« »
 
[]« 3 saccus » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 7, col. 253a. http://ducange.enc.sorbonne.fr/SACCUS3
3. SACCUS, inter vestes regias recensetur in Ordine ad consecrandum Regem Franciæ :
Item caligis sericis et jacinthinis intextis per totum liliis aureis et tunica ejusdem coloris et operis, in modum tunicalis, quo induuntur Subdiacom ad Missam, nec non et Sacco prorsus ejusdem coloris et operis, qui est factus in modum cappæ sericæ absque caperone.
Ubi Renatus Benedictus vertit, un sac, ou manteau, etc.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Saccus eo loci idem quod nostris olim Sercot, ut perspicuum fit ex vernacula Ordinat. eadem de re in Cod. MS. Sangerman. fol. 15 :
Item les chauces de soie de couleur de violete broudées ou tissuës de flour de Lys d'or, et la cote de celle couleur et de cet euvre meismes faite en manere de tunique dont les soudiacres sont vestus à la Messe, et ovecques ce le Sercot qui doit estre du tout en tout de celle meismes couleur et de celle meismes euvre, et si est fait à bien près en manere d'une chappe de soie sans chaperon.
Σάϰϰον etiam seu Saccum induebant Imperatores Constantinopolitani, ut est apud Codinum de Offic. cap. 6. n. 35 :
Ὅτε γοῦν ὁ βασιλεὺς τὸ στέμμα φορεῖ, ἕτερόν τε ἔνδυμα οὐ φορεῖ, εἰ μὴ τὸν σάϰϰον ϰαί τὸ διάδημα.
Ubi Goarus :
Talaris tunica ex villoso serico totum corpus obtegens, nullisque sinuum undis circa illud ludens, aut mota, verum nonnihil angusta, liberos, ut videtur, incessus non permittens, ac denique Sacci figuram referens, Saccus est.
Quibus verbis innuit, eas vestes, quibus Theodorus Lascaris, Michael Palæologus, aliique Imperatores vulgo effinguntur in edit. Nicephori Gregoræ Wolphiana, Willharduini edit. Lugdun. Rhamnusii Hist. CP. et alibi passim. Vide Gloss. med. Græcit. col. 1323. in Σάϰϰος.
Fuit etiam Saccus apud Græcos vestis Patriarcharum, vel Episcoporum de qua Phranzes lib. 3. cap. 23. Hist. Polit. pag. 20. et alii a Meursio laudati Scriptores. Hæc vestis tanti apud Græcos æstimatur, ut singulis annis ter tantum a majoribus Episcopis deferri licitum sit, et ideo purpureum esse non possit. Vide Gloss. mediæ Græc. in Σάϰϰος, et Marcam de Concor. sac. et imp. pag. 808.
Saccus vulgo inter Monachicas vestes recensetur, diciturque fuisse sordidum quoddam amiculum, quod cæteris vestimentis superaddebatur : in quo a cilicio differebat, seu tunica, e pilis caprinis texta, quæ carni nudæ adhærebat. Saccinea tunica, apud S. Hieronymum in Vita S. Hilarionis cap. 38. Alibi Saccum vocat S. Augustin. in Psal. 29. enarrat. 2 :
Saccus de capris conficitur et hœdis.
Basilius M. Ep. 120. apud Hoeschelium ad Vitam S. Antonii :
Σάϰϰῳ δὲ τραχεῖ τὸ σῶμά σου δίανύττων, ϰαὶ ζὼνῃ σϰληρᾷ τὴν ὀσφῦν σου παρασφίγγων, ϰαρτεριϰῶς τα ὀστᾶ σου διέθλιϐες.
Gregorius Decapolita de Miracul. S. Gregorii num. 47. de Saraceno, qui Monachum induerat :
Καὶ ἐξεδύθη τὰ τῆς βασιλείας χρύσεα ἱμάτια, ϰαὶ ἐνεδύθη τινὰ πενιχρὸν σάϰϰον τρίχινον, etc.
Et n. 49 :
Ἐνδεδυμένος τὰ δυσώδη τρίχινα, etc.
Vide Socratem lib. 7. cap. 22.
Cingulum sacceum,
apud S. Hieronym. Epist. 22. cap. 12. ex eodem panno, quo sacci fiebant. Vide Gloss. med. Græcit. in Σάϰϰος.
Saccus, pro eo lecti instrumento, quod Paillasse vocamus. Regula Ordinis Canonicorum S. Marci de Mantua in Regesto Alexandri IV. PP. anni 7. Epist. 24. ex Bibl. Regia :
Sufficiat autem cuilibet unus Saccus et unum capitale de plumis, quod duorum pedum longitudinem [] non excedat.
Charta ann. 1267. in Chartul. Domus Dei Pontisar. :
Debet unum sextarium avenæ,.... et culcitram et Saccum et duas corvatas in anno.
Vide Fisco.