« Tractuatim » (par les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736), dans , et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 8, col. 145a. http://ducange.enc.sorbonne.fr/TRACTUATIM
TRACTUATIM, Idem quod Tractim, in Cantu ecclesiastico, Lente, morose. Statuta S.
Jacobi Hospitalis Paris. ann. 1388. apud Lobinell. tom. 3. Hist. Paris. pag. 339. n.
vii :
Præcepimus quod omnes psalmodiantes in dicta Ecclesia psalmodient Tractuatim, facientes pausam in medio versiculi, etc.