REGESTUM, Glossarium mediae et infimae latinitatis, Du Cange et al.

REGESTUM, Liber in quem regeruntur commentarii quivis, vel Epistolæ Summorum Pontificum. Gloss. Lat. MS. reg. : Regestum, relatum. Iso Magister in Glossis : Regestum vocatur liber continens memorias aliorum librorum, et epistolas in unum collectas : et dicitur Regestum quasi iterum gestum. Joannes Scotus registron dicebat. Glossæ Basilic. : Κήνσον, ϰαὶ ῥεγέσταν, τὴν ἀπογραφὴν τῶν ἀρχαίων ἄντὶ τοῦ ὑπογραφέως. Regesta scribarum, apud Vopiscum in Probo. Theodosius Imper. in Præfat. Codicis sui :

Quæ in Regestis diversorum officiorum relata sunt.

Pluries occurrit in hoc Codice, ut et in alio Justiniani. Constitutio Honorii 19. in Appendice Codicis Theodos. sic clauditur :

Regestum Ravenna xv. kl. Febr. Honorio Aug. xi. et Constantio iii. Coss.

Ita Edicta Principum in Curiis supremis Regesta ssu Registrata dicimus. Vide Cujacium lib. 15. Observat. cap. 17. Petrum Fabrum ad lib. 92. de Regulis Juris, Jacob. Gothofredum ad leg. 14. Cod. Th. de Indulgent. debitor. etc. (11, 28.) Anastasius in Nicolao I. PP. :

Sicut in Epistolis, quas iidem Legati in Sardiniam deportaverunt, Regesto ipsius Præsulis continetur insertis.

Richer. in Præfat. Histor. :

Cum res multo ante gestas divæ memoriæ Hincmarus..... suis annalibus copiosissime annexuit. Tantoque superiora lector ea inveniet, quanto a nostri opusculi exordio, per ejus Rejesta sese attolet.

Vacce in Histor. Ducum Normanniæ MS. :

Doit l'en les vers et les Regestes,
Et les estoires lire as festes.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Regestrum, Eadem notione. Statuta Arelat. MSS. art. 95 :

De Regestro Comunis : Item, statuimus, quod Comune teneatur habere unum librum de pargameno, in quo transcribantur omnia instrumenta ad Comune pertinentia.

Passim occurrit.

Regestum, Thesaurus, fiscus, quo regeruntur pecuniæ. Prudentius lib. περὶ στεφ. in S. Romano :

Aurum Regestum nonne carni acquiritur ?

Gregorius Tur. lib. 9. Hist. cap. 9 :

Tanta in illius thesauris reperiunt, quanta nec in ipso ærarii publici Regesto poterant inveniri.

Cap. 10 :

Multitudo autem auri, argentique, ac diversarum specierum in ejus Regestis reperta est.

Eadem notione usurpat cap. 34. et lib. 10. cap. 19. ut et Flodoardus lib. 2. Hist. Remensis cap. 2.

Regestorium, Idem quod Regestum, Thesaurus. Gregorius Tur. lib. 6. cap. 11 :

Domos Ecclesiæ adprehendunt, ministeria describunt, regestoria reserant, promptuaria expoliant.

Regestorium cordis implevit, in Appon. Comm. in Cant. Cant. apud Maium in Spicilegio tom. 5. pag. 81.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Regestoriolum, Regesturiolum, Parvum regestum, arcula, capsa. Testamentum Bertichramni Episcopi Cenoman. :

Omnia vero quæ de proprietate seu ex militia in Regesturiolo meo post meum obitum inventa fuerint, etc.

Et alibi :

de reliquo vero argentulo quodcumque post diem obitus mei in Regesturiolo meo inventum fuerit, etc.

Ita Mabillonius tom. 3. Analect. pag. 130. pro quo Bollandistæ legunt Regestoriolo tom. 1. SS. Junii pag. 722.

Registoria, Officium apud Sanctimoniales, cui Regesti, seu thesauri Monastici cura commissa est. S. Cæsarius Arelat. in Reg. ad Virgin. cap. 26 :

In uno tamen loco sub communi custode quod habueritis reponite, et claves de arcellis, vel pressoriolis vestris Registoria teneat.

Registrum, pro Regestum. Ugutio : Registrum, quidam liber de regimine Ecclesiæ, scilicet ex cujus dictis Ecclesia regitur. Papias : Registrum, liber qui rerum gestarum memoriam continet, unde dicitur, quasi rei gestæ statio. al. statutio, ut etiam legit Johannes de Janua. Prudentius lib. περὶ στεφ. in S. Romano :

Hic in Registris est liber cœlestibus,
Monimenta servans laudis indelibilis.

Ita etiam in scriptis codd. Vopisci legi monet Casaubonus, ubi editi habent, ex regestis scribarum. Vetus Inscriptio Epistolarum Gregorii I. PP. :

Incipiunt Epistolæ ex Registro S. Gregorii Papæ.

Ildefonsus Toletanus de Gregorio M. :

Has itaque (Epistolas) uno volumine arctans, in libros xii. distinxit, et Registrum nominandum esse decrevit.

Petrus Diaconus de Viris Illustr. Casin. cap. 45 :

Factus dehinc S. R. E. Cancellarius descripsit Registrum Paschalis Papæ 11. Registrum serviciorumque liber,

in Diplomate ann. 1326. apud Ludewig. tom. 6. Reliq. MSS. pag. 515. Occurrit passim. Sed et Registrum promptuarii dixit Gregorius Turon. de Vitis Patrum cap. 9. initio,

quomodo Regestum pro fisco usurpasse diximus. Sexta Synodus act. 12 :

Δέον ἀχθήναι πρὸς ἡμᾶς τὰ ῥέγιστρα ϰαὶ δογματιϰὰ συντάγματα, etc.

Infra : ῥέγιστρον διαφόρων ἐπιστολῶν, quam vocem vetus interpres per Regestum vertit.

P. Carpentier, 1766.

◊ Leo Urbevet. in Chron. pontif. apud Lamium in Delic. erudit. pag. 104. ubi de Greg. M. :

Registrum pastorale et dialogum et multa alia bona fecit.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Register, Eodem significatu, Gallice Regître. Statuta Monasterii S. Claudii pag. 64 :

Ordinamus per præfatum sacristam fieri de eisdem facere recognitiones et Registros, nominando et exprimendo super quibus et quibus causis debentur (annuaria servitia.)

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Registra, fem. gen. Index MS. Beneficiorum Eccl. Constant. fol. 44 :

Fuit antiquitus taxata ad centum solidos prout antiqua apparet Registra.

P. Carpentier, 1766.

Registrum, Usus, mos, consuetudo, nostris quoque Registre. Lit. Phil. VI. ann. 1339. tom. 6. Ordinat. reg. Franc. pag. 549 :

Cum itaque nobis fuerit expositum,... quod plura gravamina.... inferebantur frequenter eisdem contra Registrum Normanniæ et contra franchisias, libertates et usus laudabiles observatos in dicta patria ab antiquo, etc. Registrum prædictum, usus laudabiles et consuetudines suas antiquas.... concedimus.

Aliæ ann. 1372. tom. 5. earumd. Ordinat. pag. 527 :

Et gardez les Registres, bons usaiges et coustumes anciens.

Stat. ann. 1404. in Reg. 160. Chartoph. reg. ch. 32 :

Suppliant que sur ledit mestier nous vousissons faire ordonnances et Registres convenables et raisonnables.... Par maniere de ordonnance et Registre.

P. Carpentier, 1766.

◊ Pro Convicium hæc eadem vox occurrit in Lit. remiss. ann. 1398. ex Reg. 153. ch. 137 :

Cuides tu avoir cinquante solz de ta jument, très-ors filz de p. mesel pourri et plusieurs autres Registres, injures et villenies.

Registrum, Corda in libro ad inveniendum lectionem, ut ait Metulinus ad illud Ebrardi Betun. in Græcismo cap. 12 :

Esse librum librique ducem dic esse Registrum.

P. Carpentier, 1766.

Registra Campanarum, Earum funes. Mirac. S. Auct. tom. 4. Aug. pag. 51. col. 1 :

Cum autem Registra campanarum impetuose attrectant, æramenta quidem de more permoventur, etc.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Registrum, vel Regestum, vox apud Typographos alias in usu, de qua hæc habet Mich. Maittaire in Annal. Typographicis pag. 265 :

Bibliopegis plurimum proderat Registrum aut Regestum, quod etiam series chartarum, et alicubi speculum, Græce Ἰθυτής vocabatur. Illud in libri fine omnes suo ordine, quæ signaturis serviebant, litteras, una cum initialibus priorum aliquot in unaquaque signatura foliorum vocibus, collectas exhibebat. Quoniam vero id sæpe in grandioribus voluminibus adeo excrescebat,

ut plures paginas occuparet, visum est in compendium redigere. Registri nullus hodie usus est, ex quo ad faciliorem librorum compactionem appositi sunt numeri arithmetici in superioribus paginarum oris, additæ in imis oris literæ, quas signaturas vocant, cum voce sequentem paginam indicante, vulgo Reclame. Vide Andream Chevillier de Origine Typographiæ pag. 39.

P. Carpentier, 1766.

Registralis Pecunia, Quæ collectori tributorum pro scriptione solvitur, apud Anonym. in Epist. de Miseria curatorum.

Registraré, in Registrum et acta referre,

passim. Thwroczius in Bela Cæco cap. 64 :

Irruit omnis populus super illos Barones quorum consilio Rex obcæcatus fuerat, et quosdam ex ipsis ligaverunt, quosdam vero detruncaverunt, sexaginta autem et octo prophanos ibidem crudeliter occiderunt : et omnes successores eorum tam viri quam mulieres eodem die sunt Registrati.

Scilicet tanquam infamati in posterum. Historia Episcoporum Autissiod. apud Labbeum tom. 1. Bibl. MS. pag. 507 :

Vetustissima laudabilisque consuetudo Ecclesiæ Autiss. hactenus habuit a primo ipsius Pontifice, videlicet B. Peregrino, in posterum, gesta notabilia Pontificum singulorum sedis ejusdem, post ipsorum cujuslibet obitum scribi et Registrari in libro ad hoc....... ordinato.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Regestrare, Eadem notione. Processus de Vita S. Thomæ Aquin. tom. 1. Martii pag. 686 :

Ut prædictas litteras..... Regestrare et fideliter scribere deberemus.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Regestratio, In acta relatio. Statuta Avenion. lib. 1. rubr. 41. art. 2 :

Teneaturque impetrans facere Regestrari salvum conductum in regestro datarii legationis, et si Regestratio facta non fuerit, salvus conductus impetranti non suffragabitur.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Registratio, Eadem notione, in Litteris ann. 1284. apud Rymer. tom. 2. pag. 287. in Statutis Vercell. lib. 1. fol. 43. v°. et alibi.

Registrarii, Qui scripturas, aut contractus in acta publica referunt, in Provinciali Eccles. Cantuariens. lib. 3. tit. 4. Leges Alfonsinæ part. 3. tit. 19. leg. 8 :

Registradores son dichos otros escrivanos que ha en casa del Rey que son puestos para escrevir cartas en libros, que han nombre Registros, etc.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Registrator, Scriba, Notarius, qui in acta refert, in Edicto Caroli Pulchri Franc. Regis ann. 1325. tom. 2. Ordinat. Reg. pag. 4. Litteræ Johannis itidem Franc. Regis ann. 1361. tom. 3. earumd. Ordinat. pag. 483 :

Registratores seu Greferii Partamenti super premissis, una cum dictis gentibus, de suis vadiis et palliis assignentur et solvantur, etc.

Statuta Eccles. Meld. ann. 1365. tom. 2. Hist. ejusd. Eccl. pag. 507 :

Et si registra non habeat Curatus aut Rector, quicumque sit, ei præfigatur terminus intra quem a Registratore curiæ copiam habeat registri manu ejus registratoris signatam.

Eadem habentur in Statutis Eccl. Nannet. eod. anno, tom. 4. Anecd. Marten. col. 928. Concil. Dertusanum ann. 1429. tom. 3. Concil. Hispan. pag. 650 :

Ego Antonius de Campis literarum apostolicarum abbreviator, scriptor et Registrator publicus, apostolica et imperiali auctoritate notarius.

Vide Notarii Abbatum.

P. Carpentier, 1766.

◊ Nostris Régistreur. Hujus officii elogium ita perstringitur in Privil. curiæ Rem. MSS. fol. 8. r° :

Registri autem officium odibile est ultra modum, super omnia etiam servilia opera ponderosum ; et qui ipsum exercet satis habet hujusmodi in colo : asinus enim est curiæ, et talis debet esse quod patienter sustinere valeat clamores, noisias, jurgia, minas, rixas, convicia, etc.

Reg. A. 2. Cam. Comput. Paris. ad ann. 1321. fol. 41. r° :

A mestre Jehan, dit Maubourt, de Limoges est outroié l'office de estre cartulaire et Régistreur des emolumens des draps de la cité d'Albigois.