« »
 
[]« Subregulus » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 7, col. 636a. http://ducange.enc.sorbonne.fr/SUBREGULUS
SUBREGULUS, Princeps Regali ferme potestate. Ammianus lib. 17. de Zizai Regali Pannonum :
Duxerat potior cum cæteris Sarmatis etiam Rumonem, et Zinafrum, et Fragiledum Subregulos, plurimosque optimates, etc.
Adde pag. 107. Witikindus lib. 2. de Gestis Saxonum :
Timensque sibi vicinum Subregulum, eo quod paruisset imperiis Saxonum, indixit ei bellum.
Subreguli præterea appellabantur Majores-domus sub prima Regum Francicorum stirpe, quod rerum summa penes eos esset. Vita S. Arnulfi Episcopi Metensis cap. 4. de Gundulfo Majore Palatii :
Gundulfo Subregulo, seu etiam Rectori Palatii, vel Consiliario Regis exercitandus in bonis articulis traditur.
Ursinus in Vita S. Leodegarii cap. 8. de Ebroïno :
Et cum Major-domus effectus esset, cogitare cœpit de ultione inimicorum, qui eum noluerant habere Subregulum.
Gesta Francorum cap. 11 :
Wiomadum amicum Childerici Subregulum ab Egidio iterum Franci instituerunt.
Fridegodus in Vita S. Audoëni Rotomag. Archiep. :
Res Palatii administrante Waratone Subregulo.
Sic Carolum Martellum Majoremdomus Regiæ Francorum compellat Gregorius III. PP. in Epist. 5. et 6 :
Domino excellentissimo filio Carolo Subregulo, Gregorius Papa.
In 7.
Principem Francorum
, vocat : Gregorius II. Ducem, Epist. 2.
Patricium
, Epist. 8. in Tabular. S. Cornelii Compend. in Charta Ludovici Regis, Filii Caroli Simplicis de Hugone Duce Francorum,
qui est in omnibus regni nostri Secundus a nobis
. Ita apud Anglos Æthelstanus Dux Orientalium Anglorum, propter summam, quam sub Æthelstano Rege potentiam obtinuit, Half-king, id est Semirex, appellatus fuit. Vetus Scheda ex Lelandi Collectaneis, apud Will. Dugdalum in Antiquitatib. Warwicensib. pag. 514 :
Cum maxime florerem in diebus Æthelredi Regis Merciorum, cœpi eum benigne precari, ut mihi concedere dignaretur antiquum Cœnobium, quod Flandenburg nuncupatur, quod sibi evenit ex hæreditate suæ uxoris, quæ fuit Ostrithis vocata : satis ille libenti animo, quod poscebam, concessit. Hoc Cœnobium postea dedi Æthelardo Subregulo, qui erat Rex illius provinciæ, quæ Wicce dicitur, pro alio Cœnobio, quod Straetforde nominatur.
[] Vide Monasticum Anglic. tom. 1. pag. 231. et supra in Regales, Regulus.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Subreguli, apud Anglos etiam nuncupantur Duces, Comites, et Barones. Th. Walsinghamus pag. 103 :
Cum Edgarus Rex Angliæ, Regem Scotorum et alios Subregulos subjugasset, etc.
Eadem habet Chron. Th. Otterbourne pag. 84 :
Qui (Edgarus) Regem Scotorum Kynadum et Regem Cumbrorum Malcolmum, et Mackum Regem insularum cum aliis quinque Subregulis ad curiam suam coactos sacramento perpetuo obligavit.
Analecta Eccles. Wigorn. fol. 25 :
Rex Merciorum, cum Comite suo Subregulo, etc.
Florent. Wigorn. ad ann. 1066 :
Quo tumultu Subregulus Haraldus Godwidi Ducis filius, etc. Consul
dicitur apud Huntington. pag. 366 :
Algaro vero filio Leofrici Consulis dedit Consulatum Haraldi.
Vide Phillips. de Jur. Anglosax. not. 98. et 229.