« »
 
[]« 1 venna » (par C. du Cange, 1678), dans du Cange, et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 8, col. 271c. http://ducange.enc.sorbonne.fr/VENNA1
1. VENNA, Vinna, Benna, Septum ad intercipiendos pisces. Brouverus lib. 5. Annal. Trevir. pag. 847. 1. edit. Belgæ vero ven, et venne, ac veen, quandoque locum quemvis pascuum vocant, sæpius palustrem et bituminosum, unde ad struendum ignem niger cespes, quem Turbam nuncupant, eruitur. Vide Graff. Thesaur. Ling. Franc. tom. 3. col. 522. voce Fenna, et col. 126. voce Benna. Charta Childeberti Regis Franc. pro Ecclesia S. Germani Pratensis :
Cum piscatoria, quæ appellatur Venna, cum piscatoriis omnibus, quæ sunt in alveo Sequanæ.
Diploma Sigeberti Regis Austras. editum ab Henschenio 1. Febr. § 3. num. 17 :
De nostra silva Uriacensi, cum ipsa Venna Dominica, quæ dicitur Arnulfi.
Aliud Childerici Regis eod. § num. 21 :
Aviaco, ubi Gara lacus Vennam habuit.
Capitulare 2. ann. 813. cap. 19 :
Vivaria cum piscibus, Vennas, molina, stirpes, etc.
Charta Ludovici Pii edita a Mabillonio :
Quandam piscariam.... in villa, quæ vocatur Rioilus in fluvio videlicet Sequanæ fieri jussit.
Mox :
Sed eadem monasteria omni tempore pro sua portione restaurationi Vennæ atque emendationi adminiculum præstent.
Rursum :
Nec fiant opera huic Vennæ nocitura.
Charta Arnulfi R. ann. 888. apud Günther. Cod. Dipl. Rheno-Mosell. num. 5. tom. 1. pag. 49 :
Vennam in marcha Windiga sitam, cum silva quam Cone rivulus alluit, ad instaurandam eandem Vennam.
Charta Ottonis M. Imp. ann. 953. apud Zyllesium :
In piscatione et [] Venna quadam in Ruvera fluvio constructa.
Charta Ricardi II. Ducis Norm. pro monasterio Fiscamnensi ann. 1027 :
In fluvio Sequanæ piscatoriam, quæ dicitur Venna S. Leutfridi, et in eodem fluvio tractus piscatorios.
Charta ann. 1188. apud R. P. Benoist Hist. Tull. pag. xciv :
Conferimus... decimam salmonum sive retibus sive Venna capiantur.
Vide Doubletum pag. 795. Hinc nomen loco ad Sequanam prope Riogilum (Ruel) Carolivenna, Helgaudus in Roberto R. :
Venientes ad portum Sequanæ, qui dicitur Carolivenna, hoc est, piscatoria, quæ erat difficultate transmeabilis, etc.
Aimoinus lib. 1. de Miracul. S. Germani Episcopi Parisiensis cap. 1 :
Ad locum, qui vocatur Carolivenna.
Hodie Chalevanne dicitur. In Statuto Caroli VI. ann. 1415. art. 1. vetantur fieri in fluvio Sequanæ,
Vennes, gords, pieux, moulins, pescheries, etc
.
P. Carpentier, 1766.
◊ Glossæ Cæs. Heisterbac. in Reg. Prum. tom. 1. Hist. Trevir. Joan. Nic. ab Hontheim pag. 675. col. 2 :
Venna est instrumentum sumtuosum et satis utile, unde pisces capiuntur, quod appellamus Veer sive steyle.
Hinc Venaige, Jus ad Vennam seu aquarii canalis valvulam piscandi, in Lib. cens. castell. Arciac. ad albam fol. 2. v° :
Le Venaige des vennes des molins dudit Arcyes est tel, que nulz ne puet mettre peniers, ne filez au dessoubz du venaige des molins, fors que le seigneur ou celui à cui le sire ou ses gens le baillent à ferme, à peine de soixante solz d'amende.
A Venna, Vennelier appellatur pars aratri, qua illud attolitur vel dimittitur, in Lit. remiss. ann. 1377. ex Reg. 111. Chartoph. reg. ch. 35.
Vinna, Eadem notione. Præceptum Ludovici Reg. ann. 871. apud Marten. tom. 1. Ampl. Collect. col. 194 :
Quam etiam piscationem et Vinnam domnus Pippinus Rex cum terminis supra fluvium Rheni consistentibus de præscripta villa Naucravia concessit ad monasterium Prumiæ per suæ auctoritatis præceptum, et idcirco deprecatus est clementiam nostram.... ut nostræ auctoritatis præceptum super eamdem piscationem et Vinnam facere juberemus.
Chronicon Laurisham. pag. 61 :
Tantis munificentiæ suæ beneficiis adjecit clementiæ clementissimus Rex piscationis concessionem in Rheno flumine,.... ut Abbas et fratres licentiam haberent ad Vinnam faciendum, et piscandum, pro opportunitate Ecclesiæ, et stipendio ipsorum fratrum.
Benna, apud Leonem Ost. lib. 1. cap. 47 :
Ab ipso latere finis ipsa Benna, ab altero latere 7. viæ, ab altero alia Benna, quæ se simul conjungunt.
Charta ann. 1120. apud Ughellum in Episcopis Teatinis :
A capite est ipsa mangane, et descendit ad Bennam, et sicut decurrit, ascendit usque ad silvam, etc.
Infra :
Et descendit ad Bennam campi, etc.
Nisi his locis benna idem sit quod Bonna.
les Bénédictins de St. Maur, 1733–1736.
Venna, Sepimentum quodvis apud Dombenses præsertim, quibus etiam hodie Vennes sepes dicuntur. Charta Cassaniæ ann. 1397 :
Tenet domum et vercheriam suam clausam Vennarum.
Occurrit præterea in Charta feudorum nobilium Castillionis Dombarum ann. 1463. Sed et ea notione usurpari videtur in Regest. Prumiensi tom. 1. Etymol. Leibnitii pag. 446 :
Quibus Venna paratur, vel etiam fortes sepes.
Vide Vanna 2.
© École des chartes.