« »
 
[]« 4 speculator » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 7, col. 550a. http://ducange.enc.sorbonne.fr/SPECULATOR4
4. SPECULATOR, Carnifex, tortor. Glossæ Antiquæ MSS. : Speculator, carnifex. Glossæ Lat. Gr. : Speculator, ἐπόπτης, ϰατάσϰοπος, δήμιος. Mox : Speculatus, ϰατάσϰοπος, ϰαὶ ὁ ἀποϰεφαλίζων. Ubi forte etiam legendum Speculator. Lexicon Gr. MS. Reg. Cod. 2062. Σπεϰουλάτωρ, ὁ δήμιος. Firmicus lib. 8. cap. 26 :
Speculatores faciet, qui nudato gladio hominum amputant cervices.
Vita Bacchi junioris Martyris, edita a Combefisio pag. 114 :
Αὐστηρότερόν τε τὸν σπεϰουλάτορα ὑποϐλεψάμενος, ἔφη, Τέμνε τριϰατάρατε, etc.
Cur autem ita Speculatores dicti sunt carnifices, multis disquirit Salmasius ad Spartianum. Adde præterea Cujacium lib. 6. Observat. cap. 33. Meursium in σπεϰουλάτωρ, et Jacobum Gothofredum ad legem 16. Codicis Theodosiani de Cohortalibus. Forcellinum in Spiculator. Vide Speculatio.