PROPRIETATES, Glossarium mediae et infimae latinitatis, Du Cange et al.

PROPRIETATES, Alodia, patrimonia, bona quæ ex successione parentum alicui obveniunt. Speculum Saxonicum lib. 1. art. 8. § 1 :

Proprietas et proprium appellatur possessio seu fundus, qui a nullo recipitur in feudum vel hæreditatem, sed per successionem devolvitur ad hæredes, absque aliquo tributo successoris.

Germ. Egen. Annales Francor. Bertiniani

ann. 858 :

Ibique distribuens invitatoribus suis Comitatus, Monasteria, villas regias, atque Proprietates, ad Attiniacum Palatium revertitur.

Annales Franc. Metenses ann. 887 :

In Monasterio quod in Proprietate sua construxerat, Deo famulatura recessit.

Capitulare 4. incerti anni cap. 7 :

De liberorum hominum possibilitate, ut juxta qualitatem Proprietatis exercitare debeant.

Edictum Pistense cap. 18 :

In fiscum nostrum, vel in quamcumque immunitatem, aut alicujus potentis potestatem vel Proprietatem confugerit, etc.

Rabanus ad Otgarium :

Proprietas dominicalis, quæ domino Imperatori ex paterna successione hereditario jure pervenit.

Ditmarus lib. 1 :

Et huic quantum ad victus et sui vestitus necessaria suppetebat ex sua Proprietate, etc.

Bercarius Presbyter in Hist. Episcopor. Virdunensium num. 8 :

Suam Proprietatem, id est Theologium Monasterium sanctæ Mariæ in Virduno....... tradidit.

Tabularium Brivatense ch. 351 :

De rebus Proprietatis meæ, quæ mihi legitimo ordine per originem parentorum meorum evenerunt.

Vide Hieronymi Bignonii notas ad Marculfum et infra Proprium.

P. Carpentier, 1766.

◊ Chartul. prior. Neronis-villæ. :

Cætera quæ sibi in Proprietate erant : ita dico in Proprietate, quod in hoc dono ejus vel in alia terra ei pertinenti, non rex vel aliqua persona posset aliquid adclamare.

Inquisit. ann. 1268. ex schedis Pr. de Mazaugues :

Dixerunt quod fuerat facta (dicta clapeira) ad significandum ad quem locum protendebatur Proprietas et pastura d'Aurella, et Proprietas et pastura civitatis Arelatis.

Propriété, eodem intellectu, in Lit. remiss. ann. 1472. ex Reg. 195. Chartoph. reg. ch. 702 :

A l'occasion de ce que Guillaume Reignet .... prenoit des paulx et cloison en une troyne ou Propriété, appartenant au suppliant ou aux siens, etc.

Proprietates, dictæ res immobiles, quas quis comparat. Comparare proprietates, in Lege Longob. lib. 3. tit. 1. § 19. et 20. Capitul. libr. 3. cap. 19. et 20. Ubi proprietas, mox alodus dicitur. Proprietatem adquirere, in Chron. Laurish. pag. 68. Testam. Hadoindi Ep. Cenom. :

Villam Proprietatis meæ Iscomodiacum,... quam data pecunia de Auserena et genitrice sua comparavi, etc.

Capitul. Caroli Calvi ann. 865. tit. 37. § 4 :

Ut nullus infidelium nostrorum, qui liberi homines sunt, in nostro regno immorari vel Proprietatem habere permittatur, nisi fidelitatem nobis promiserit.

Chron. Farf. apud Murator. tom. 2. part. 2. col. 480 :

Item præfatus abbas dom. Johannes acquisivit in hoc monasterio a Theodino Comite filio Berardi Comitis, quasdam res sive Proprietates, quas emerat a Sebaldo in territorio Amiterno.

Hac notione occurrit, in Capitulari 5. ann. 806. cap. 7. 8. lib. 3. Capitul. cap. 19. 20. in Lege Longob. lib. 3. cap. 4. Carol. M. 119 ? et in Chartis Abb. Bellil. quas profert Dominicus de Prærog. Allod. cap. 13. num. 3. Ita ut proprietates dicantur res dominicæ ac propriæ, respectu earum quæ in Beneficium tenebantur. Charta ann. 1067. ex Tabular. Major. Monast. :

Exampliationes bosci de Boeria quæ erant meæ Propriæ.

Tabularium Brivat. ch. 333 :

Cedo..... aliquid de rebus Proprietatis meæ quæ mihi per conquestum evenerunt.

Et ch. 335 :

De rebus Proprietatis nostræ quæ ex attractu nobis obvenerunt.

Hincmarus Remensis in Epist. ad Carolum Regem :

Quia ipsi vestri homines et Proprietatem et beneficium in vestro regno et in mea parochia habent.

Tradit. Fuldenses lib. 3. trad. 30 :

Cum alia quæ sibi vel Proprietatis jure, vel beneficiali lege undecumque contigerant filiæ suæ, etc.

Ubi Proprietates opponuntur beneficiis quæ ad vitam possidebantur. Vide Walafrid. Strabum de Vita Othmari cap. 1. et Proprium.

Proprietates habere dicuntur Monachi, qui contra præscriptum regulæ Monasticæ peculia habent. Vide Eckehardum juniorem de Casib. S. Galli cap. 11. pag. 87. Atque hi Proprietarii dicuntur, ut supra monuimus. Statuta Ord. Cartusiensis ann. 1368. 2. part. cap. 5. § 5 :

Cum detestandum sit omnibus religiosis Proprietatis vitium, etc.

P. Carpentier, 1766.

◊ Qui tanquam propria possident ; non qui iis tantum, sub abbatis tamen, quemadmodum filii sub patris auctoritate, utuntur. Et quidem ita interpretandum esse paupertatis votum, quod monachi possessionibus ditissimi emittunt, ut rerum proprietatem, non earum moderatum usum ejurare intelligantur, haud obscure efficitur ex Reg. visit. Odon. archiep. Rotomag. Cod. reg. 1245. fol. 87. r° :

Visitavimus apud S. Amandum.... Faciunt tria vota, scilicet obedientiam, abrenunciationem Proprietatis, castitatem. Injunximus abbatissæ quod in professione earum nihil aliud eis permittat vovere.

Quod si vero paupertatis vocem adhibet in formula votorum ibid. fol. 90. r°. ne errandi locum præbeat, hanc continuo interpretatur sic :

Injunximus priorissæ (S. Albini) quod quando moniales devenirent ad decimum quartum annum, faceret eis vovere tria vota, scilicet obedientiæ, castitatis, paupertatis, scilicet vivere sine Proprio.

Eamdem formulam habemus ex professione Jauserannæ de Medullione ann. 1223. in Hist. Ms. S. Andr. Avenion. fol. 45. r°. edita tom. 7. Spicil. pag. 264. sed mutila :

Ego Jauseranna prædicta professionem emitto, et me imperio et mandato dom. Bermundi abbatis et ejus successoribus subjicio, et in manu Calverii de mandato ipsius dom. abbatis me absque Proprio vivere promitto, etc.

Recentioris ætatis hujusce moris exemplum profert Conc. Rem. ann. 1408. apud Marten. tom. 7. Ampl. Collect. col. 420. num. 53 :

Amplius si in parochia sunt domus religiosorum vel hospitalia, fiet inquisitio secundum status eorumdem, ut quomodo servant vota, specialiter continentiæ et paupertatis sine Appropriatione.

Eorum saltem temporum hanc fuisse disciplinam, hæc argumento sunt, ut et facultas succedendi in possessiones parentum et testamenta de rebus suis abbatibus, abbatissisve concessa, quamvis non secus ac cæteri monachi paupertatis voto adstringerentur. Vide infra Successio 2. et Testamentum 1.

Proprietas Maris. Epistola Alexandri III. PP. apud Gariellum in Episcopis Magalonensibus pag. 145 :

Guillelmus de Montepessulano sua nobis conquestione monstravit, quod dilecti filii nostri Consules et populus Genuensis Proprietatem in mari quærentes, portum ejus frequenter invadunt, consumunt naves incendio, et peregrinos et mercatores suis rebus per violentiam spoliant, etc.

Alia ejusdem Pontificis Epistola ad eosdem Genuenses, ibid. pag. 157 :

Quia non decet vos ejusmodi Proprietates in mari requirere, quas paganos etiam non legimus requisiisse.

Vide Petrum Baptistam Burgum lib. 2. de Dominio Genuensis

Reipublicæ in mari Ligustico cap. 12. 13.

Proprietas, Officium proprium alicujus sancti. Usus antiqui Ordin. Cisterciensis cap. 6 :

Vel propter commemorationem alicujus Sancti qui Proprietatem habet, in graduali persolvi non potuerunt.

Adde cap. 34. et Institut. Capituli gener. ejusdem Ordin. cap. 27. Ordinarius MS. Ecclesiæ Rotomagensis :

Notavimus in præcedenti Opusculo festivitates Sanctorum, et Proprietates eorum quæ eveniunt ab Adventu Domini, etc.

Vetus Cerem. MS. B. M. Deauratæ Tolos. :

Item lectiones dicuntur ad utrumque festum non habentem Proprietatem.

Ita usurpant Statuta antiqua Ordin. Cartusiensis cap. 6. § 41. Huc spectant, quæ habentur in lib. 2. Sacram. Ecclesiæ Rom. cap. 30 :

In Natali S. Petri Proprie 3. Kalend. Julii.

Et cap. 32 :

In Nativitate S. Pauli Proprie, 3. Kalen. Julii.

Quia eodem die utriusque Sancti Festum celebratur : officia vero disjunguntur, sicque uterque habet Proprietates suas.