolnerum in Probat. Hist. Palat. pag. 12 :

Eo scilicet rationis tenore, ut perpetuo Monachis ibidem (in Laureshamensi monasterio) Deo famulantibus in usibus deputentur, atque indeficiens Luminaria exinde in Ecclesia, ubi præfati viri requiescunt, habeatur.

Mox dicitur Luminaria inextincta.

Luminaria, Preces lucernales, seu Lucernarium, apud Rufin. lib. 2. de Vit. Patr. num. 5. Vide Glossar. med.

Græcit. voce Λυχνιϰόν, col. 833. et Lucernarium 2.

Luminariæ, Ecclesiarum, uti vocant, fabricæ, seu Ecclesiasticorum ædituorum et matriculariorum fisci. Nam Luminiers, in Consuetud. Arvern. cap. 2. art. 7. cap. 22. art. 16. dicuntur Matricularii, Procuratores Fabricarum, Syndici : quod penes eos luminarium concinnandorum cura esset Chart. Chilper. II. ann. 716. apud Brequin. num. 495 :

Quicquid exinde forsitan fiscus noster sperare potuerat, in Luminarebus vel estipendiis pauperum ipsius monastirie ... sit concessum.

Charta vetus apud Guesnaium in Annalibus Massiliensib. pag. 335 :

Ego ... concedo Deo et Luminariæ B. Mariæ de Puilobier... quandam ferraginem meam, etc.

Tabularium Prioratus de Paredo fol. 71 :

Quidquid ipse et sui in dicta silva cum terra pertinente habebat vel habere debuerat, ad Luminariam Ecclesiæ de Paredo, pro remedio animæ suæ dedit.

Tabularium Conchensis Monasterii in Ruthenis Ch. 83 :

Dant in quolibet anno 60. solidos Ruthenenses, de quibus habeat Abbas 20. solidos, et ad Luminariam sint alii 20. etc.

Testamentum Florentii de Castellana ann. 1398. ex Schedis Præsidis de Mazaugues :

Legavit Luminariæ Ecclesiæ S. Marii de Andono solidos 40.

Hac notione Luminari etiamnum dicunt Provinciales. Statuta Ecclesiæ Biterr. ann. 1368. apud Marten. tom. 4. Anecd. col. 638. art. 65 :

Ut prophana in Ecclesiis non ponantur... archiis operis et Luminariæ et confratriæ dumtaxat exceptis.

Mox recurrit, ut et col. 799. in Statutis Eccl. Tutel. ann. 1328. in Testamento ann. 1202. apud Baluzium tom. 2. Hist. Arvern. pag. 268. etc. Nata porro vox, quod dos quæ Ecclesiæ confertur, ad usum luminarium et ministrorum facta dicatur. Vide vet. Chartam editam a Jacobo Petito post Pœnitentiale Theodori pag. 383. De usu vero primario luminarium in Ecclesiis quædam attigit idem Petitus, in Notis ad eumdem Theodorum pag. 134. Murator. Antiq. Ital. tom. 3. col. 724.