« »
 
[]« Mathesis » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 5, col. 305b. http://ducange.enc.sorbonne.fr/MATHESIS
MATHESIS. Ebrardus in Græcismo cap. 10 :
Scire facit Mathesis : sed divinare Mathesis.
Datque Mathematicos comburi Theologia.
Joan. Sarisberiensis lib. 2. Policrat. cap. 18 :
Mathesim ergo probabilem, quæ penultima brevi enuntiatur, quam et natura inducit, ratio probat, et utilitatis experientia approbat, quasi quoddam doctrinæ suæ jaciunt documentum, ut exinde opinionum suarum lubrico, quasi quadam imagine rationis, in Mathesim reprobam, quæ profertur extensa penultima, perniciosissime prolabantur.
Ita μὰθεσιν et μάθησιν distinguebant Philosophi istius ævi, tametsi μάθεσιν nusquam dictum a Græcis constet. Egit contra hanc regulam Prudentius lib. 2. contra Symmachum :
Quisque putat fato esse locum : sciat omniparentem
Esse Deum, nulli vetitum fatalibus astris :
Nec Mathesis præscripto aliquo pia vota repelli.
Ita Sarisberiensis infra, μάθεσιν doctrinalem vocat, quæ scilicet in quatuor speciebus tota consistit, Arithmetica scilicet, Musica, Geometria et Astrologia. Papias : Matesis, sine aspiratione dicitur instrumentalis scientia, ut facere ostium quod aperiri non possit. (Mathesis) cum aspiratione doctrinalis. De doctrinali Placidus Diaconus in Supplemento virorum illustrium Casin. cap. 7. apud [] Murator. tom. 6. col. 68 :
Innocentius de Novaria professus monachus monasterii Florentiæ et hujus monasterii Abbas centesimus quartus, vir disertus et valde eruditus in divinis Scripturis ; verum in Philosophia et Mathesi versatissimus.
Vide Quadrivium. De magica vero Mathesi, Auctor Queroli : Mathesim et magicam sum consecutus. Vide Isidor. lib. 3. cap. 70. Luithprand. lib. 1. cap. 3. Gloss. med. Græcit. col. 851.