![[]](http://media.enc.sorbonne.fr/ducange/jpg/V/356a.jpg)
« Visitator » (par C. , 1678), dans , et al., Glossarium mediae et infimae latinitatis, éd. augm., Niort : L. Favre, 1883‑1887, t. 8, col. 356a. http://ducange.enc.sorbonne.fr/VISITATORVISITATOR, Episcopus, qui in locum alterius Episcopi demortui, vel propter crimen a
communione suspensi, aut remoti, a Metropolitano, vel Summo Pontifice, mittebatur, ad
obeunda in ea diœcesi Episcopalia munera, donec alius Episcopus ordinaretur, cujus
electioni intererat. Vide Gregorium M. lib. 2. Ind. 10. Epist. 19. 20. 21. 27. lib. 3.
Epist. 11. lib. 4. Epist. 13. 14. 20. 21. lib. 5. Epist. 21. lib. 6. Epist. 16. lib. 7.
Ind. 2. Epist. 25. 26. 91. lib. 11. Epist. 16. Formulas antiquas Promotionum Episcopalium
editas a Sirmondo ad calcem tom. 2. Concilior. Galliæ, et tom. 8. Conciliorum Labbeanæ
editionis, Form. 1. 2. 3. et seqq. Aliam descripsit Baronius Johannis II. PP. ann. 534. n.
49. exaratam, pro Visitatore dando Ecclesiæ, cujus Episcopus ob crimen remotus
fuerat. Aliam vide ejusdem Pontificis ad Cæsarium Arelat. Agapeti I. Epist. 7. ad eundem
Cæsarium. Vide præterea Leonis Archiepisc. Senonensis Epistolam ad Childebertum Regem tom.
1. Concil. Galliæ, Concilium Regiense can. 6. in Actis Episcop. Cenoman. pag. 305. Diurnum
Romanum cap. 7. Anastasium in S. Hormisda PP. Synodum apud Vermeriam ann. 853. cap. 1.
Capitul. Caroli C. tit. 43. cap. 8. Conc. Roman. ann. 1079. can. 6. Joannem VIII. PP.
Epist. 308. etc.
◊ Ejusmodi Visitatorum officium accurate perstringit
vetus Formula electionis Episcopi in Spicilegio Acheriano tom. 8. pag. 154 :
Prisca modernaque Ecclesiarum moderamina theoloquelariis sanxere canonibus, quo arripientibus viam universæ terræ quarumlibet sedium Præsulibus, per viciniorem Episcopum, aut alium Episcopum, cui Archipræsul injunxerit, extincti fratris tumulatorem, orbatæque sedis Visitatorem atque consolatorem, sine cujus conscientia sacri prohibent Canones confiteri aut confici de subrogatione Episcopi, perficiatur Ecclesiasticarum inventarium rerum. Tunc vero prioribus viduatæ sedes, dispositis Oeconomis commendetur. Postmodum autem Cleri plebisque ordinis desideriorum consensus requiratur, quinimo amotis simoniacis sacculis, postpositisque omnium cupiditatum argumentis, universa fideliter notitiæ Archiepiscopali significentur, quo disponente, cuncta in talibus expedit cum Suffraganeorum consilio, sub divina censura disponi negotiis, atque ordinari. Igitur Metropolitano dominica vocatione rebus humanis vitaque perfuncto, hæc eadem fideliter exigenda sunt omnia a Visitatore atque tumulatore, et omnium diœcesanorum, si fieri potest, cognitioni significanda prudentialiter, quo urbes, quas gentilium temporibus habebant idolicolæHistoria Trevirensis :Flamines, nunc gubernent Christicolæ Præsules. Cum ergo pastorem contigerit subrogandum, post advocationem et clamationem Cleri petitionemque viduatæ plebis, ne urbs Præsulem minime optatum non spernat, nec odium habeat, fiatque minus religiosa quam convenit, cui non licuit habere quem voluit : quoniam difficile est, quod bono peragantur exitu, quæ malo sunt inchoata principio, expedit orbatæ sedi cum Episcoporum electione, Cleri ac populi ipsius Ecclesiæ acclamatione Episcopum ordinari atque inthronisari. Quapropter, etc.
![[]](http://media.enc.sorbonne.fr/ducange/jpg/V/356b.jpg)
Zacharias PP. B. Bonifacium doctrina et operatione clarum, Treverensi et Remensi Ecclesiæ Visitatorem, et spiritualium negotiorum provisorem constituit, cum Milo Tyrannus res utrorumque teneret.
Visitatores in Monasteriis, qui in Capitulis Provincialibus deligebantur, qui Monasteria
visitarent, in Monachos, atque adeo in ipsos Abbates inquirerent, horum delicta
emendarent, mulctas pro ipsis delictis et pœnas monasticas irrogarent, etc. Cæsarius lib.
1. de Miracul. cap. 1 :
Visitatio est disciplinæ conservatio : duo enim primitivi Patres instituerunt ad vitiorum correctionem, et caritatis conservationem, videlicet generale Capitulum, et singulis annis Visitationes domorum.Chronicon Montis-Sereni pag. 195 :
Gotfridus Monachus, quoniam in ordine Cistertiensi usitata res est visitatio, modum ejus talem esse asseruit, ut singuli fratrum jurati dicerent veritatem de omnibus, quæ vel a Præposito, vel ab aliis in Ecclesia sua fieri certum esset.Sed cum ejusmodi Visitatores, sub prætextu et obtentu visitationis, Monasteria gravibus expensis premerent, seu longiori mora, vel sumtuosis, quas sibi administrari curabant, epulis, vel denique numeroso comitatu, interdum et ab iis pecunias extorquerent, cautum deinceps Constitutionibus Gregorii IX. Nicolai IV. Benedicti XII. et aliis, quæ habentur post Chronicon Casinense edit. Brolii, ne Monasteriis et locis visitatis onerosi et graves existerent. Quo spectat querela Burkardi de Casib. S. Galli cap. 16 :
Videant dona largissima quæ donavit in Curia, ne forte fratres sui opprobrio subjacerent Visitatorum, qui multa perturbaverunt Monasteria, ne longe petamus exemplum, sicut fecerunt in Augia, quos totonderunt, et jurare ad suum coegerunt mandatum.Et cap. 21 :
Visitatores etiam per diversas missos Ecclesias, cum multos perturbassent tam Abbates quam Monachos, imo etiam plebanos et Clericos minoris ordinis, cohibuit, ne ad monasterium venientes suos perturbarent fratres, non hoc sine summi Pontificis obtinuit permissione, audivit enim qualiter in nobili Ecclesia Augiensi processerant, et quemadmodum fratres ipsius perturbaverant Monasterii.Vide Decretal. Gregorii IX. lib. 3. tit. 35. cap. 8.
