« Portulaticum » (par C. , 1678), dans , et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 6, col. 427b. http://ducange.enc.sorbonne.fr/PORTULATICUM
PORTULATICUM, Tributum quod præstatur pro navibus in portubus consistentibus. Charta ann. 1231.
apud Ughellum tom. 7. Ital. Sacr. pag. 665 :
Causaque vertitur... super plateatico seu Portulatico, quod dictus Episcopus per se ac per suos portulanos exigit a deferentibus victualia, etc.Idem videtur quod
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Portenaticum, in Charta Anselmi Archiep. Mediol. ann. 1100. apud Puricellum in Basil. Ambros.
pag. 519 : Coloneum(l. teloneum)quod vulgo turadia dicitur, sive Portenaticum, etc.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Portonagium, Eodem significatu. Charta Raimundi Comit. Tolos. ann. 1222 : Concedimus et donamus irrevocabiliter præfato hospitali(S. Ægidii)ut liceat fratribus ibidem morantibus per omnes partes nostro dominio et jurisdictioni subditas, sive per terram, sive per aquam remota omni inquietatione et sine aliquo contradictu et sine aliqua petitione, vel exactione, ut pote pedagii, tolonei, Portonagii, leudæ vel usatici..... res suas libere ubique deferre.
Portonaticum, in Charta Berengarii et Adalberti Regum Italiæ ann. 952 :
Videlicet Portonaticum, palificaturam, teloneum, ripaticum, navium ligaturam.Charta Ottonis Imper. ann. 981 :
Per hoc nostrum perdonamus præceptum ut nullus eorum... in aliquo loco donet Portonaticum, aut ripaticum, etc.Eadem leguntur in Charta Conradi II. Imper. ann. 1027. apud Illustr. Fontaninum in Antiq. Hortæ pag. 388. et alibi passim.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Portuagium, Eadem notione, in Charta ann. 1222. inter Privil. Equit. S. Johan. Hieros. pag.
31.les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Portunaticum. Charta Friderici II. Imper. ann. 1220. apud Ughellum tom. 2. pag. 23 :
Portum Laveratici cum Portunatico, etc.