« Mathesis » (par C. , 1678), dans , et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 5, col. 305b. http://ducange.enc.sorbonne.fr/MATHESIS
MATHESIS. Ebrardus in Græcismo cap. 10 :
Joan. Sarisberiensis lib. 2. Policrat. cap. 18 :Scire facit Mathesis : sed divinare Mathesis.Datque Mathematicos comburi Theologia.
Mathesim ergo probabilem, quæ penultima brevi enuntiatur, quam et natura inducit, ratio probat, et utilitatis experientia approbat, quasi quoddam doctrinæ suæ jaciunt documentum, ut exinde opinionum suarum lubrico, quasi quadam imagine rationis, in Mathesim reprobam, quæ profertur extensa penultima, perniciosissime prolabantur.Ita μὰθεσιν et μάθησιν distinguebant Philosophi istius ævi, tametsi μάθεσιν nusquam dictum a Græcis constet. Egit contra hanc regulam Prudentius lib. 2. contra Symmachum :
Ita Sarisberiensis infra, μάθεσιν doctrinalem vocat, quæ scilicet in quatuor speciebus tota consistit, Arithmetica scilicet, Musica, Geometria et Astrologia. Papias :Quisque putat fato esse locum : sciat omniparentemEsse Deum, nulli vetitum fatalibus astris :Nec Mathesis præscripto aliquo pia vota repelli.
Matesis, sine aspiratione dicitur instrumentalis scientia, ut facere ostium quod aperiri non possit.De doctrinali Placidus Diaconus in Supplemento virorum illustrium Casin. cap. 7. apud Murator. tom. 6. col. 68 :(Mathesis)cum aspiratione doctrinalis.
Innocentius de Novaria professus monachus monasterii Florentiæ et hujus monasterii Abbas centesimus quartus, vir disertus et valde eruditus in divinis Scripturis ; verum in Philosophia et Mathesi versatissimus.Vide Quadrivium. De magica vero Mathesi, Auctor Queroli :
Mathesim et magicam sum consecutus.Vide Isidor. lib. 3. cap. 70. Luithprand. lib. 1. cap. 3. Gloss. med. Græcit. col. 851.