Scriptores Regii, Iidem Notarii interdum nuncupati : cujus nomenclaturæ mentio primum nobis occurrit in Charta homagii ab Humberto de Chintriaco præstiti Abbatiæ Trenorchiensi 18. Junii ann. 1401 :

Personaliter constitutus nobilis vir Humbertus de Chintriaco coram me Notario publico Regis nostri Scriptore, etc. V.

Scribæ.

Scriptores præterea dicti in Monasteriis, qui in Scriptorio, cella ita nuncupata, de qua mox, librorum scriptioni operam dabant. Monachorum enim alii, cum eorum nemo esset, qui non re aliqua occuparetur, manuum operibus, officinarum monasticarum alii muniis, alii denique librorum scriptioni vacabant, certo numero ad id delecti ab Abbate, tum ut libros Ecclesiasticos, quo eorum esset semper copia, tum alios, qui ad literarum humaniorum et Ecclesiasticarum studia necessarii essent, describerent. Quin etiam ea monachorum occupatio operibus manuum accensebatur. Auctor Vitæ S. Nicolai Studitæ pag. 901 :

Ἀλλ᾽ ἦν ταῖς χερσὶ ϰοπιῶν, ϰαὶ δέλτους ἄριστα συρμεογράφων, εἰ ϰαὶ τις ἄλλος.

Ubi Combefisius vocem συρμεογραφεῖν, esse longo literarum ductu, seu litteris uncialibus scribere observat. Quid si σημειογραφῶν legatur, ut sit notis scribere ? Vide Glossar. med. Græcit. voce Σύρμα col. 1491. Χρυσογράφοι col. 1768. Καλλιγράφος col. 552. Ethelwlfus de Abbatibus Lindisfarnensibus cap. 8 :

Comptis qui potuit notis ornare libellos.

Vita S. Baboleni n. 2. edit. Petri Chiffletii :

Dehinc orationi adjungebatur lectio, atque sanctarum Scripturarum meditatio : postremo vero scribendi exercitatio. Sunt nempe adhuc penes nos plura volumina, quæ ipsius manu dicuntur fuisse descripta.

Gregor. Turonensis in Vita S. Aridii pag. 200 :

Numquam otio indulsit, quo non aut lectionem, aut opus Christi perficeret, aut certe manibus aliquid ageret, aut denique sacros Codices scriberet.

Liber Ordinis S. Victoris Parisiensis MS. cap. 19 :

Quicunque de fratribus intra claustrum Scriptores sunt, quibus officium scribendi ab Abbate injunctum est, omnibus iis Armarius providere debet, quid scribant, et quæ ad scribendum necessaria sunt, præbere, nec quisquam eorum aliud scribere, quam ille præceperit, etc.

Ex quibus verbis satis intelligitur Scriptores non excepisse quæ scribebant ab ore dictantis, quod quidam volunt. Infra :

Loca etiam determinata ad ejusmodi opus seorsum a Conventu, tamen intra claustrum præparanda sunt, ubi sine perturbatione et strepitu Scriptores operi suo quietius intendere possint. Ibi autem sedentes et operantes, silentium diligenter servare debent, nec extra quoquam otiose vagari. Nemo ad eos intrare debet, excepto Abbate, et Priore, et Subpriore, et Armario, etc.

Guigo Prior Cartusiensis de Quadripartito excercitio cellæ cap. 36. ait scriptionem peculiare fuisse Cartusiensium inclusorum institutum :

Hoc autem esse debet specialiter opus tuum,.... libris scribendis operam diligenter impendas. Hoc siquidem speciale esse debet opus Cartusiensium inclusorum.

Et alio loco :

Porro si ita providerit Prior, unum est, cui in operatione specialiter intendere debes, ut videlicet et scribere discas, si tamen addiscere potes, et si potes, et scis, ut scribas. Hoc quodammodo opus, opus immortale est : opus, si dicere licet, non transiens, sed manens : opus itaque, ut sic dicamus, et non opus : opus denique, quod inter omnia alia opera magis decet viros religiosos literatos.

Statuta Guigonis II. Prioris Cartusiæ cap. 28. § 4 :

Omnes pene, quos suscipimus, si fieri potest, scribere docemus........ Libros quippe tanquam sempiternum animarum nostrarum cibum cautissime custodiri, et studiose volumus fieri, ut quod ore non possumus, Dei verbum manibus prædicemus. Quod enim libros scribimus, tot nobis veritatis præcones facere videmur, sperantes a Domino mercedem pro omnibus, qui per eos, vel ab errore correcti fuerint, vel in Catholica veritate profecerint, etc.

Quo spectant ista Hieronymi ad Rusticum Monachum de forma vivendi :

Texantur et lina capiendis piscibus, scribantur libri, ut et manus operetur cibum, et animus lectione saturetur.

Vide Statuta Præmonstrat. distinct. 1. cap. 8. Ad id officii adhibitos potissimum pueros et novitios Monachos testatur Sulpitius Severus in Vita S. Martini cap. 7 :

Ars ibi, exceptis Scriptoribus, nulla habebatur, (in Cœnobio scilicet S. Martini,) cui tamen operi minor ætas deputabatur.

Capitul. Aquisgranense ann. 789. cap. 70. et lib. 1. Capitul. cap. 72. al. 68 :

Et pueros vestros non sinite eos legendo vel scribendo corrumpere.

Ordericus Vitalis lib. 3. pag. 485 :

Ipse propriis manibus scriptoria pueris et indoctis fabricabat, operisque modum.... ab eis quotidie exigebat.

Herimannus de Restaurat. S. Martini Tornacensis cap. 79 :

Scriptorum quoque copiam a Domino sibi datam exultabat, ita ut si claustrum, ingredereris, videres plerumque 12. Monachos juvenes in cathedris sedentes, et super tabulas diligenter et artificiose, et cum silentio scribentes.

Verum in libris Ecclesiasticis describendis adhibendos perfectæ ætatis homines statuit laudatum Capitulare Aquisgranense ann. 789. cap. 70. Vide Præfationem nostram.