SCABINI, Glossarium mediae et infimae latinitatis, Du Cange et al.

SCABINI, Scabinii, Scabinei, etc. Sic olim dicti judicum Assessores, atque adeo Comitum, qui vices judicum obibant. Capitulare 2. ann. 805. cap. 6 :

De clamatoribus vel causidicis qui nec judicium Scabiniorum acquiescere nec blasphemare volunt, etc.

Capitulare 2. ann. 813. cap. 13 :

Postquam Scabini eum (latronem) dijudicaverint, non est licentia Comitis vel Vicarii ei vitam concedere.

Leg. Longob. lib. 2. tit. 52. § 7. Carol. M. 69. :

Exceptis illis Scabinis qui cum judicibus residere debent.

Capitula Caroli M. lib. 4. cap. 5 :

Comes.... ibi secum suos Scabineos habeant.

Charta Ludovici Pii in Chronico S. Vincentii de Vulturno pag. 687 :

Quæ in præsentia Supponi Comitis, ac Benedicti, Hilpiani et Ansfredi Castaldorum cæterorumque Scabinorum.... acta fuerant.

Vetus Notitia in Chronico Besuensi pag. 504 :

Ante illustrem virum Hildegardum Comitem, seu judices, quos Scabineos vocant, et quamplures personas qui cum eo aderant in Montiniaco villa, in mallo publico, ad multorum causas audiendas, etc.

Speculum Saxonicum lib. 1. art. 62. § 10 :

In omnibus locis est judicium, in quibus judex sententialiter, hoc est, per sententias Scabinorum judicabit.

Adde lib. 2. art. 12. § 2. lib. 3. art. 26. § 2. art. 29. § 1. 2. et Wichbild. Magdeburg. art. 33. Germ. Scepen et Scependare man.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

◊ Inter Scabinos cooptari nusquam poterant qui semel ad mortem fuerant judicati, ut legitur in lib. 6. Capitul. cap. 295 :

In testimonium vero non suscipiatur (qui judicatus fuerit ad mortem) nec inter Scabinos legem judicando locum teneat.

◊ Scabinos judiciis interfuisse, litesque dijudicasse, passim alibi legimus, in Lege Longobard. lib. 1. tit. 35. § 1. 2. lib. 2. tit. 40. § 1. 3. 5. tit. 42. tit. 52. § 7. Carol. M. 45. 46. Lothar. I. 12. 48. 50. Carol. M. 49. 51. 116. 69. in Capitular. Caroli M. lib. 2. cap. 28. lib. 3. cap. 31. 40. 48. lib. 6. cap. 207. 212. in Edicto Pistensi Caroli C. cap. 6. in Chronico S. Vincentii de Vulturno pag. 691. in Chronico Besuensi pag. 505. S. Benigni pag. 414. in Tradit. Fuldensib. cap. 98. apud Perardum in Burgundicis pag. 36. Meibomium in Notis ad Witikindum pag. 63. Goldastum in Chartis Alaman. cap. 99. Hemereum in Augusta Viromand. pag. 121. etc. Unde Judices vel Scabini non semel vocantur ab Hariulfo in Mirac. S. Richarii sæc. 5. Bened.

pag. 568. et 569.

Scabini seu Judicatores

, in Charta Guidonis Comit. Flandr. ann. 1270.

◊ Hos porro in mallis publicis septem fere semper fuisse judicum Assessores docent Capitularia Caroli M. lib. 3. cap. 40 :

Ut nullus ad placitum banniatur, nisi qui causam suam quærit, aut si alter ei quærere debet ; exceptis Scabineis septem, qui ad omnia placita præesse debent.

Adde Legem Longob. lib. 2. tit. 42. § 2. Car. M. 116. Capitul. 1. ad Legem Salic. § 17. et Hincmarum Opusc. 15. § 14. Interdum ad duodenarium numerum, si tanti essent, esse jubebantur : sin autem, de melioribus hominibus Comitatus supplebatur numerus duodenarius, ut est in Capitulari 2. Ludovici Pii ann. 819. cap. 2. Atque hi eligebantur et ab officio removebantur a Missis dominicis, populi interveniente consensu, ut est apud eumd. Hincmarum, in Capitul. Caroli M. lib. 3. cap. 33. in Addit. 4. Lud. Pii cap. 73. 75. et in Capitul. Caroli C. tit. 39. cap. 9. 10. Unde patet Scabinos ex ipsis civitatibus ac Provinciis, in quas mittebantur Comites ac Missi, delectos : ideoque judices proprios appellari, quod cives et incolæ eos sibi in judices eligerent. In Charta Balduini Comitis Flandriæ ann. 1119. in Tabular. S. Bertini :

Insuper etiam pro quiete et pace Ecclesiæ judices proprios, quos vulgo Scabinos vocant Abbas ibidem habebit.

P. Carpentier, 1766.

◊ Quæ ultima Muratorium fugerant, cum tom. 1. Antiq. Ital. med. ævi col. 496. et 499. contra Cangium monendum censuit, quasi illud ab illo prætermissum esset,

Scabinos fuisse magistratum peculiarem cujuscumque civitatis ; ad quorum electionem universi etiam populi consensus exigebatur.

◊ Scabinos etiamnum, judices urbanos, seu ædilitios, appellamus, Gallice Eschevins. Thomas Walsinghamus ann. 1296 : Majores Flandriæ, qui Scabini dicuntur in villis. Cujus quidem vocis etymon a Theutonico arcessunt viri docti, ex Glossario Theotisco Lipsii : Scepeno, judex. Hodie inquit idem Lipsius : Scepenen, Scabini dicuntur. Kilianus :

Schepen, Judex, Senator, Decurio, Juratus, vulgo Scabinus.

Amerbachius a Schaffer, Scaffen, vel Scaper, Germanico deducit. Ii in plerisque civitatibus inquilini ac cives esse jubentur, et ex utroque parente civibus editi, quod Chenutius observavit in Antiquitat. Bituricensib. pag. 128. 129. Ita tradit Ælianus lib. 6. Var. cap. 10. Periclem legem tulisse, ut nemo ad Reipublicæ administrationem accederet, nisi qui utroque parente ἀστοῖς natus esset. Vide Brummeri Dissertationem de Scabinis. Grimm. Antiq. Juris German. pag. 775. Haltaus. Glossar. German. voce Schœpffen col. 1643. et Frey-Schœpffen col. 511.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

◊ Scabini interdum cum Juratis confunduntur, interdum ab iis distinguntur : cum Juratis promiscue accipiuntur in Litteris Alaidis Comit. Burgundiæ ann. 1227. inter Ordinat. Reg. Franc. tom. 4. pag. 386. ubi iidem Scabini, Jurati et Electi nuncupantur. Scabinos a Juratis secernit Philippus Augustus in Charta Communiæ Peron. ann. 1209 :

In communia Peronensi singulis annis in nativitate S. Joannis Bapt. instituentur novi Major, Jurati et Scabini hoc modo : Duodecim majoriæ ministrorum de propriis ministris super sacramentum suum eligent xxiv. homines de probioribus et magis legitimis, scilicet de singulis majoriis duos ; illi autem xxiv. similiter super sacramentum suum eligent x. Juratos de probioribus et magis legitimis hominibus villæ, neque aliquis illorum xxiv. in illo anno poterit esse Major vel Juratus, nec electores Juratorum in anno proxime sequenti esse poterunt, prædicti vero decem Jurati electi super sacramentum suum eligent alios decem de probioribus et magis legitimis hominibus villæ ; illi vero xx. eodem modo eligent alios decem ; de illis autem xxx. Juratis electis ipsi super sacramentum suum eligent unum in Majorem et septem in Scabinos.... Veteres autem Major et Jurati et Scabini illis qui de novo sibi substituentur reddent rationem et computum de talliis villæ et negotiis illius anni.

Eadem habentur in Charta Caroli V. Reg. Franc. ann. 1368. qua prædictam Philippi Aug. Chartam confirmat. Vide in Juratus.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Scabinalis, Ad Scabinos spectans. Litteræ Scabinales, quæ a Scabinis ceu judicibus conceduntur. Charta ann. 1376. apud Knippenberg. Hist. Eccles. Geldr. pag. 104 :

Acta fuerunt hæc..... præsentibus discretis viris Joanne de Wessem judice, Gerardo Beke et Gerardo de Tegelen Scabinis in Ruremunda testibus ad præmissa vocatis specialiter et rogatis, qui super prædictis litteras suas concesserunt Scabinales. Maison Scabinale,

in Stylo Leod. cap. 1. art. 7.

Scavini, in veteri Judicato ann. 840. apud Sammarth. in Massiliensib. Episcopis. Chron. Novalic. apud Murator. tom. 2. part. 2. col. 721 :

Cum quibus etiam interfuerunt multi judices et Scavini cum Sculdaxibus.

Adde Chartam ann. 844. et aliam ann. 1030. ex Tabular. S. Victoris Massil.

Scabiones. Constitut. Leduini Abbat. S. Vedasti Atrebat. ann. circ. 1020. apud Marten. tom. 1. Ampliss. Collect. col. 381 :

In hoc itaque generali placito præsidente abbate seu præposito, circumsedentibus etiam Scabionibus, etc.

Occurrit præterea in Charta Udonis Episc. Tullens. inter Probat. Histor. ejusd. Eccl. pag. 79. et in Charta Adalberonis III. Episc. Metensis anno 1056. apud Meurissium pag. 363. forte pro

Scabiniones, ut præfert Charta ann. 966. apud Calmet. inter Probat. tom. 1. Hist. Lothar. col. 379. Ita etiam Charta Stephani Episcopi ejusdem Ecclesiæ ann. 1126. pag. 403. et alia Haimonis Episcopi Virdun. ann. 1023. in Tabulario S. Vitoni. Charta Henrici Episcopi Tullensis ann. 1163. apud Steph. Baluz. in Append. ad Capitul. Reg. Franc. n. 158 :

Præter ministeriales scilicet Villicum, Decanum, Scabinionem, et famulos Ecclesiæ feodatos, etc.

Hanc denique cum aliis subscribit Richardus Scabinio, qui, ut videtur, hanc dignitatem ex feudo obtinebat.

Scaviones. Charta Henrici Imp. ann. 1065. pro Monasterio S. Maximini Trevir. :

Servitia quæ in quibusdam Curtibus Advocatis tribuuntur cum Villicis et Scavionibus accipere et non amittere debent vel vendere, quia ad hoc eis donantur, ut quidquid Abbati vel familiæ adversitatis contigerit, quantocius studeant corrigere.

Eadem habet Charta alia Henrici V. Imp. ann. 1112. pro eodem Monasterio, apud Nicolaum Zyllesium.

Scapiones, in Charta Henrici Imp. ann. 1004. in Metropoli Salisburgensi tom. 2. pag. 22 :

Ut nullus Dux, Marchio, Comes, Vicecomes, Schuldesio, Scapio, seu aliqua magna vel parva persona, etc.

Eschivini, in Charta Communiæ Rotomagi et Falesiæ post Ordericum Vitalem pag. 1066.

Scabini Palatii, qui judiciis Comitis Palatii intererant, et cum eo judicabant. Chronicon S. Vincentii de Vulturno lib. 2 :

Ille vero (Hludovicus Pius Imp.) misericordia motus, Adraldo Vicecomiti Palatii jussit, ut resideret in judicio cum Agelmundo et Petro Scabinis Palatii, et ipsius Abbatis postulationem adimplerent.

Charta Caroli Simplicis apud Miræum in Notitia Eccles. Belgii pag. 87. et in Donationib. Belgicis lib. 2. cap. 18 :

Judicio Scabinorum Palatii nostri, etc.

Scabinagium, Collegium Scabinorum : item eorumdem officium et dignitas : Eschevinage, in Consuet. Remensi art. 178. 373. Bononiensi art. 99. Insulensi, Peronensi, et aliis. Charta Ferrandi et Joannæ Comitum Flandriæ, apud Buzelinum lib. 3. cap. 16 :

Nos dilectis et burgensibus nostris de Duaco concessimus Scabinagium de anno in annum perpetuo habendum, etc.

Consuetud. Furnenses MSS. ex Tabular. Audomar. :

Ordinatum est in primis quod qui scabini erunt, erunt et coratores, et illos jam instituit Comes et usque ad voluntatem suam fecit eos jurare Scabinagium et coram.

Adde Chartam Margaretæ Flandr. Comit. ann. 1272. apud Miræum tom. 2. pag. 1240.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Scabinatus, Eodem significatu. Charta Balduini Comit. Flandr. ann. 1200. apud Miræum tom. 1. pag. 292. col. 2 :

Et notandum quod hereditas in eleemosynam data post annum transactum, debet ad Scabinatum reverti.

Bulla Innocentii IV. PP. ann. 1245. apud Marten. tom. 1. Ampl. Collect. col. 1287 :

Contulit etiam præfato monasterio Scabinatum in terra ipsius monasterii in præfatæ civitatis suburbiis.

Adde eumd. Marten. tom. 1. Anecd. col. 1592. Calmet. tom. 2. Hist. Lothar. inter Probat. col. 380. Baluz. tom. 2. Hist. Arvern. pag. 148. etc.

Scabinium, Eadem notione. Ægidius de Roya ann. 1450 :

Mandavit quod non renovaretur Scabinium Scabinorum nisi de mandato speciali ejus.

P. Carpentier, 1766.

Scabinagium, Scabinium, Domus publica, ubi conveniunt Scabini. Comput. ann. 1450. ex Tabul. S. Vulfr. Abbavil. :

Item pro duobus broutariis, qui a rivagio usque ad magnum Scabinagium ad ponderationem, et a dicto Scabinagio usque adgrangiam capituli broutaverunt, etc.

Charta Math. comit. Pontiv. ann. 1241. in Lib. 1. nig. ejusd. eccl. fol. 6. v° :

Terra inter murum et aquam, ubi est gardignium Scabinii.

P. Carpentier, 1766.

Scabinagium, Territorium, pagus, Scabinorum districtus. Charta ann. 1355. in Reg. 84. Chartoph. reg. ch. 459 :

Cum Laurentius de Hollandia habeat in Scabinagio de Marleain, in baillivia Tournacensi, duos bonnerios, Gallice deux bonniers,.... quos a nobis sine feodo et justitia ac sine servitio qualicumque, excepto Scabinagio duntaxat, tenet. Eschevinage,

eodem sensu, in Lit. ann. 1370. tom. 5. Ordinat. reg. Franc. pag. 375. art. 5 :

Lesdiz eschevins auront la congnoissance, jugement et exécution de tous meubles et héritaiges gissans en leur Eschevinages.

Vide supra Eschevinagium.

P. Carpentier, 1766.

Scabinaticum, Officium scabini. Charta Nic. abb. ann. 1196. ex Tabul. S. Joan. Laudun. :

Scabinos autem septem in præsenti faciemus, quorum uno mortuo, alii remanentes bona fide utiliorem eligent et monacho atque majori nostro dicent ; qui electus, si Scabinaticum recipere noluerit, etc.

P. Carpentier, 1766.

Scabinus, idem qui Procurator, qui alterius vice res gerit. Lit. remiss. ann.

1397. in Reg. 152. Chartoph. reg. ch. 205 :

Guillaume sire de Warigny chevalier prest à aler outre mer,.... ordonna Girard le Doux son Eschevin et gouverneur de toutes ses besongnes en laditte ville.

Chartul. Thenol. ex Cod. reg. 5649. fol. 64. r° :

Quant on vent aucunes des terres, on doit faire maieur par l'acort des parçonniers, et cis maire puet faire Eschevins des treffonciers.

P. Carpentier, 1766.

Scabini Synodales, Eadem forsan acceptione, in Stat. synod. eccl. Tornac. ann. 1481. pag. 110. art. 19 :

Item excommunicatos nuntiari mandamus omnes et singulos, qui decanos impediunt ne libere teneant suas synodos, et ob hoc testes seu Scabinos synodales male tractant.