TEXTUS 1, Glossarium mediae et infimae latinitatis, Du Cange et al.

« 1 textus » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 8, col. 091b. http://ducange.enc.sorbonne.fr/TEXTUS1

1. TEXTUS, Liber seu Codex Evangeliorum,

qui inter cimelia Ecclesiastica reponi solet, auro gemmisque ut plurimum exornatus, aureis etiam interdum characteribus exaratus. Annales Fr. Anianenses :

Dedit idem Rex serenissimus Augustus quatuor Evangeliorum librum, qui Textus dicitur, cujus postes sunt mirabili schemate compositi, ut unum electri aureolum conformet peripitisma, alterum vero eburis pulchre cælatum distinguat iconisma.

Fridegodus in Vita S. Wilfridi cap. 15 :

Codex aurato conseptus grammate scriptus,

Auctus evangelicum servans in corpore Textum.

Bulla Benedicti VIII. PP. ann. 1023. in Bullar. Casin. et Leo Ost. lib. 2. cap. 44 :

Textum Evangelii deforis quidem ex uno latere adopertum auro purissimo, et gemmis valde pretiosis ; ab intus vero uncialibus literis, atque figuris aureis mirifice decoratum.

Histor. Translat. S. Sebastiani n. 88 :

Textum deinceps sacrorum Evangeliorum, aureis characteribus exaratum, laminisque metalli ejusdem absque admixtione cujusquam materiei inclusum.

Rupertus Tuitiensis lib. 2. de Divin. Offic. cap. 23 :

Codices Evangelici auro et argento, lapidibusque pretiosis non immerito decorantur, in quibus rutilat aurum cœlestis sapientiæ, nitet argentum fidelis eloquentiæ, fulgent miraculorum pretiosi lapides, etc.

Adde Durandum lib. 3. Ration. cap. 19. n. 14. Orderic. Vital. lib. 6 :

Textum Evangeliorum auro et argento gemmisque decoravit.

Versus scripti in fronte Biblior. Bibl. Regiæ :

Quid de Evangelico Textu replicabo colendo ?

En ipsos apices gemmis circundat et auro.

Cedrenus ann. 21. Constantini M :

Ἀλλὰ ϰαὶ πτύχας Εὐαγγελίων χρυσᾶς, διὰ μαργαρίτων ϰαὶ λίθων ϰατασϰευάσας, ἐν τῇ μεγάλῃ ἐϰϰλησίᾳ προσήγαγε.

Zonaras in Justiniano :

Καὶ βιϐλοὶ τῶν θείων Εὐαγγελίων χρυσῷ περιλαμπόμεναι πάντοθεν ϰαὶ λίθων παντοίοις γένεσι ποιϰιλλόμεναι.

Ducas cap. 42 :

Εὐαγγέλια μετὰ ϰόσμου παντοίου.

Habetur apud Joan. Euchaitam pag. 21. Carmen εἰς λιτὸν εὐαγγέλιον ἐνίστορον, id est picturis adornatum. Hildebertus Episc. Cenomanensis Epist. 15 :

Ex eo quoque traxit hanc Ecclesia consuetudinem, ut Textus quidem Pontifici apertus, cæteris autem clausus ad osculandum deferatur, etc.

Vide præterea Baldricum Noviom. lib. 1. Chron. Camerac. cap. 90. Johannem Abrinc. de Offic. Eccl. pag. 66. edit. 1679. Ordinarium Rotomag. ibid. ad calcem pag. 181. Sugerium lib. de Administ. sua, cap. 20. in Ludov. VI. pag. 320. Will. Gemeticensem pag. 317. Fulcherium Carnot. lib. 1. cap. 18. Gervasium Dorobern. pag. 1584. Historiam Episc. et Comitum Engolismensium cap. 35. Monasticum Anglic. tom. 1. pag. 15. Bibliothecam Sebusianam pag. 389. etc. Librorum porro sacrorum exteros ornatus ita commendat Senator lib. de Divinis Lectionib. cap. 30 :

His etiam addimus in Codicibus cooperiendis doctos artifices, ut literarum sacrarum pulchritudinem facies desuper decore vestiret, exemplum illud dominicæ figurationis ex aliqua parte forsitan imitantes, qui eos, quos ad cœnam æstimavit invitandos, in gloria cœlestis convivii stolis nuptialibus operuit. Gemmis Codices vestiti,

apud S. Hieronym. Epist. 22. cap. 13. Vide Ethelwolfum de Abbatibus Lindisfarnensibus cap. 20. Charta Willelmi de Altaribus e Tabulario B. M. de Bono-nuncio Rotomag :

Hanc donationem meam concesserunt mater mea et Simon frater meus, et per unum Textum super altare Ecclesiæ Prati posuimus.

Vide Investitura per Textum Evangelii.

Testus, Testum. Jo. Berardi in Chronico Casauriensi lib. 3 :

Fecit et calicem aureum,....... fecit et Testum argenteum, quod expanderetur vel aperiretur super altare dominicis diebus, et in festis Sanctorum.

Acherius tom. 5. Spicil. pag. 477. edidit textum ; sed ibid. lib. 2. pag. 465. habetur :

Nec pepercit Testis aureis et argenteis, quibus texta videbantur verba Salvatoris.

Joannes Belethus cap. 115 :

Crucibus ordine collocatis, capsis, Testibus Evangelicis, phylacteriis.

Vide Ughellum tom. 7. pag. 275. Le Roman de Rou Duc de Normandie MS. :

A Roem fist mainte malice,

N'i laissa Tiexte, ne galice,

Ne croix, ne bon drap en aumaire,

Que Mauger ne fist hors traire.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Testis, pro Textus. Guidonis Disciplina Farfensis lib. 1. cap. 29 :

Testes Evangeliorum in altare omnem ponant.

Testaevangelium, unico verbo, in Charta ann. 1197. apud eumdem Ughellum tom. 7. pag. 1274.

« 2 textus » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 8, col. 092a. http://ducange.enc.sorbonne.fr/TEXTUS2

2. TEXTUS, interdum pro Regesto sumitur, maxime apud Will. Thorn. pag. 1765. 1770. et 1864. ubi mentio fit cujusdam Textus S. Adriani. Observat præterea Somnerus Regestum Roffensis Ecclesiæ, vulgo Textum Roffensem appellari.

« 3 textus » (par les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 8, col. 092a. http://ducange.enc.sorbonne.fr/TEXTUS3

3. TEXTUS, Character, nostris Texte. Processus de B. Wernhero Mart. tom. 2. Aprilis pag. 715 :

Produxerunt tres tabulas... quarum una ultra centum annorum antiqua, magni Textus, continet illius S. Wernheri primæva nonaginta miracula.

les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.

Textus Italicus, Altus, Bifractus. Vide in Scriptura.

« 4 textus » (par P. Carpentier, 1766), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 8, col. 092a. http://ducange.enc.sorbonne.fr/TEXTUS4

4. TEXTUS, Calva, Gall. Têt de la tête, crâne. Lit. remiss. ann. 1364. in Reg. 96. Chartoph. reg. ch. 184 :

Cum ense evaginato percussit et vulneravit dictum Guillelmum in capite suo uno magno ictu et letali vulnere, taliter quod aliquas pecias Textus sui capitis opportuit renovari.

Vide Testudo 1.