VITREÆ, Fenestræ vitreæ, nostris Vitres, Verrieres. Vide Vitrinæ. Glossar. Gall. Lat. ex Cod. 7684 : Vitrea, Voirriere comme d'église. S. Audoënus in Vita S. Eligii lib. 2. cap. 45 :

Apparuit subito in pariete circa Vitream maximam, veluti arcus in rotundo, etc.

Gregorius Turon. lib. 6. cap. 10 :

Ascendentes per eum, effracta Vitrea ingressi sunt.

Lib. 7. cap. 29 :

Effractis cellulæ Vitreis, hastas per parietis fenestras injiciunt.

Lib. 1. Mirac. cap. 59 :

Si aliud, inquit, invenire non possum, vel has ipsas, quas cerno Vitreas auferam, etc.

Fortunatus lib. 2. Poëm. 11. de Ecclesia Parisiace :

Prima capit radios Vitreis occulata fenestris,

Artificisque manu clausit in arce diem.

S. Aldhelm. de laudib. Bugge vers. 67 :

Hæc domus interius resplendet luce serena,

Quam sol per Vitreas inlustrat forte fenestras,

Limpida quadrato diffundens lumina templo.

Admirandarum vitrearum operarii, apud Sugerium lib. de Adm. sua cap. 29. Necrol. Eccl. Paris. xiii. Kl. Jan. :

Obiit Barbedaurus decanus et sacerdos, qui..... fecit fieri Vitream quindecim libris comparatam.

Occurrit præterea in Chronico Mauriniacensi lib. 1. et 2. pag. 360. 363. 371. in Historia Episcopor. Autissiodor. cap. 45. 49. in Actis Episcoporum Cenoman. pag. 305. 379. in Nomastico Cisterciensi pag. 271. 275. etc. Anastasius in Leone IV. PP. pag. 191. vitrearum meminit, sed alia, ut opinor, notione :

Idem fecit prædictus Præsul in Ecclesia B. Clementis Martyris atque Pontificis, regnum quod pendet super altare majus, ex auro purissimo, sculptile, sine gemmis, habens in medio crucem de auro, cum gemmis fixis in eadem Cruce, Vitreas quinque, et quæ pendent item Vitreas numero quatuor pensantes libr. quinquaginta.

Vitra non ad prospiciendum duntaxat, sed et ad ornamenta parietum erant. Vide Plinium lib. 35. cap. 1. et Salmas. in Vopiscum pag. 442. et 443. In lemmate ænigmatis de Speculari apud Symphosium, legi in Codd. MSS. vitrium monet Salmasius :

Perspicior penitus, nec luminis arceo visus.

In aliis habetur vitrium specular ; quæ verba disparanda putat. Υέλιον Vitrearum fenestrarum meminit Hieronymus, quæ vitro in tenues laminas fuso obductæ erant. Beda lib. 1. de Wiremuthensi monast. cap. 5 :

Misit legatarios in Galliam, qui Vitri factores, artifices videlicet Britanniis eatenus incognitos, ad cancellandos ecclesiæ porticuumque et cœnaculorum ejus fenestras abducerent.

Thomas Stubbs in Actis Pontificum Eboracensium sub ann. 726. de Wigfrido Episcopo Wigorniensi :

Artifices lapidearum et Vitrearum fenestrarum primus omnium (in) Angliam ascivit.

Leo Ost. lib. 3. cap. 27. (al. 29.) et cap. 32. (al. 34.) :

Fenestras.... plumbo simul ac Vitro compactis tabulis, ferroque connexis inclusit.

Vetus inscriptio in musivo absidis Ecclesiæ S. Mariæ Capuanæ :

Condidit hanc aulam Landulfus, et Oto beavit

Mœnia, res, morem : Vitreum dedit Ugo decorem.

De musivo opere, quod ex vitreis tessellis compactum fuisse certum est, recte hæc intelligit Muratorius tom. 2. Antiq. Ital. med. ævi col. 363. quem consule.