PEDAGIUM, Glossarium mediae et infimae latinitatis, Du Cange et al.

PEDAGIUM, Pedaticum, Pediale, etc. Tributum quod penditur, exsolvitur ; ex Gallico Peage : nostris enim Paier est solvere, præstare. Auctor Breviloqui :

Pedagia dicuntur quæ dantur a transeuntibus in locum constitutum a Principe.

Charta Willelmi Ducis Aquitan. ann. 1087 :

Dono etiam omnia Pedagia mea monachis et hominibus terræ eorum, ut omnes sint liberi de Pedagiis terræ meæ in eundo.

Charta Eugenii PP. III. ann. 1148. tom. 4. Gall. Christ. inter Instr. col. 172 :

Pedagium quoque quod de carris vestris communibus sive propriis in transitu portæ Divionensis accipiebatur, omnino dimisit.

Charta ann. 1257. ex Schedis Præs. de Mazaugues :

Dominus Episcopus possit... ad sui voluntatem recipere... aquæ etiam specialiter Pedagium. Pedagium salis, ferri et piscium,

in Sententia Navarri Episc. Conseran. ann. 1208. apud Marten. tom. 7. Ampliss. Collect. col. 93. Pedagiorum exactiones, in Concilio Lateranensi III. ann. 1179. cap. 22. Innocentius III. PP. lib. 13. Epist. 95 :

Ne quid nomine Pedagii tuum monasterium a Ravennatibus extorqueret, etc.

Idem lib. 14. Epist. 39 :

Propter Pedagia, exactiones indebitas, et alias iniquitates, quas in stratis publicis et fluminibus committere non verentur.

Utuntur passim Scriptores ævi medii, atque in iis Petrus de Vineis lib. 5.

Epist. 115. Marsilius de Menandrino in Defensore pacis part. 2. cap. 4. pag. 131. Gregorius lib. 5. tit. de Verb. signific. cap. 26. Guillelmus de Podio-Laurentii cap. 48. Charta ann. 1169. in Histor. Vergiacensi pag. 140. etc.

P. Carpentier, 1766.

◊ Paiage, in Inventar. Chart. reg. ann. 1482. fol. 201 ;

Lettres de cent livres de rente, que prenoit à héritage Camus de Beauvoir sur le Paiage de Roye. Poiage

, in Reg. Cam. Comput. Paris. sign. Pater fol. 134. v°. col. 2.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Pedagium, pro qualibet præstatione. Pro Capitagio seu capitali censu occurrit in Statutis Eccles. Ambian. apud Marten. tom. 7. Ampl. Collect. col. 1233 :

Præmissæ personæ de suis rebus propriis solvere teneantur Pedagium sive testam. Pedagium sive in aqua sive in terra,

in Charta Michaelis Archiep. Arelat. ann. 1214. Paiage, eadem generali acceptione adhibet MS. :

Tant leur set chier vendre et merir

Son servise et son ostelage,

Q'ele en prent si cruel Paiage,

Qu'il leur convient leur terres vendre.

P. Carpentier, 1766.

Pedagium Judæorum nuncupatur Pedagium de Ferrieres, Dordaines et Chasteaulandon, in Charta ann. 1295. in Inventar. Chart. reg. ann. 1482. fol. 252. v°. Quod Judæis percipiendum locatum esset.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Tenere in Pedagio, Idem quod sub annuo censu, in Aresto Parlamenti ann. 1322. ex Chartular. Domus Dei Pontisar. :

In feodo et hereditatgio que dictus Symon Miles habebat et tenebat in Pedagio apud Maisons super Secanam.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Pedagium, Territorium, districtus intra quem pedagium exigitur. Tabular. S. Albini Andegavens. :

Savaricum ortolanum distrinxerunt pedagiarii Ebardus et Calvinus propter ruscam de apibus, quam portabat ad Salvum-murum, propter hoc solum quod posuit eam ad terram de collo suo intra Pedagium.

Arestum Parlamenti Candelosæ ann. 1269 :

Conquerebatur Guillelmus Morelli et Stephanus Chanarde mercatores, quod cum ipsi die Veneris ante festum B. Gervasii præteriti venirent de nundinis de Ponteferend per Soliacum eundo apud Virsionem desrobati fuerunt hora nona de iiii^xx. viii. l. 2. s. quas portabant inter villam de Monasterio et Combelay in loco de quo est facta ostensio, qui locus est infra Pedagium, vel fines Pedagii Virsionensis vel S. et in justitia D. Roberti de Sacros... petentes quod dominus Rex sibi dedi faceret damna sua. Dominus Rex volens scire in quo Pedagio hoc actum fuit et utrum ita actum fuit, fecit super hoc inquiri per V. baillivum. Qua inquesta facta et visa, qua probatum est quod ipsi mercatores desrobati fuerunt infra metas Pedagii domini Virsionensis, condemnatus fuit per Curiam idem dominus ad restituendum ipsis mercatoribus sibi ablata.

Hinc disce hujus præstationis originem et onera ; cujus reditus non viis publicis tantum, pontibus, aliisque rebus ad viatorum commodum spectantibus restaurandis insumebantur, sed iis etiam restituendis quæ intra pedagiarii domini fines, lucente sole, furto ablata fuerant. Vide Glossarium Juris Gall. v. Peage.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Pedagiariæ Viæ, Publicæ, in quibus pedagium exigitur. Charta Ludovici Comit. Blesensis ann. 1198. ex Tabul. Bonævall. :

In viis Pedagiariis extra Bonamvallem, si homines ad justitiam ecclesiæ pertinentes rixati fuissent, etc.

Vide Pedagialis.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Pedagii Domus, In qua pedagia exsolvuntur, vel inferuntur. Statuta Vercell. lib. 3. fol. 50. recto :

Idem quod notarius communis non possit facere aliquod scriptum pedagii, nisi in domo Pedagii, presente pedagerio.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Pedagii Justitia, Jus de iis, quæ ad pedagium spectant cognoscendi. Charta Hugonis Ducis Burgund. ann. 1171. tom. 4. Gall. Christ. inter Instr. col. 91 :

Sunt itaque prædicti in revelatione scilicet et in Septembri, emancipati et liberi ab omni justitia mea, excepto pedagio et justitia Pedagii.

Paagium, pro Peagium. Matth. Paris ann. 1256 :

Telonium, quod vulgariter dicitur Paagium.

Adde pag. 515. Charta ann. 1260. tom. 2. Hist. Eccl. Meldens. pag. 165 :

Et novem libras in Paagio de S. Patusio in Purificatione B. M. Virginis.

Occurrit pluries in Cod. MS. redituum Episcopat. Autissiodor. ann. circ. 1290. Paiage, eadem notione, usurpat le Roman de la Rose MS. :

Car gi passai tous li premiers,

N'encor n'ere pas coustumiers

Li lieus de recevoir Paiage.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Pedadges. Charta ann. 1070. Marcæ Hispan. col. 1160 :

Sunt namque prædicta omnia, civitates, comitatus,... alii honores et dignitates,... telonea, leddes, Pedadges, etc.

Pedagicum, in Epist. 116. ex Sugerianis, et apud Doubletum pag. 861 :

De Pedagico, quod in strata colligitur.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Pedatia, in Actis S. Gregorii VII. PP. tom. 6. Maii pag. 148 :

Et a transeuntibus de novo Pedatiam jugiter extorquebat.

Pedaticum. Charta Willelmi Ducis Aquitanorum apud Beslium pag. 280 :

Statuimus ut malæ adinventiones quas... in nostro Comitatu exercuerunt, funditus aboleantur, hoc est omne Pedaticum de asinis nullatenus recipiatur, etc.

In Historia Episcopor. Lodovensium pag. 96 :

Telonea, Pedatica, Judæi, quintale, montationes, etc.

Charta Conradi II. Imper. ann. 1147. tom. 1. Hist. Dalphin. pag. 89 :

Concedimus justitias, monetam, Pedaticum, utraque strata telluris et fluminis Durantiæ.

Alia ann. 1164. ex Schedis V. Cl. Lancelot :

In Pedatico quod per aquam accipitur, duæ partes erunt meæ, tertia illorum

(monachorum.) Adde Chartam ineditam Alfonsi Reg. Aragon. ann. 1184. Gall. Christ. tom. 1. inter Instr. pag. 67. et Probat. tom. 2. novæ Hist. Occitan. col. 603. 604.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Pediaticum, in Charta Ricardi Norman. Ducis ex Tabular. Montis S. Michaelis fol. 98 :

Dedi et nundinas duas et pedagium, aliter Pediaticum.

Pediale, Idem quod Pedaticum. Charta Ludovici VI. Regis Franc. ann. 1130. in Tabulario Cluniacensi Thuani, et in Biblioth. Cluniac. pag. 1392 :

Concedimus ut nullus Cluniacensium fratrum tribuat amplius Pediale apud Monasteriolum, neque aliquam consuetudinem, quæ ad regale pertineat ministerium.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Pedida, Pedidum, Eadem notione. Vetus Charta apud Anton. Brandaon. lib. 12. Monarch. Lusitan. cap. 11 :

Nec dent Pedidam, nec collectam ad Regem, nec dent portagem per totum Portugale.

Charta Aldefonsi Regis æra 1230. apud Stephanot. tom. 4. Fragm. Hist. MSS. pag. 288 :

Et sint illi decem Excusati ab omni pecto,... Pedido, facendera... et ab omni regia exactione semper liberi.

Vide Plecta 2.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Podidum, Eodem significatu, nisi

Pedidum legendum sit, in Charta Aldefonsi Reg. ann. 1181. in Hist. Tutel. Baluzii col. 494 :

Concedo prædictas villas,... nullo mihi jure penitus in eis retento,... nec calumpnia, nec Podido, nec foro aliquo, nec aliqua penitus regali exactione, etc.

Pesagium, pro Peagium. Epist. 378. ex Francicis quæ habentur tom. 4. Hist. Francor. :

Dicens et promittens mihi in bona fide, ut quicquid de Pesagiis possit acquirere, inde debitum argentum solveret. Insuper ipse Vicecomes voluit et mecum concordavit, ut nostri homines cum suis hominibus Pesagia servarent, ne aliqua fraus de Pesagiis mihi fieret. Sed recepta sunt Pesagia, et ego argentum ab illo postulo, et ille indignatur solvere mihi, etc. Pesatge,

et Pezage, in Usaticis MSS. Montispessulani art. 97 :

Le sentier de Monpeslier non pren Pesatge, en tota la terra.

Eadem Latine scripta ibi habent,

Non accipit pedaticum

. Cap. 23 :

Trossels ny fardels que en Monpeslier non son vendut, non donnon ni fan negun usagge, ny Pesagge.

Ubi Lat.

Trosselli neque fardelli qui in Montepessulano non venduntur, non donant neque faciunt aliquod usaticum, neque teloneum

. Adde Bromptonum pag. 1456.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Pesaticum, Eadem notione, in Charta ann. 1197. apud Stephanot. tom. 1. Antiquit. Bened. Occitan. MSS. pag. 474 :

Ipse Salomon usque modo exigebat... nomine guisatici et Pesatici in trocellis, carguis, balis, saumatis ac oneribus quarumlibet rerum eorum per castrum de Felgariis transeuntium, etc.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Pessaticum, Passaticum, Eodem significatu, in Charta ann. 1156. inter Probat. tom. 2. novæ Hist. Occitan. col. 555 :

Ego Raymundus Comes Tolosæ... dono cum hac carta Abbati Francarumvallium et ibidem monachis habitantibus ut numquam amplius dent usaticum aliquod, vel Passaticum in tota terra mea... Hoc donum sic intelligatur, quod numquam fratres prædictæ domus de aliquibus rebus suis dabunt usaticum aliquod nec Pessaticum per terram, nec per aquam in omni potestate mea.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Pidagium, pro Pedagium, in Charta Philippi Flandr. Comit. ann. 1176. apud Miræum tom. 1. pag. 713 :

Vinagium et Pidagium de omni vino, quod fratres ducunt ad ecclesiam, ad opus suum, per transitus nostros libere transire, et nihil omnino a ductoribus vini exigere.

Pedagiaria, in Monasteriis, dicitur Balia, seu Præpositura, vel officium, cui competit pedagia, quæ ad Monasterium pertinent, recipere, apud Innocentium III. PP. lib. 13. Epist. 55. In Consuetudine Turon. art. 86. Peagerie, sumitur pro loco ubi et ratione cujus Pedagium præstatur.

Pedagiator, Exactor pedagiorum. Tabularium Carnotensis Ecclesiæ Ch. 72 :

Jurabit autem Pedagiator, sicut molendinarius, quotiescunque mutabitur, quod nullum scienter accusabit injuste.

Consuetud. Lugdun. ann. 1206. apud Menester. Hist. Lugdun. pag. 96 :

Si quis extraneus vel civis civitatem de nocte exierit non oblato pedagio Pedagiatori vel nuntio suo, etc.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Paagerius, Eadem notione, in Cod. MS. redituum Episcopat. Autiss. ann. circ. 1290 :

Piper debet paagium. Equus aut mulus 11. den. asinus 1. den... Paagerius tenet ad equos aut troussellos ad libitum.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Pedagerius, in Charta ann. 1342. tom. 2. Hist. Dalphin. pag. 442 :

Archam Dalphinalem dicti pedagii fregistis,... et Pedagerium Dalphinalem vulneravistis.

Adde Statuta Vercell. lib. 3. fol. 50.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Pedagiarius, Idem. Charta Henrici Trecens. Comit. ann. 1161. tom. 2. Hist. Eccl. Meldens. pag. 50 :

Quos videlicet lx. solidos Pedagiarius meus Resbacencis tempore nundinarum Barri thesaurario ecclesiæ annuatim dabit.

Charta Hugonis Ducis Burgund. apud Perardum pag. 335 :

Si quis pedagium vel ventas extra villam Divionensem absque assensu Pedagiarii vel ventarii portaverit lxv. sol. persolvet.

Alia ann. 1177. inter Privileg. Equit. S. Johan. Jerosol. pag. 30 :

Nullum publicanis nostris vel Pedagiariis donent usaticum.

Charta Isnardi de Antravenis ann. 1283. inedita :

Pedagiarii locorum ipsorum contra conventiones hujusmodi venientes, etc.

Adde Ordinat. Reg. Franc. tom. 1. pag. 401. et tom. 2. pag. 542. Macerias Insulæ-Barbaræ tom. 1. pag. 143. etc.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Pedigiarius, in Charta Philippi Pulcri ann. 1293. apud Marten. tom. 1. Anecdot. col. 1255 :

Pedigiarii tamen S. Quintini eumdem Comitem in possessione hujusmodi minus juste turbantes, vina quæ pro usu dicti hospitii ad partes suas transvehi faciebat et gentes ejus arestari fecerunt.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Pedagiare, Pedagium exigere. Guido in Vita Innocentii IV. PP. apud Murator. tom. 3. pag. 591 :

S. Ludovicus... venit Lugdunum, ubi Innocentius Papa cum sua tunc curia morabatur, recedensque de Lugduno, dum iter aggressus fuisset, castrum, quod dicitur Reca supra Rodanum, obsedit, quod Rogerius de Cloregio dominus castri Pedagiari fecerat peregrinos cunctos, qui ibant in subsidium Terræ sanctæ.

Charta Franchisiarum urbis Lugdun. ann. 1320. apud Menester. Hist. Lugdun. pag. 95 :

Item de vino vinearum suarum cives Lugduni Pedagiari non possunt, nec de vino quod expendunt in hospitiis suis.

Vide Pasquerium.