« »
 
[]« Runcinus » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 7, col. 240a. http://ducange.enc.sorbonne.fr/RUNCINUS
RUNCINUS, Equus minor, gregarius, nostris Roncin, Roucin vel Roussin, Cambro-Britannis Rhwnsi. Chaucerus Anglus Poeta :
He rode upon a Rowncy as he could.
Quidam vocem ab Teutonico Ross, equus, deducunt, non improbabili conjectura. Vide Graff. Thesaur. Ling. Franc. tom. 4. col. 1179. voce Hros. Murator. Ant. Ital. med. ævi tom. 2. col. 1282. voce Ronzino. Nam nostri olim Rous, pro Roncin, dicebant.  :
Hue s'en retorne sor le Rous Arabi.
Alibi :
Es un message sor un Roux Arabi.
Rursum :
Bien fu armé sor le Rox Arabi.
Idem Poeta :
Et Richard sor le Rox Arabi.
Alii a Theutonico Ruyn, et Ruynen, Castrare, runcinos dictos volunt, quasi runcini fuerint cantherii. Domesdei, in Monastico Anglic. tom. 3. pag. 306 :
Novem averii, 2. Runcini, 27. porci, 100. oves, etc.
Occurrit ibi pluries. Petrus Cluniac. lib. 1. de Miraculis cap. 6 :
Ad quod ille respondit, Runcinus ille, ille certe, ille mihi intolerabilis est.
Willelm. Brito lib. 12. Philippid. pag. 242 :
Illi præda placet dextrarius Ardinis, illi
Runcinus caput ignoto dat fune ligandum.
Rigordus ann. 1214 :
Velit, nolit, compellunt illum ascendre in Runcinum.
Willel. de Podio-Laurentii cap. 25 :
Nec in equis velocibus, sed Roncinis cum uno calcari equitando, etc.
Runcinus trotans, in Nota ann. 6. Rich. I. in Abbrev. Placit. pag. 5. Warr. rot. 1. Adde Statuta antiqua Ord. Cartusiensis 2. part. cap. 19. § 16. 17. S. Bernardum in Vita S. Malachiæ cap. 20. Matthæum Paris in Vitis Abbatum S. Albini pag. 116. Statuta Placentiæ fol. 2. verso, Statuta Montis regalis pag. 46. Joh. Demussis Chronicon[] Placent. apud Murator. tom. 16. col. 581. Thomam Madox Formul. Anglic. pag. 423. Acta SS. Junii tom. 4. pag. 262. quibus in locis Roncinus et Runcinus indiscriminatim legitur ut et alibi passim. Roncinus vero proprie scutiferorum erat, ut Palafridus Militum, ut observare est ex Stabilimentis S. Ludovici lib. 1. cap. 54. Brunetus Latinus in Thesauro MS. part. 1. pag. 155 :
Il i a chevaus de plusieurs manieres, à ce que li uns sont Destrier grant pour le combat : li autre sont Palefroi pour chevaucher à l'aise de son cors, li autres sont Roucis pour sommes porter, etc.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Hæc quidem vulgaris vocis Runcini notio ; interdum tamen accipitur pro equo nobili ad usum militarem, quod optime advertit Alexander Tassonus Annot. sopra la Crusca. Boccac. Theseid. lib. 6 :
Costui montato sopra un grand Ronzone,
Del seme di Nettuno procreato,
Venne ad Atene, e incontro gli si feo
Con festa assai l'amico suo Teseo.
Et iterum :
Erano audaci, e pieni di fierezza
D'intorno à lui, che sopra un gran Ronzone
Mostrava, e chiaro assai, la sua adornezza.
Hæc post Carolum de Aquino in Lexico Mil.
Rocinus. Charta Aldegastri, filii Sylonis Regis Ovetensis ann. 781. apud Sandovallium :
Et duas equas, et duo Rocino, et una mula, et tres asinos, etc.
Rossinus, apud Gariellum in Episcopis Magalon. pag. 221. et in sententia Navarri Episc. Conseran. ann. 1208. apud Marten. tom. 7. Ampliss. Collect. col. 95.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Roncenus, Eadem notione, Nicolao de Jamsilla de Gestis Friderici II. Imp. apud Murator. tom. 8. col. 514. et in Statutis Montis-regalis pag. 268.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Ronzenus, in Statutis Narniensibus, inter Acta SS. Maii tom. 1. pag. 396.
Ronchinus, apud Lambertum Ardensem pag. 158. et Petrum de Vineis lib. 5. Ep. 70. Charta ann. 1295. tom. 1. Chartularii S. Vandregesili pag. 251 :
Sachent tous presens et à venir, que comme je fusse tenu à hommes religieux monseignor l'Abbé et le Convent de S. Vandrille en un service de Ronchi à faire chacun an, pour les fiés et pour les terres, que je tiens, etc.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Ronsinus, in Statutis Arelat. MSS. art. 37. in Charta ann. 1380. ex Archivo S. Victoris Massil. et alibi passim.
Ronzinus, in Bulla Alexandri III. PP. apud Franciscum Mariam in Mathildi lib. 3. pag. 122. ex Italico Ronzino. Occurrit rursus in Statutis Vercell. fol. 160. v°. apud Muratorium tom. 12. col. 1036. tom. 16. col. 321. etc.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Ronssinus, in Curia generali Catalaniæ ann. 1359 :
Equam, quam ille, cujus fuerit, calcari fecerit per equum aut Ronssinum non posse pro debito, vel alia causa, pignorari seu recipi.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Roucinus, in Statutis Humberti Bellijoci ann. 1233. apud Acherium tom. 9. pag. 185. in Charta ann. 1218. e Chartulario S. Martini Pontisar.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Roussinus, in Testamento ann. 1397. apud Marten. tom. 1. Anecd. col. 1633.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Roncina, Roncena, Equa, femina runcini. Literæ Humberti Dalphini apud D. Secousse tom. 3. Ordinat. Reg. pag. 280. num. 32 :
Videlicet a quolibet tenente boves aratorios, roncinos et Roncinas, vel asinos vel asinas, mulos et equos, etc.
[] Occurrit rursus in Charta ann. 1302. tom. 2. Hist. Dalphin. pag. 98. col. 2. et in Statutis Montis-Regalis pag. 46. sed pag. 268. habetur Roncena.
P. Carpentier, 1766.
Runcinulus, dimin. a Runcinus, Equus minor. Acta S. Adr. tom. 3. Sept. pag. 237. col. 1 :
Postridie excitatus cum Runcinulo suo, super quem sanctum deferebat, in urbem rediit.